Pamięci Joachima Gnidy – jednego z 9-ciu górników z „Wujka”

W poniedziałek, 13 grudnia 2021 roku, w Szkole Podstawowej nr 14 z Oddziałem Dwujęzycznym im. Armii Krajowej (ul. Brzozowa 24 b) odsłonięto tablicę pamiątkową poświęconą pamięci Joachima Gnidy – jednego z 9- ciu  górników z kopalni „Wujek” poległych w wyniku pacyfikacji strajku w kopalni 16 grudnia 1981 roku. Joachim Gnida związany był z Tychami – tu spędził dzieciństwo i uczęszczał do szkoły podstawowej. W wydarzeniu wzięli udział m.in. siostra i brat  zabitego górnika, Maciej Gramatyka – z-ca prezydenta Tychów ds. Społecznych oraz Barbara Konieczna – przewodnicząca Rady Miasta Tychy. 

Joachim Gnida urodził się 5 stycznia 1953 roku w Mikołowie w domu Eryka i Heleny Gnidów, wychowywał się z trojgiem rodzeństwa. Po zakończeniu edukacji w Szkole Podstawowej im. Karola Świerczewskiego w Tychach (1968) – obecnie Szkoła Podstawowa nr 14 z Oddziałem Dwujęzycznym im. Armii Krajowej w Tychach – zaczął uczęszczać do Zespołu Szkół Zawodowych dla Pracujących Piotrowickiej Fabryki Maszyn w Katowicach–Piotrowicach, które ukończył w 1971 roku z tytułem zawodowym tokarza, następnie podjął pracę w zakładzie. W celu polepszenia swojej sytuacji finansowej rozpoczął 14 września 1972 roku pracę w KWK „Wujek”, początkowo na stanowisku ładowacza, później młodszego cieśli, a wreszcie jako górnik.

16 grudnia 1981 roku w czasie pacyfikacji strajku przez siły milicyjno–wojskowe Joachim Gnida otrzymał postrzał w głowę. Ciężko ranny został przewieziony do Centralnego Szpitala Górniczego w Katowicach–Ochojcu, gdzie nie odzyskawszy przytomności zmarł dwa tygodnie później – 2 stycznia 1982 roku, o godz. 11.50. Pozostawił żonę Renatę oraz osierocił córkę Aleksandrę (ur. 1979 r.). Jego pogrzeb odbył się 7 stycznia 1982 roku, został pochowany na cmentarzu ewangelickim w Mikołowie. 29 sierpnia 1990 roku został pośmiertnie odznaczony Złotym Krzyżem Zasługi z Mieczami przez prezydenta RP na Uchodźstwie Ryszarda Kaczorowskiego, zaś 7 grudnia 1992 roku – Krzyżem Kawalerskim Orderu Odrodzenia Polski przez Prezydenta RP Lecha Wałęsę. Otrzymał także Honorową Odznakę Miasta Katowice. W 2015 roku pośmiertnie odznaczony Krzyżem Wolności i Solidarności.

Kolejnym punktem miejskich obchodów będą uroczystości przy Lampie Górniczej na osiedlu A (ul. ks. bp. J. Burschego), które zaplanowano w czwartek, 16 grudnia 2021 roku, o godz. 18.00. Lampa w sposób symboliczny podkreśla górniczy charakter osiedla.

Wydarzeniem towarzyszącym miejskim obchodom jest wystawa „Wolność” w Galerii na Wolności ( pl. Wolności 3). To wspólny projekt artystyczny trzech niezależnych twórców związanych z Tychami: Jacka Boczara (fotografia, kolaż), Andrzeja Ciołka (grafika) i Bartosza Hadrysia (malarstwo). W tej przestrzeni dla sztuki nieoczywistej i nie–mainstremowej, twórcy zaproszą do refleksji nad wolnością: czym była przez ostatnie dekady i jest dla nas obecnie. Trudno o lepszy czas i kontekst do rozważań nad tymi kwestiami. Wystawę będzie można oglądać do 11 stycznia 2022 roku.

Urząd Miasta Tychy