Ze Śląska o Śląsku, Polsce i Europie

Węgierski parlament zakazał zgromadzeń LGBTQ+. Mimo zakazów organizatorzy Budapest Pride zapowiadają marsz
ŚWIAT: Węgierski parlament uchwalił kontrowersyjną poprawkę do konstytucji zakazującą zgromadzeń LGBTQ+, co wywołało protesty i krytykę organizacji praw człowieka. Nowe prawo umożliwia m.in. identyfikowanie uczestników wydarzeń za pomocą systemów rozpoznawania twarzy oraz uznaje konstytucyjnie tylko dwie płcie. Władze uzasadniają zmiany ochroną dzieci, jednak opozycja i NGO alarmują o dalszym ograniczaniu praw obywatelskich i nazywają działania „legislacją strachu”. Poprawka spotkała się z reakcją UE i dyplomacji europejskiej. Mimo zakazów organizatorzy Budapest Pride zapowiadają marsz 28 czerwca.
ŚWIAT: Prezydent Chin Xi Jinping rozpoczął wizytę w Wietnamie, ostrzegając przed skutkami wojen handlowych i protekcjonizmu, które – jak podkreślił – nie przynoszą zwycięzców. Wizyta ma na celu wzmocnienie współpracy z krajami Azji Południowo-Wschodniej, w tym podpisanie 40 porozumień z Wietnamem, m.in. o rozwoju sieci kolejowej. Xi stara się przedstawić Chiny jako stabilnego partnera w kontrze do USA, które wcześniej nałożyły wysokie cła m.in. na Wietnam.
ŚWIAT: Brytyjski wywiad poinformował, że Rosja mogła stracić już ponad 920 tys. żołnierzy (zabitych i rannych) od początku pełnoskalowej inwazji na Ukrainę. W marcu 2025 r. średnia dzienna liczba rosyjskich ofiar wynosiła około 1,3 tys., co oznacza wzrost w porównaniu do lutego. Pomimo statycznej sytuacji na froncie, straty Rosji wciąż przewyższają poziom z wiosny 2024 r. Tylko w ciągu ostatniej doby armia rosyjska miała stracić kolejnych 1,3 tys. żołnierzy.
POLSKA: Dziennikarz TVN24 Mateusz W. został zatrzymany przez CBA i aresztowany na trzy miesiące w związku ze śledztwem dotyczącym zorganizowanej grupy przestępczej, w którym podejrzanym jest również były komendant policji Zbigniew M. Prokuratura Okręgowa we Wrocławiu potwierdziła zatrzymanie, ale nie ujawnia szczegółów. TVN Warner Bros. Discovery zawiesił dziennikarza w obowiązkach służbowych do czasu wyjaśnienia sprawy.
POLSKA: Ministerstwo Sprawiedliwości zapowiada reformę sądownictwa rodzinnego. We wszystkich sądach okręgowych i apelacyjnych powstaną wyspecjalizowane wydziały lub sekcje rodzinne, co ma poprawić jakość orzeczeń i przyspieszyć postępowania. Nowością będzie także obowiązek nakładania sankcji finansowych na rodziców niewykonujących ustalonych kontaktów z dzieckiem. Zmiany mają zapewnić lepszą ochronę praw dzieci i osób z grup wrażliwych.
ŚLĄSKIE: Wojewoda Śląski Marek Wójcik poinformował Sejmik Województwa Śląskiego o działaniach zapobiegających rozprzestrzenieniu się pryszczycy – groźnej choroby zwierząt wykrytej w marcu na Węgrzech i Słowacji. W regionie trwają kontrole graniczne, targowisk i transportów, prowadzone są szkolenia dla rolników oraz działania edukacyjne. Choć w Polsce nie odnotowano przypadków pryszczycy, służby pozostają w gotowości. Rządowy Zespół Zarządzania Kryzysowego monitoruje sytuację. Obowiązuje zakaz importu zwierząt i produktów z terenów objętych chorobą.
ŚLĄSKIE: 24 kwietnia w Teatrze Śląskim w Katowicach rusza pierwszy w historii kurs pisania po śląsku – „Kaj je Dante?”. Zajęcia poprowadzi pisarz Marcin Melon, a uczestnicy poznają techniki pisarskie i możliwości śląskiego jako języka literackiego. Kurs jest częścią projektu „Uniwersytet Latający Śląsk” i skierowany jest do osób z podstawową znajomością śląszczyzny. Szczegóły i zapisy dostępne są na stronie Teatru Śląskiego.
ŚLĄSKIE: W Bielsku-Białej ruszyła wiosenna akcja czyszczenia przystanków autobusowych. Do tej pory umyto ponad 100 wiat, a docelowo prace obejmą 282 wiaty i 4 gabloty rozkładowe. Mycie pod ciśnieniem obejmuje m.in. szyby, siedziska, gabloty i zadaszenia. Usuwane są też graffiti i nielegalne ogłoszenia. Sprzątany jest również teren wokół przystanków. W ciągu roku prowadzone są dodatkowe działania interwencyjne po zgłoszeniach od mieszkańców.
ŚLĄSKIE: Aleja Mickiewicza w Gliwicach przejdzie długo wyczekiwany remont. Prace rozpoczną się po Wielkanocy i obejmą całą 720-metrową trasę od ul. Daszyńskiego do Zawiszy Czarnego. Przebudowa uwzględni ochronę zabytkowego szpaleru drzew i wprowadzi udogodnienia dla pieszych i rowerzystów. Powstanie nowa nawierzchnia, oświetlenie, ławki, stojaki rowerowe i zieleń. Koszt inwestycji to 4,6 mln zł, współfinansowanych z Polskiego Ładu. Całość ma być gotowa za dziewięć miesięcy.
ŚLĄSKIE: 26 kwietnia 2025 r. w Gierałtowicach odbędzie się „Wiosenny Powiew Zdrowia” – Ekologiczny Dzień Zdrowia łączący troskę o zdrowie i czyste powietrze. W programie m.in. bezpłatne badania, konsultacje z ekodoradcą, konkursy z nagrodami, wykłady ekspertów i targi pasji. Wydarzenie organizują Gierałtowicki Alarm Smogowy i Stowarzyszenie „Inicjatywa dla Gierałtowic” przy wsparciu gminy. Całość zwieńczy koncert piosenki ekologicznej. Projekt realizowany jest w ramach programu „Nasze powietrze” dzięki wsparciu Clean Air Fund i fundacji Better Future.