Były prezydent Chorzowa zatrzymany przez CBŚP. W tle miliony pożyczki dla Ruchu

ŚWIAT: Ukraina i Rada Europy zawarły porozumienie o utworzeniu specjalnego międzynarodowego trybunału do spraw zbrodni agresji. Trybunał ma sądzić najwyższych rangą rosyjskich urzędników odpowiedzialnych za inwazję na Ukrainę, nawet pod ich nieobecność. Będzie działał w ramach Rady Europy, która podkreśla, że bezpieczeństwo Europy musi opierać się na prawie i zasadach, a nie bezkarności. Rosja została wykluczona z Rady po rozpoczęciu pełnoskalowej wojny. To pierwsze takie międzynarodowe ciało dedykowane zbrodni agresji.

ŚWIAT: Władze Iranu, po rozpoczęciu wojny z Izraelem 13 czerwca, rozpoczęły intensywną kampanię represji wewnętrznych. Według organizacji HRNA aresztowano już 705 osób pod zarzutami politycznymi i szpiegostwa, głównie w regionach kurdyjskich. We wtorek wykonano trzy egzekucje. Strażnicy Rewolucyjni i jednostki paramilitarne Basidż skoncentrowali się na zwalczaniu potencjalnych buntów wewnętrznych. Ustanowiono liczne punkty kontrolne, przeszukiwano domy, telefony i dokumenty. Aktywiści milczą w obawie przed represjami, a organizacje kurdyjskie mówią o setkach zatrzymanych i wojskowych przygotowaniach w prowincjach Kermanszah i Sanandadż.

ŚWIAT: Zohran Mamdani, 33-letni socjalista i muzułmanin, wygrał prawybory na burmistrza Nowego Jorku, pokonując Andrew Cuomo, byłego gubernatora i przedstawiciela partyjnych elit. To pierwsze poważne głosowanie Demokratów od zwycięstwa Donalda Trumpa i znak możliwej zmiany kursu. Mamdani, wspierany przez Alexandrię Ocasio-Cortez, stawia na autentyczność, mobilizację młodych i postulaty socjalne: zamrożenie czynszów, darmową komunikację i opiekę nad dziećmi.

POLSKA: Sejm przyjął nowelizację ustawy wiatrakowej, która m.in. zmniejsza minimalny dystans wiatraków od zabudowań do 500 m i przedłuża mrożenie cen energii dla gospodarstw domowych do końca 2025 r. Obecna cena maksymalna wynosi 500 zł za MWh netto. Różnicę do taryf pokrywa państwo. Ustawa upraszcza też procedury dla inwestycji OZE i wprowadza system korzyści dla mieszkańców w pobliżu farm wiatrowych. Projekt trafi teraz do Senatu.

POLSKA: Instrat opublikował czerwcowe statystyki energetyczne. Po raz pierwszy w historii udział węgla w miksie spadł poniżej 50%, a produkcja energii z węgla kamiennego – poniżej 4 TWh. Jednocześnie fotowoltaika osiągnęła rekordową generację – prawie 2,5 TWh, co dało jej 18% udziału w miksie. Nowością są wykresy porównujące ceny węgla importowanego (ARA) z krajowym, ujawniające, że polski węgiel jest sprzedawany po cenach równych lub niższych od importowanego, mimo że nie pokrywają one kosztów wydobycia. Sprzedaż węgla spadła poniżej 3 mln ton.

POLSKA: Sejm przyjął jednogłośnie specustawę upraszczającą realizację inwestycji w obronność, m.in. w ramach programu „Tarcza Wschód”. Przewiduje ona skrócenie procedur nawet o 70%, umożliwia wywłaszczenia i zwalnia niektóre zakupy wojskowe z przetargów. Decyzje inwestycyjne będzie wydawał wojewoda w maksymalnie 90 dni. Ustawa nie obejmie ogródków działkowych – dzięki przyjętej poprawce KO. MON uzyska większą kontrolę nad strategicznymi projektami infrastrukturalnymi i produkcją zbrojeniową.

