Przemysł 4.0: Czy Śląsk jest gotowy na rewolucję?

Czym jest czwarta rewolucja przemysłowa? Była komisarz unijna Elżbieta Bieńkowska wyjaśnia to zagadnienie wspominając swoje wizyty na targach przemysłowych w Hanowerze. – Wystawiają się na nich wszyscy najwięksi producenci z Europy i jeszcze w 2015 wszyscy pokazywali olbrzymie maszyny. Natomiast rok później to były już zupełnie inne targi, czułam się jakbym trafiła na targi związane z informatyką – powiedziała Bieńkowska. – Opowiadam o tym jako o takim momencie otwarcia oczu, bo to jest właśnie przemysł 4.0, czyli informatyzacja, transfer danych, dane przemysłowe, kto je posiada, jak się nimi dzieli, komunikowanie i przemieszczanie się bardziej w świecie wirtualnym niż realnym, liczba osób, które korzystają z internetu – dodała. Bieńkowska zwraca także uwagę na wyjątkowe tempo czwartej rewolucji przemysłowej. – Ta zmiana dzieje się na naszych oczach, a poprzednie były rozłożone na pokolenia – podkreśliła.

Wystąpienie byłej komisarz i wicepremier otworzyło debatę „Przemysł 4.0 na Śląsku – czy jesteśmy na to gotowi?”. Spotkanie online zorganizowane zostało 21 kwietnia przez Stowarzyszenie BoMiasto i Europe Beyond Coal. W debacie wzięli udział: Elżbieta Bieńkowska, Dorota Zawadzka – Stępniak z Konfederacji Lewiatan oraz dr Rafał Cekiera z Uniwersytetu Śląskiego. Moderatorem spotkania był Grzegorz Franki, prezes Związku Górnośląskiego.

Odbudowa zielona i cyfrowa

Już na samym początku debaty eksperci zgodnie stwierdzili, że rewolucję przemysłową na Śląsku trzeba omawiać w kontekście Europejskiego Zielonego Ładu. – Pieniądze europejskie będą uwarunkowane potrójnie: celami klimatycznymi, reformami strukturalnymi i wartościami unijnymi, czyli praworządnością – wyjaśniła Elżbieta Bieńkowska. Oznacza to, że rozwój przemysłowy wielu firm będzie uzależniony m.in. od realizacji celów klimatycznych. – Przedsiębiorcy z różnych branż, nie tylko z branży energetycznej, są gotowi na transformację. Dlatego tak niezrozumiałe było dla nich, że w grudniu 2019 roku Polska jako jedyny kraj nie poparła celu neutralności klimatycznej – wyjaśniała Dorota Zawadzka – Stępniak z Konfederacji Lewiatan. – Neutralność klimatyczna to ogromna szansa dla polskich przedsiębiorstw, a nie tylko wyzwanie transformacyjne (…). Jest to szansa na zapewnienie konkurencyjności i przewagi technologicznej na wspólnym rynku Unii Europejskiej – dodała. Troska o środowisko będzie także czynnikiem branym pod uwagę przy korzystaniu z nowych funduszy. – Unia Europejska jasno wskazuje, że odbudowa gospodarek po koronawirusie to jest odbudowa w kierunku zielonym i cyfrowym – podkreśliła Dorota Zawadzka – Stępniak.

W kontrze do wspomnianych wytycznych stoją decyzje o budowie nowych kopalni w Polsce. Z taką sytuacją mamy do czynienia w Mysłowicach, gdzie wydano już koncesję prywatnemu przedsiębiorcy na budowę kopalni. – Uważam, że jest to bardzo niebezpieczna sytuacja, która może doprowadzić do tego, ze Mysłowice zostaną odcięte od Funduszu Sprawiedliwej Transformacji – powiedziała Elżbieta Bieńkowska. – Takie decyzje są absolutnie sprzeczne z celem Planu Sprawiedliwej Transformacji i Funduszu Sprawiedliwej Transformacji, jest to niezgodne z koncepcją Europejskiego Zielonego Ładu – dodała Dorota Zawadzka – Stępniak.

Transformacja z TikToka

Podczas debaty poruszono także temat komunikacji społecznej w kontekście zmian w przemyśle. Jak rozmawiać z górnikami o tym, że będą musieli poszukać nowego zatrudnienia? – zapytał prowadzący spotkanie Grzegorz Franki. Nie ma sprawiedliwej transformacji bez uczciwej komunikacji. (…) Musimy wziąć pod uwagę wszystkich interesariuszy, również tych, których miejsca pracy będą zagrożone – odpowiedział dr Rafał Cekiera. – Komunikacja powinna być uczciwa, a nie mieć charakteru pewnego „make-up’u”, działań które są tworzone tylko po to, żeby w dokumentach wszystko się zgadzało – dodał.

Rozmówcy zaznaczyli również jak ważną rolę w rewolucji odegrają młodzi ludzie. – Ta transformacja musi być też transformacją z TikToka. Cokolwiek nie sądzimy o młodym pokoleniu, o ich sposobach komunikacji to takie narzędzia jak TikTok czy Instagram są naturalnymi narzędziami zdobywania wiedzy przez młodych ludzi – wyjaśniał dr Rafał Cekiera – Musimy pamiętać, że beneficjentem tej zmiany, która ma być zmianą na pokolenia, będą właśnie pokolenia TikToka – dodał. Socjolog zaznaczył także, że transformacja może prowadzić do aktywizacji młodych ludzi i większego zaangażowania ich w sprawy społeczne.

Na koniec debaty prowadzący zapytał o korzyści z transformacji, które pojawią się w przyszłości. – Mam nadzieję, że będziemy żyli w świecie, w którym patrzenie w przyszłość naszych dzieci i wnuków będzie nie naiwnie optymistyczne, tylko optymistycznie, oparte na rzeczywistych podstawach – powiedziała Elżbieta Bieńkowska.

Debaty w formie podcastu posłuchasz w przeglądarce i w aplikacjach.