Zwycięski „mecz o Polskę”. Opowieść o sportowcach na Rok Powstań Śląskich

Wybitni działacze sportowi, lekkoatleci, piłkarze, przyszli reprezentanci Polski i olimpijczycy – wśród bohaterów Powstań Śląskich były znaczące postaci polskiego sportu. Ich losy przedstawia Fundacja Instytut Łukasiewicza w publikacji „Sportowcy dla Niepodległej”, wydanej z okazji trwającego Roku Powstań Śląskich. Książka miała premierę w Muzeum Sportu i Turystyki w przeddzień Narodowego Święta Niepodległości.

Autorki – Katarzyna Janiszewska, Magdalena Stokłosa i Aleksandra Wójcik – zaprezentowały dziesięć sylwetek sportowców, którzy uczestniczyli w kampanii plebiscytowej i trzech zrywach w latach 1919–1921. Byli wśród nich mieszkańcy ziem objętych plebiscytem, jak i przybysze z innych części kraju. Trafili na Śląsk kierowani przeświadczeniem, że to tu, na ziemi o ogromnym potencjale gospodarczym, w dużej mierze rozstrzygną się dalsze losy i pomyślność Niepodległej. Ci ludzie rozegrali własną partię w „meczu o Polskę”.

Polscy sportowcy angażowali się w kampanię przed głosowaniem mającym zdecydować o przynależności Górnego Śląska. W odpowiedzi na apel działaczy plebiscytowych w ciągu niespełna roku powstało 160 klubów sportowych, liczących w sumie aż 15 tys. członków. Ich działalność miała duże znaczenie propagandowe, podobnie jak rozegranie przez czołowe polskie kluby serii pokazowych meczów na Górnym Śląsku. Piłkarze ze Lwowa, Warszawy i Krakowa wygrywali z niemieckimi drużynami, wlewając wiele nadziei w serca Polaków zamieszkujących tereny plebiscytowe. Polacy byli dumni, że Niemcy, którzy w swojej propagandzie wyśmiewali niski poziom naszej kultury fizycznej, musieli zweryfikować swoje opinie i przełknąć gorycz porażki.

„W książce pokazujemy, jak ważną rolę odgrywał w tamtym czasie sport” – podkreślał Maciej Zdziarski, prezes Instytutu Łukasiewicza. Sam Wojciech Korfanty stwierdził, że zwycięstwa nad niemieckimi drużynami przysporzyły „dwudziestu tysięcy nowych głosów dla wspólnej sprawy”.

„Instytut poprzez prezentowanie losów poszczególnych sportowców pomaga odtworzyć dzieje narodu. Jesteśmy winni pamięć tym wszystkim sportowcom i działaczom, którzy poprzez swoją postawę i działalność przyczynili się do przyłączenia Górnego Śląska do Rzeczpospolitej” – mówił Ryszard Czarnecki, autor przedmowy do książki, wnuk uczestnika Powstań Śląskich.

Bezpłatne egzemplarze publikacji trafiły m.in. do uczniów szkół średnich o profilu sportowym oraz instytucji państwowych. Wydawnictwo jest współfinansowane ze środków Ministerstwa Sportu i Turystyki. Partnerami projektu są Poczta Polska i TAURON Dystrybucja.

Autorki „Sportowców dla Niepodległej” przejrzały setki archiwalnych gazet, wspomnień i biografii bohaterów. Zgromadziły archiwalne zdjęcia, które na potrzeby publikacji zostały poddane cyfrowej koloryzacji. W książce zaprezentowano także znaczki wydane w ostatnich latach przez Pocztę Polską, związane z tematem książki. Jak podkreślił Wiesław Włodek, wiceprezes zarządu Poczty Polskiej, spółka regularnie upamiętnia w ten sposób ważne wydarzenia i postaci historyczne.

To już czwarta publikacja z serii „Sportowcy dla Niepodległej”. W ubiegłych latach Instytut Łukasiewicza wydał książki poświęcone najwybitniejszym sportowcom II RP (2018 – z okazji stulecia odzyskania niepodległości przez Polskę), bohaterom II wojny światowej (2019 – w ramach obchodów 80. rocznicy wybuchu wojny) i wojny polsko-bolszewickiej (2020 – z okazji stulecia Bitwy Warszawskiej).

Więcej informacji o projekcie można znaleźć na stronie www.SportowcyDlaNiepodleglej.pl.

Źródło informacji: Fundacja Instytut Łukasiewicza