„Win-win” – Wielka Brytania nawiązuje nowe porozumienie z Unią Europejską

ŚWIAT: Premier Wielkiej Brytanii Keir Starmer ogłosił nowe porozumienie z UE jako „win-win” – przewiduje ono tańszą żywność, powrót do programu Erasmus, ułatwienia w podróżach i współpracę obronną. W zamian Londyn zgodził się m.in. na 12-letni dostęp unijnych rybaków do brytyjskich wód, co wywołało krytykę opozycji i przemysłu rybnego. Porozumienie zakłada też dynamiczne dostosowanie się do unijnych standardów żywności i rolę TSUE. To trzeci ważny układ Wielkiej Brytanii w maju – po umowach z USA i Indiami.

ŚWIAT: Rozmowa Donalda Trumpa z Władimirem Putinem wywołała niepokój wśród europejskich przywódców. Jak podaje „Financial Times”, Trump entuzjastycznie mówił o „natychmiastowych rozmowach” Ukrainy z Rosją, lecz sygnalizował też brak presji na Putina. W europejskich stolicach rosną obawy, że Trump może zgodzić się na rosyjskie żądania kosztem interesów Ukrainy, by szybko zakończyć wojnę. Putin nie zrezygnował z postulatów „demilitaryzacji” Ukrainy i ograniczenia jej aspiracji do NATO.

ŚWIAT: Radykalna grupa Huti z Jemenu zapowiada ataki mające sparaliżować izraelski port, kontynuując ostrzał rakietowy i dronowy od czasu wznowienia wojny w Strefie Gazy. Choć większość pocisków jest przechwytywana, jedna z rakiet uderzyła w lotnisko Ben Guriona. Huti zaatakowali też ponad 100 statków na Morzu Czerwonym, zakłócając globalny handel. Mimo rozejmu z USA, Huti kontynuują działania przeciwko Izraelowi, który odpowiada nalotami na cele w Jemenie.

POLSKA: Spór o organizację debaty prezydenckiej przed II turą wyborów nabiera tempa. TV Republika grozi zorganizowaniem własnego wydarzenia, jeśli nie dojdzie do porozumienia z TVP, TVN i Polsatem. Prezes Tomasz Sakiewicz zapowiedział debatę na środę i wezwał Rafała Trzaskowskiego do udziału. Konflikt dotyczy liczby współorganizatorów – Republika i wPolsce24 chcą współprowadzić debatę, na co nie zgadzają się pozostałe stacje. Sztab Karola Nawrockiego popiera udział tych mediów.

POLSKA: Aktywiści Ostatniego Pokolenia okupowali w poniedziałek sztab Rafała Trzaskowskiego w Warszawie, domagając się realizacji postulatów transportowych i spotkania z premierem. Po blisko pięciu godzinach osiągnęli porozumienie – 16 czerwca spotkają się z Trzaskowskim, by omówić postulaty, m.in. miesięczny bilet za 50 zł i przesunięcie środków z dróg na transport publiczny. Do tego czasu zawieszają blokady ulic. Trzaskowski nie odniósł się jeszcze publicznie do szczegółów porozumienia.

POLSKA: Podczas rozmowy Radosława Sikorskiego z Wang Yi, Chiny wyraziły oczekiwanie, że Polska odegra konstruktywną rolę w relacjach UE–Chiny. Pekin nazwał Polskę „strategicznym partnerem” i podkreślił znaczenie utrzymania kontaktów na wysokim szczeblu. W kwestii wojny w Ukrainie Chiny ponowiły apel o polityczne rozwiązanie konfliktu. Polski MSZ poinformował, że rozmowa dotyczyła także bezpieczeństwa szlaków transportowych i zaproszenia dla Wang Yi do odwiedzenia Polski.

POLSKA: Według Instytutu Monitorowania Mediów liczba publikacji o ESG wzrosła o 58% rok do roku, ale wraz z popularnością rośnie też skala dezinformacji, zwłaszcza wokół greenwashingu. Pojęcia takie jak „ekościema” przeszły do mainstreamu, a nawet 42% deklaracji firm o zrównoważonym rozwoju może być fałszywych. Algorytmy mediów społecznościowych i generatywna AI sprzyjają szerzeniu fake newsów, co prowadzi do polaryzacji i utraty zaufania. IMM ostrzega, że dezinformacja stanowi poważne ryzyko reputacyjne i prawne dla firm raportujących ESG.

POLSKA: Rozpoczął się nabór do 12. edycji ogólnopolskiego konkursu Eco-Miasto, promującego zrównoważony rozwój w polskich miastach. Do 31 sierpnia samorządy mogą zgłaszać swoje działania w obszarach takich jak zielona infrastruktura, mobilność czy edukacja ekologiczna. Tematem przewodnim tegorocznej edycji jest adaptacja do zmian klimatu. Konkurs organizują Ambasada Francji w Polsce oraz UNEP/GRID-Warszawa.

ŚLĄSKIE: W Gliwicach ruszyła nowa edycja Metropolitalnej Szkoły Prototypowania GZM, skupiona na tworzeniu wzorcowego modelu konkursów architektoniczno-urbanistycznych. Tematem przewodnim są Ruiny Teatru Victoria. Cykl sześciu warsztatów potrwa do lipca 2026 roku i ma zaowocować gotowym scenariuszem konkursowym dla wszystkich gmin Metropolii. Projekt łączy teorię z praktyką i promuje współpracę między miastami GZM. Kulminacją będzie konkurs na przebudowę przestrzeni wokół ruin oraz publikacja katalogu dobrych praktyk.

ŚLĄSKIE: Od 30 maja do 2 czerwca Sosnowiec stanie się stolicą polskiej szermierki. W Arenie Sosnowiec oraz hali MOSiR rozegrane zostaną Mistrzostwa Polski Seniorów we florecie, szabli i szpadzie. W zawodach wystąpią m.in. brązowe medalistki igrzysk w Paryżu oraz czołowi zawodnicy krajowi. Silną reprezentację wystawią kluby z Sosnowca, a szacowana liczba uczestników sięga 700 osób. Wstęp na wydarzenie jest bezpłatny, a organizatorzy zachęcają do rodzinnego kibicowania.

ŚLĄSKIE: 19 czerwca w Muzeum Śląskim w Katowicach rusza wystawa „Nie jesteś sama: Outsiderki w sztuce 2025”, prezentująca twórczość dziesięciu brytyjskich artystek outsider art. To szczere i poruszające dzieła powstające często poza instytucjami, opowiadające o traumach, duchowości i neuroróżnorodności. Wydarzenie organizowane jest w ramach UK/Poland Season 2025 – programu artystycznej współpracy między Polską a Wielką Brytanią. Wystawa potrwa do 26 października i będzie miała równoległą odsłonę w Boscombe Arts Depot w Bournemouth.

ŚLĄSKIE: Śląski Urząd Wojewódzki organizuje kolejną „sobotę paszportową”. 24 maja w Katowicach, Bielsku-Białej i Częstochowie wnioski paszportowe będzie można składać w godz. 9:00–14:00, wyłącznie po wcześniejszej rejestracji przez stronę rezerwacja.slask.eu. Rezerwacje będą dostępne od wtorku przed sobotą. Na miejscu możliwa będzie płatność kartą.