System wydawania wiz nie może zaszkodzić gospodarce

Konfederacja Lewiatan pozytywnie ocenia założenia projektu ustawy o wyeliminowaniu nieprawidłowości w obecnym systemie wizowym. Jego celem jest bowiem likwidacja patologii, a także skrócenie czasu oczekiwania na udzielenie zezwolenia na pobyt cudzoziemców w Polsce. Niektóre propozycje rozwiązań wymagają jednak doprecyzowania oraz szerszej dyskusji i analizy.

Dobiegły końca konsultacje projektu ustawy w celu wyeliminowania nieprawidłowości w systemie wizowym. Identyfikacja tych nieprawidłowości jest efektem przede wszystkim prac Grupy Roboczej powołanej przez przewodniczącego Międzyresortowego Zespołu do Spraw Migracji oraz kontroli NIK.

– Rozumiejąc konieczność zwiększenia bezpieczeństwa, musimy jednocześnie uwzględnić potrzeby gospodarcze, tj. zapotrzebowanie na wykwalifikowanych i niewykwalifikowanych pracowników zza granicy – podkreśla Nadia Winiarska, ekspertka Konfederacji Lewiatan.

Nie kwestionując faktu występowania zidentyfikowanych nieprawidłowości w uzasadnieniu do projektu ustawy oraz potrzeby im przeciwdziałania, niektóre narzędzia przewidziane w ustawie wymagają szerszej dyskusji i analizy.

Część zidentyfikowanych przez autorów projektu nieprawidłowości w systemie legalizacji pobytu i pracy cudzoziemców wynika z braku skutecznych procedur i przewlekłości postępowań. 

— Właściwszym sposobem przeciwdziałania tym nadużyciom byłoby usprawnienie procesów służących legalizacji zatrudnienia cudzoziemców oraz legalizacji ich wjazdu i pobytu w celu pracy, w szczególności procesów uzyskiwania zezwoleń na pracę, wiz pracowniczych oraz zezwolenia na pobyt – dodaje ekspertka.

Niektóre przepisy projektu wymagają doprecyzowania, gdyż mogą prowadzić do pewnych wątpliwości interpretacyjnych i uznaniowych decyzji organów odpowiedzialnych za proces legalizacji pobytu i pracy cudzoziemców, utrudniając tym samych działalność uczciwym i wiarygodnym pracodawcom.

Projekt ustawy nie tylko zakłada reformę systemu wydawania wiz studenckich i pracowniczych, ale przewiduje także zmiany w procesie legalizacji pobytu i pracy cudzoziemców w Polsce. Wiele rozwiązań będzie miało wpływ na sytuację przedsiębiorców oraz pracowników cudzoziemskich zamierzających zalegalizować swój pobyt w celu wykonywania pracy. Projekt zakłada m.in.:

• Nałożenie na cudzoziemców, którym udzielono zezwolenia na pobyt czasowy w celu kształcenia się na studiach, obowiązku posiadania zezwolenia na pracę;
• Odmowę wydania zezwolenia na pracę/wpisania oświadczenia o powierzeniu pracy cudzoziemcowi do ewidencji, jeżeli wniosek został złożony dla pozoru, zezwolenie będzie wykorzystane przez cudzoziemca w celu innym niż wykonywanie pracy dla danego podmiotu lub pracodawca nie dopełnia obowiązków związanych z prowadzeniem działalności lub powierzaniem pracy;
• Rozszerzenie katalogu przypadków, w których cudzoziemcowi odmawia się wszczęcia postępowania w sprawie udzielenia zezwolenia na pobyt czasowy i pracę o przypadki pobytu na podstawie szeregu wiz wydanych w innym celu niż praca;
• Wprowadzenie dodatkowych obowiązków administracyjnych dla podmiotów korzystających z instrumentów legalizacji zatrudnienia cudzoziemców, w celu wzmocnienia kontroli korzystania z nich zgodnie z ich celem;
• Zaostrzenie kar finansowych za nielegalne powierzenie pracy cudzoziemcom;
• Możliwość wszczynania przez Straż Graniczną i Państwową Inspekcję Pracy kontroli niezapowiedzianych i jednoczesne ich prowadzenie.

Ustawa ma wejść w życie 1 lipca 2025 r.

Konfederacja Lewiatan