POLSKA: W Węgierskiej Górce odbyło się spotkanie techniczne dotyczące bezpieczeństwa tuneli TD-1 i TD-2 na trasie S1 Przybędza–Milówka. Uczestniczyli w nim przedstawiciele wykonawcy (Mirbud), GDDKiA i Śląskiego Urzędu Wojewódzkiego. Przeprowadzono wizję lokalną tuneli oraz Centrum Zarządzania. Odcinek S1 ma 8,5 km i obejmuje 8 obiektów inżynierskich, w tym estakady i tunele. Całość kosztowała ok. 1,5 mld zł i ma znacząco poprawić komunikację na południu Polski.

POLSKA: Europejski Bank Odbudowy i Rozwoju rozważa inwestycję 46 mln USD w operatora Burger King i Popeyes w Europie Środkowo-Wschodniej. Organizacje ekologiczne i społeczne stanowczo protestują, wskazując na sprzeczność z celami klimatycznymi i zdrowotnymi UE. Ich zdaniem finansowanie fast foodów opartych na hodowli przemysłowej to wsparcie dla emisji, wylesiania i chorób dietozależnych. Koalicja Future Food 4 Climate apeluje o anulowanie inwestycji i przekierowanie środków na zdrowsze, roślinne systemy żywnościowe zgodne z celami COP30 i strategią zielonej transformacji.

POLSKA: Sejmowa Komisja Zdrowia poparła propozycję, by dzieci od 13. roku życia mogły samodzielnie korzystać z pomocy psychologa. Rzeczniczka Praw Dziecka popiera zmiany, część posłów jest przeciwna. Joanna Sokolińska, terapeutka młodzieży, podkreśla, że dzieci często słyszą od opiekunów: „jakie Ty możesz mieć problemy?”, co blokuje dostęp do pomocy. Olga Ślepowrońska ze stowarzyszenia Mudita dodaje, że to rozwiązanie może uratować życie, bo kryzysy psychiczne są częścią dorastania, a dzieci nie zawsze mogą liczyć na zrozumienie w domu.

ŚLĄSKIE: Centralne Biuro Śledcze Policji zatrzymało Andrzeja K., byłego prezydenta Chorzowa, w związku z podejrzeniem niegospodarności w Urzędzie Miejskim w latach 2010–2024. Śledczy badają m.in. pożyczkę 18 mln zł dla Ruchu Chorzów i inne wydatki na klub. Były prezydent spędził noc w izbie zatrzymań, a dziś ma zostać przesłuchany. Wśród wątków śledztwa znalazł się także zakup dawnego ratusza w Hajdukach za 2,8 mln zł.

ŚLĄSKIE: Mieszkańcy Bytomia apelują o ochronę 220 drzew rosnących przy skrzyżowaniu ulic Chorzowskiej, Tuwima i Pszczyńskiej. Wśród nich są ponad 70-letnie okazy tworzące zabytkową aleję prowadzącą do dawnej Kopalni Rozbark. Część drzew może zostać wycięta w związku z planowaną rewitalizacją skweru lub budową ścieżki rowerowej. Społeczność sprzeciwia się tym planom i prosi o wsparcie petycji: Zostawcie drzewa na Tuwima w Bytomiu.

ŚLĄSKIE: W Bielskim Centrum Psychiatrii – Olszówka zakończono modernizację pawilonu przy ul. Kaktusowej w Bielsku-Białej. Powstały cztery nowe gabinety psychologiczne, większa sala do terapii grupowej i parking na 10 miejsc. Obiekt przystosowano dla osób z niepełnosprawnościami, a przestrzeń z widokiem na zieleń ma wspierać proces zdrowienia. Inwestycja o wartości 2 mln zł została zrealizowana w ramach pilotażu Centrów Zdrowia Psychicznego. Pacjenci są przyjmowani od końca maja, a dyrekcja zapowiada wzrost liczby udzielanych porad.