Ruda Śląska: „Ptaki” z Czarnoleśnej odnowione

Zakończyła się renowacja zabytkowej rzeźby „Ptaki” znajdującej się przy ul. Czarnoleśnej w Rudzie Śląskiej. Zadanie kosztowało 104 tys. zł, z czego aż 93,5 tys. zł pozyskano z Programu „Rzeźba w przestrzeni publicznej dla Niepodległej –  2023”, realizowanego przez Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku. Z kolei prawie 11 tys. zł miasto przeznaczyło na odnowienie obiektu z miejskiego budżetu. Warto dodać, że na 106 wniosków złożonych w ramach programu, zgłoszenie z Rudy Śląskiej uplasowało się na wysokiej, 4. pozycji.

Renowacja rzeźby rozpoczęła się w czerwcu br. – W ramach prowadzonych prac oczyszczono powierzchnię figury. Wszystkie rysy i spękania uzupełniono odpowiednimi preparatami – wymienia dr inż. arch. Łukasz Urbańczyk, Miejski Konserwator Zabytków w Rudzie Śląskiej. – Natomiast widoczne wcześniej elementy zbrojenia stalowego poddano pracom naprawczym i zabezpieczono antykorozyjnie. Ukruszone i odłupane fragmenty rzeźby zostały odbudowane zgodnie z archiwalną dokumentacją fotograficzną. Obiekt scalono kolorystycznie oraz pokryto preparatem hydrofobowym. Teren wokół rzeźby został uporządkowany, tak aby jak najlepiej wyeksponować wyremontowane „Ptaki” – dodaje.

Celem prac renowacyjnych było doprowadzenie rzeźby do właściwego stanu zachowania, co umożliwiło jej ocalenie. Trzeba wspomnieć, że dofinansowanie z Centrum Rzeźby Polskiej obejmowało także przeprowadzenie badań nad historią obiektu, co umożliwiło pozyskanie wiedzy na temat samego pomnika jak i powojennej rzeźby plenerowej w mieście.

W trakcie przeprowadzonych kwerend archiwalnych i bibliograficznych potwierdzona została atrybucja rzeźby. „Ptaki” stanowią jeden z ciekawszych przykładów plenerowej rzeźby o cechach abstrakcyjnych, popularnej na terenie Górnego Śląska w latach 70-tych XX wieku. Autorem jest Henryk Fudali, rzeźbiarz związany z Bytomiem. Stworzył on wiele rzeźb plenerowych zlokalizowanych na terenie Górnego Śląska. Wśród najważniejszych z nich można wymienić rzeźbę „Tańcząca”, znajdującą się w bytomskiej dzielnicy Szombierki, Pomnik Pamięci Żołnierzy Górników przy ul. Wojciecha Kilara czy Pomnik Tragedii Górnośląskiej przy ul. Dzierżonia, oba znajdujące się w Bytomiu. Wiele z prac Fudali wykonał wraz z innym bytomskim rzeźbiarzem – Józefem Sawickim. Do ich wspólnych realizacji należą dwie rzeźby „Misie” położone w Bytomiu czy „Pelikany” w tamtejszym Parku Miejskim. Fudali był także współautorem 16 rzeźb dinozaurów, zlokalizowanych w Dolinie Dinozaurów w zoo na terenie Wojewódzkiego Parku Kultury i Wypoczynku (dzisiejszy Park Śląski).

„Ptaki” ustawione są równolegle do przebiegu ulicy Czarnoleśnej (naprzeciwko ogródków działkowych) na terenie zieleńca o powierzchni 1,2 ha, powstałego pod koniec lat 70-tych XX wieku w miejscu, gdzie poprzednio istniała hałda pogórnicza. Miejsce to założono najprawdopodobniej z inicjatywy pobliskiej kopalni „Pokój” lub znajdującego się w sąsiedztwie Klubu Sportowego „Pogoń”. Sam obiekt przedstawia stylizowane sylwetki ptaków wzbijających się do lotu.

– „Rzeźba w przestrzeni publicznej dla Niepodległej” to program, który pozwala na pozyskiwanie środków na konserwacje rzeźb współczesnych i odnawianie obiektów upiększających nasze przestrzenie publiczne przy zaledwie 10% wkładzie własnym – tłumaczy Michał Pierończyk, prezydent Rudy Śląskiej. Do tegorocznej edycji programu zgłoszono z całego kraju 106 wniosków o dofinansowanie na łączną kwotę ponad 20 mln złotych. Jedynie 27 wniosków uzyskało wsparcie finansowe. Ruda Śląska pozyskała 93 527,50 zł, co stanowi 89,5% całości zadania. Reszta funduszy pochodzi z budżetu miasta.

– Realizacja zadania jest powiązana z prowadzonym przez miasto projektem „Trakt Rudzki”, który ma na celu zwiększenie atrakcyjności terenów zielonych w mieście oraz stworzenie siatki połączeń funkcjonalnych pomiędzy jego dzielnicami – przypomina Aleksandra Skowronek, wiceprezydent Rudy Śląskiej. Jedno z takich połączeń znajduje się w bezpośrednim sąsiedztwie „Ptaków”.

„Ptaki” to kolejna rzeźba na terenie miasta, którą udało się odnowić dzięki współpracy z Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku. W 2021 roku Ruda Śląska pozyskała środki na renowację rzeźby Górnika-Olimpijczyka, ulokowanej na pl. Żwirki i Wigury w dzielnicy Ruda. Koszt robót wyniósł ok. 63 tys. zł, z czego blisko 55,5 tys. zł pochodziło z dotacji z programu „Rzeźba w przestrzeni publicznej dla Niepodległej – 2021”. W ramach projektu wykonano konserwację rzeźby i postumentu, a także oczyszczono i zabezpieczono nieckę zbiornika, w którym znajduje się rzeźba.

„Dofinansowano ze środków programu własnego Centrum Rzeźby Polskiej w Orońsku pn. Rzeźba w przestrzeni publicznej dla Niepodległej – 2023 pochodzących z budżetu Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego”

Urząd Miasta Ruda Śląska