Święto Drzewa w Bielsku-Białej

Od kilku lat Klub Gaja organizuje Święto Drzewa w Bielsku-Białej w Tajemniczym Ogrodzie. W tym roku, 4 października uczniowie i uczennice z bielskich szkół wzięli udział w warsztatach land artu Szałas z artystą Dariuszem Fodczukiem, spacerze z czytaniem performatywnym Ścieżka wiersza z Jackiem Bożkiem oraz praktycznych zajęciach o pszczołach, ptakach i czyszczeniu budek lęgowych. Nie było natomiast tradycyjnego sadzenia drzewa.

Zaproszonych gości, dzieci i młodzież Gaja zaangażowała w wyrywanie i usuwanie rdestowca ostrokończystego – rośliny inwazyjnej, która jest ogromnym zagrożeniem dla tego miejsca. Liczyła się każda para rąk – rośliny wyrywali wspólnie i prezydent Jarosław Klimaszewski, i uczniowie bielskich szkół, i przewodnicząca Gminy Wyznaniowej Żydowskiej w Bielsku-Białej Dorota Wiewióra.

Tajemniczy Ogród na nieużytku cmentarza żydowskiego to wspólna inicjatywa Klubu Gaja, miasta Bielska-Białej i właśnie Gminy Wyznaniowej Żydowskiej. W ogrodzie Klub Gaja od kilku lat prowadzi aktywną edukację, łącząc ekologię, kulturę i sztukę, włączając mieszkańców w społeczną opiekę nad tym cennym i unikatowym miejscem.

– Tu się wszystko ze sobą splata – sztuka, rytuał, milczenie, ale też konkretna praca dla planety. Jeżeli mamy zmiany klimatu – a mamy i dziś je dokładnie czujemy – to musimy robić coś konkretnego dla planety. Tutaj oprócz sztuki, zadumy, jest potrzebna konkretna praca dla ziemi. Dla nas bardzo ważne jest pozbywanie się stąd inwazyjnych roślin, które wszystko straszliwie porastają. To jest dużo niewdzięcznej, bardzo powtarzalnej pracy. Budujemy też z dzieciakami budki dla zapylaczy, budki dla ptaków, a ornitolog opowiada im, w jaki sposób je czyścić. Poza tym pracujemy z emocjami, ze sztuką – oba warsztaty mówią o tym, jak się zatrzymać na moment w przyrodzie, żeby poczuć, że ona jest dla nas, a my dla niej – zgłębiał pomysł Święta Drzewa szef Klubu Gaja Jacek Bożek.

Idea Tajemniczego Ogrodu na niegrzebalnej części cmentarza żydowskiego w Bielsku-Białej przybrała w ostatnim czasie bardzo konkretny wymiar. Dyskusja społeczna o tym, jak ma to miejsce wyglądać i jak służyć mieszkańcom, skończyła się projektem budowlanym, który zmierza do realizacji. Tajemnice tego miejsca, od jakiegoś czasu, odkrywają różne grupy społeczne i wiekowe.

Święto Drzewa w Tajemniczym Ogrodzie zaczęło się od wspólnego wyrywania rdestowca ostrokończystego, wspólnego spaceru, a następnie dzieci i młodzież wzięły udział w różnorodnych zajęciach. Podczas działania warsztatowego Szałas z artystą Dariuszem Fodczukiem uczestnicy budowali efemeryczne, symboliczne szałasy – rzeźbiarskie konstrukcje z obumarłych gałęzi, naturalnych i nienaturalnych materiałów znalezionych w Tajemniczym Ogrodzie.

– W szałasach splata się kilka historii. Jedna to marzenie, które chyba każdy ma – takie dziecięce, żeby zaszyć się w lesie. Takie pragnienie budowania bezpiecznej przestrzeni towarzyszy człowiekowi chyba do końca. Druga historia – to fakt, że jesteśmy w miejscu bardzo niezwykłym – na niegrzebalnej części cmentarza żydowskiego i tak się składa, że od paru dni mamy żydowskie Święto Szałasów. Praktykujący żydzi w tych dniach budują szałasy na zewnątrz. A sama idea Święta Szałasów upamiętnia ucieczkę z Egiptu – wyjście do szałasu symbolicznie oznacza, że powinniśmy tak żyć, aby zawsze być gotowym do wyzwolenia się z tego, co nas ogranicza – tłumaczył artysta Dariusz Fodczuk, dziekan Wydziału Sztuki Mediów Akademii Sztuk w Szczecinie.

Wyruszając na Ścieżkę wiersza – spacer z czytaniem performatywnym – uczestnicy warsztatów doświadczali przyrody miejsca i związku natury z kulturą. Inspiracją do działań artystycznych prowadzonych przez Jacka Bożka było haiku – japońska forma poetycka.

Zaangażowani w Święto Drzewa od lat prezydenci Jarosław Klimaszewski i Adam Ruśniak, przewodnicząca Gminy Wyznaniowej Żydowskiej Dorota Wiewióra i nadleśniczy Nadleśnictwa Bielsko Michał Sztandara otrzymali od Klubu Gaja specjalne podziękowania.

Wydarzenie zostało dofinasowane przez miasto Bielsko-Biała oraz Fundusz Partnerstwa w ramach w ramach Green Print, LLC Program Clean AdvantageTM.

Imprezę honorowym patronatem objął prezydent Bielska-Białej Jarosław Klimaszewski.

Urząd Miejski w Bielsku-Białej