Zielone zawody i kompetencje w kontekście Europejskiego Zielonego Ładu: woj. śląskie ku zielonej przyszłości

W obliczu zmieniającego się klimatu oraz rosnącej potrzeby ochrony środowiska, rozwój tzw. „zielonych zawodów” staje się kluczowy nie tylko dla gospodarki, ale także dla przyszłości naszego planety. W tym kontekście kluczową rolę odgrywa edukacja i kształcenie młodych ludzi w zakresie zielonych kompetencji. Jakie zawody będą miały kluczowe znaczenie w przyszłości i jak przygotować młode pokolenie do roli liderów transformacji?

Zielony Ład i potrzeba nowych kompetencji

Europejski Zielony Ład, ogłoszony przez Komisję Europejską w grudniu 2019 roku, wyznacza ambitne cele dotyczące ochrony środowiska, dekarbonizacji gospodarki i zmniejszenia wpływu człowieka na planetę. Zgodnie z założeniami, Europa ma stać się pierwszym kontynentem neutralnym pod względem emisji dwutlenku węgla. Oznacza to, że do 2050 roku emisje gazów cieplarnianych muszą zostać zredukowane do poziomu, który nie będzie już wpływał na dalsze ocieplenie klimatu.

Aby to osiągnąć, niezbędne będą zmiany w wielu sektorach gospodarki, takich jak energetyka, transport, rolnictwo, przemysł czy budownictwo. Przyszłość tych branż wiąże się z nowymi technologiami, ekologicznymi innowacjami oraz nowymi metodami produkcji. W tym kontekście rośnie zapotrzebowanie na specjalistów posiadających wiedzę z zakresu zielonych technologii.

Jakie zawody będą kluczowe?

Już teraz pojawia się coraz większe zapotrzebowanie na tzw. zielone kołnierzyki. Wśród najważniejszych z nich warto wymienić:

– Specjaliści ds. energii odnawialnej – W miarę jak Europa przechodzi na odnawialne źródła energii (OZE), potrzebni będą eksperci zajmujący się projektowaniem, instalowaniem i zarządzaniem instalacjami OZE, takimi jak panele fotowoltaiczne, elektrownie wiatrowe czy technologie geotermalne. Specjalistyczne kursy i studia w tym zakresie będą niezbędne, aby wykształcić osoby gotowe do pracy w tej branży.

– Inżynierowie i technicy zajmujący się efektywnością energetyczną– Specjaliści, którzy będą pracować nad modernizacją istniejącej infrastruktury w celu zmniejszenia zużycia energii, zarówno w budownictwie, jak i w przemyśle. Wzrost zapotrzebowania na budownictwo pasywne, które wymaga zastosowania zaawansowanych materiałów i technologii, stworzy ogromną przestrzeń do rozwoju zawodów związanych z termomodernizacją.

– Specjaliści ds. gospodarki obiegu zamkniętego (GOZ) – Zrównoważona produkcja i konsumpcja to filary Europejskiego Zielonego Ładu. W związku z tym potrzebni będą specjaliści zajmujący się recyklingiem, odzyskiwaniem surowców oraz tworzeniem modeli gospodarki obiegu zamkniętego. Osoby te będą pracować nad ograniczaniem odpadów, tworzeniem produktów wielokrotnego użytku i zarządzaniem zasobami naturalnymi w sposób bardziej efektywny.

– Rolnicy i technicy rolnictwa ekologicznego – Zmiany klimatyczne i rosnąca presja na rolnictwo wymagają wprowadzenia nowoczesnych, zrównoważonych metod produkcji żywności. Rolnictwo ekologiczne, wykorzystujące mniej chemicznych nawozów i pestycydów, stanie się jednym z kluczowych obszarów w ramach zielonej transformacji.

– Eksperci ds. transportu ekologicznego – Wraz z dążeniem do neutralności klimatycznej, transport musi zostać zelektryfikowany i konieczne jest rozwinięcie komunikacji publicznej. Wymaga to specjalistów zajmujących się rozwojem pojazdów elektrycznych, infrastruktury do ładowania, a także osób odpowiedzialnych za organizację transportu publicznego, w tym rozwój mobilności współdzielonej i elektrycznej.

