Bielszowice – Notgeldy (część 2)

Bezpośrednio po wojnie na terenie miejscowości był w obiegu pieniądz zastępczy wystawiony zbiorowo przez miasta i powiaty Górnośląskiego Okręgu Przemysłowego, gdzie wśród emitentów wymieniono również powiat Hindenburg. 

Same Bielszowice na wydanie własnego pieniądza zdecydowały się ponownie dopiero w okresie kampanii plebiscytowej mającej zaważyć o podziale Górnego Śląska. Pieniądz tego typu służył głównie agitacji proniemieckiej. Emisja bielszowicka obejmowała w tym przypadku trzy nominały: ½, 1, 2 marki, różniące się też kolorystycznie (odpowiednio w kolorze żółtym, czerwonym i zielonym). Na każdym z tych notgeldów przedstawiono na awersie charakterystyczne budynki (część z nich istnieje po dzień dzisiejszy), a na rewersie mapkę obszaru plebiscytowego.

Agitacja za Niemcami na terenie tej gminy okazała się nieskuteczna i oddano zdecydowanie więcej głosów za Polską. Te bielszowickie notgeldy są właściwie jedyną tego typu pamiątką plebiscytową wystawioną na obszarze wchodzącym dzisiaj w skład miasta Ruda Śląska.

Podobny charakter miała ostatnia emisja samorządowych pieniędzy zastępczych. Znacząca rola Bielszowic w historii III powstania śląskiego, umiejscowiony był tam sztab Grupy „Wschód”, pośrednio zaowocowała wydaniem w dniu 29.VII.1921 r. serii bonów upamiętniających właśnie ten czyn zbrojny propolskiej ludności Górnego Śląska.

Wydane zostały wtedy cztery nominały; 25, 50 fenigów, 1, 2 marki. Awersy tych walorów są identyczne i przedstawiają powstańca na tle płonących kopalń i hut, symbolizujących Górny Śląsk.

Poszczególne rewersy natomiast przedstawiają:

Napisy na tych notgeldach są już dwujęzyczne, a pieniądz ten ważny był do 1 października 1922 roku, choć oficjalne przyłączenie gminy do państwa polskiego nastąpiło wcześniej.

Dwie ostatnie serie tej gminy tylko częściowo pełniły rolę pieniądza, gdyż przeważała w tym przypadku ich rola propagandowa, pamiątkowa, jak też kolekcjonerska. Na tym działalność emisyjna się zakończyła. Zastępcze banknoty inflacyjne już się tam nie mogły ukazać z uwagi na zmianę przynależności państwowej.