Eksperci przedstawiają zalecenia, w jaki sposób wykorzystać potencjał kultury, by promować zrównoważony rozwój

Przed Światową Konferencją UNESCO poświęconą polityce kulturalnej i zrównoważonemu rozwojowi – MONDIACULT 2022 – która odbędzie się 28-30 września 2022 r. w Meksyku, eksperci opublikowali sprawozdanie pt. Stormy Times. Nature and humans: Cultural courage for change. Głównym tematem tego sprawozdania jest ważna rola, jaką kultura może odgrywać w realizacji celów zrównoważonego rozwoju.

Kultura we wszystkich swoich formach, przejawach i znaczeniach musi znajdować się w centrum każdej transformacyjnej ścieżki rozwoju człowieka. Eksperci, przy wsparciu Komisji, sformułowali szereg zaleceń, aby na nowo zastanowić się nad relacją między człowiekiem a naturą i podsycać naszą wyobraźnię kulturową z myślą o przyjaznej dla życia i zrównoważonej przyszłości.

Komisarz do spraw innowacji, badań naukowych, kultury, edukacji i młodzieży Mariya Gabriel powiedziała: 

Kultura jest fundamentem naszych społeczeństw. Jest katalizatorem przemian, skłania nas do stawiania pytań o nasz styl życia, pomaga nam wywoływać zmiany, których chcemy doświadczać. Z zadowoleniem przyjmuję to sprawozdanie oraz prace grupy ekspertów, które pozwolą nam dogłębnie zrozumieć naszą drogę do lepszej i bardziej zrównoważonej przyszłości.

Niektóre propozycje dotyczą na przykład Dnia Długu Ekologicznego, tzn. dnia, w którym ludzkość zużyła całą pulę zasobów, jakie Ziemia może odbudować w ciągu roku. Eksperci sugerują, że o tym konkretnym dniu można by przypominać kilka razy w roku, w tym pięć razy w roku można by skupić się na zrównoważonych działaniach i współpracy w dziedzinie kultury.

Kultura może również być potężnym narzędziem pomagającym lepiej informować o dostępnej wiedzy naukowej na temat takich kwestii jak niesprawiedliwość społeczna, nierówności, brak równouprawnienia płci, utrata różnorodności biologicznej, brak bezpieczeństwa żywnościowego, zmiana klimatu i inne kwestie, o których mowa w Agendzie na rzecz zrównoważonego rozwoju 2030. Artyści i organizacje kulturalne powinni w pełni angażować się w osiąganie celów Europejskiego Zielonego Ładu i zrównoważonego rozwoju.

Ponadto autorzy sprawozdania zalecają, aby sektor kultury i sektor kreatywny stały się bardziej ekologiczne i sprawiedliwe. W tym celu można w pełni wykorzystać gotowość do zrównoważonego rozwoju i siłę przyszłego pokolenia inicjatorów zmian, stawiając w centrum uwagi demokrację, prawa człowieka i wolność artystyczną.

W tych kluczowych przesłaniach przypomniano niektóre z priorytetów wyznaczonych przez Komisję w związku z jej obawami oraz odniesiono się do obecnie opracowywanego przyszłego planu prac w dziedzinie kultury na lata 2023–2026, w szczególności z myślą o dalszym wzmacnianiu wzajemnych zależności między kulturą a zrównoważonym rozwojem w strategiach politycznych i działaniach UE.

W ramach priorytetu „Kultura jako siła napędowa zrównoważonego rozwoju” określonego w bieżącym planie prac w dziedzinie kultury na lata 2019–2022, Komisja pracuje nad sprawozdaniem opisującym inicjatywy UE i podającym przykłady tego, w jaki sposób kultura może wspierać osiąganie celów zrównoważonego rozwoju w kilku obszarach polityki europejskiej.

Eksperci zwrócili uwagę na to, że kluczowe dla osiągnięcia ambitnych celów w zakresie rozwoju człowieka i dokonania zwrotu w kierunku zrównoważonego rozwoju są ścieżki transformacji wytyczane przez kulturę, a także zmiany w podejściu do zarządzania kulturą i dążenie do bardziej spójnych ram polityki.

W 2015 r. w Agendzie na rzecz zrównoważonego rozwoju 2030 powtórzono, że kultura i polityka kulturalna mają kluczowe znaczenie dla osiągnięcia co najmniej 9 z 17 celów zrównoważonego rozwoju i dla całej Agendy 2030. W Agendzie 2030 nie dostrzega się jednak dostatecznie wkładu kultury, dlatego intencją autorów sprawozdania jest zmiana sposobu myślenia o kulturze w kontekście zrównoważonego rozwoju.

Parlament Europejski