– Doradcy ds. zrównoważonego rozwoju i zmian klimatycznych – Każde przedsiębiorstwo, instytucja czy organizacja będzie potrzebować ekspertów, którzy pomogą dostosować strategie biznesowe do wymogów zrównoważonego rozwoju, zarządzać ryzykiem związanym z klimatem oraz wdrażać rozwiązania minimalizujące negatywny wpływ na środowisko.

Zielone kompetencje – klucz do przyszłości

Aby młodzi ludzie byli przygotowani do pracy w „zielonych zawodach”, konieczne jest wykształcenie odpowiednich kompetencji. Zielone kompetencje obejmują szeroki wachlarz umiejętności, które umożliwiają efektywne zarządzanie zasobami naturalnymi, wprowadzenie innowacji ekologicznych i minimalizowanie negatywnego wpływu na środowisko. Wśród najważniejszych zielonych kompetencji znajdują się:

1. Wiedza z zakresu ochrony środowiska – Podstawowa wiedza na temat zmian klimatycznych, ochrony bioróżnorodności, zasobów wodnych i energetycznych stanie się fundamentem wykształcenia młodych ludzi w kontekście zrównoważonego rozwoju.

2. Zdolności do zarządzania projektami ekologicznymi – Umiejętność planowania, wdrażania i monitorowania projektów związanych z ochroną środowiska i efektywnością energetyczną będzie niezbędna w pracy w zielonych branżach.

3. Innowacyjność i umiejętność wdrażania nowych technologii – Młodsze pokolenie powinno być dobrze przygotowane do pracy z nowoczesnymi technologiami, które pozwalają na zmniejszenie emisji CO2, poprawę jakości powietrza czy zrównoważone zarządzanie zasobami.

4. Praca w zespole i umiejętności komunikacyjne – Współpraca interdyscyplinarna oraz umiejętność przekonywania różnych interesariuszy do rozwiązań proekologicznych staną się ważnym atutem w pracy nad projektami związanymi z Zielonym Ładem.

Warsztat o zielonych umiejętnościach w Tychach 

Polska Zielona Sieć w październiku zorganizowała spotkanie sieciujące w Tychach dla przedstawicieli organizacji pozarządowych pod tytułem “Kto założy zielony kołnierzyk i komu w nim do twarzy? “ 

– Najkrótsza definicja zielonych zawodów to „profesje, które przyczyniają się do przejścia na gospodarkę zeroemisyjną”. Zielony zawód wykonuje zarówno prawniczka specjalizująca się w prawie związanym z ochroną środowiska, jak i monter paneli fotowoltaicznych – wyjaśnia dyrektorka działu Energia i Klimat w Polskiej Zielonej Sieci Alicja Piekarz. Ekspertka poprowadziła warsztaty, podczas których uczestnicy dyskutowali o zielonych kompetencjach i planowali eko ścieżki kariery. Przedstawiciele organizacji pozarządowych zwrócili także uwagę na problemy rynku pracy, takie jak sztuczne tworzenie „zielonych” kursów zawodowych nieadekwatnych do realnego zapotrzebowania oraz brak uregulowań prawnych dotyczących zielonych zawodów.

Spotkanie było też okazją do integracji organizacji pozarządowych zaangażowanych w działania związane z procesem sprawiedliwej transformacji na Śląsku. – Sieciowanie w środowisku NGO-sów ma olbrzymią wartość. Tak rodzą się wspólne projekty, które pozwalają na zmianę nie tylko na poziomie lokalnym, ale także regionalnym – podkreślił Kamil Szewczyk z Polskiej Zielonej Sieci.

Podsumowanie

W obliczu wyzwań związanych z osiągnięciem neutralności klimatycznej, zielone zawody staną się fundamentem przyszłościowej gospodarki. Młodsze pokolenia, przygotowane do pracy w branżach związanych z ochroną środowiska, będą kluczowym elementem w realizacji celów Europejskiego Zielonego Ładu. Wspieranie edukacji w tym kierunku i kształcenie odpowiednich kompetencji staje się jednym z najważniejszych zadań na drodze do zrównoważonego rozwoju i ochrony naszej planety.

Materiał opublikowany we współpracy ze Związkiem Stowarzyszeń Polska Zielona Sieć.