Spacer po Rudzie Śląskiej śladami Ballestremów i Karola Goduli

W najbliższy czwartek, 10 sierpnia br., odbędzie się spacer śladami rodu Ballestremów i Karola Goduli, którego organizatorem jest Koło Przewodników Miejskich i Terenowych Górnośląskiego Oddziału PTTK w Katowicach. Początek zaplanowano na godz. 10.45 przy dworcu PKP w dzielnicy Ruda. Wydarzenie jest bezpłatne i nie obowiązują zapisy. Każdy chętny może wziąć udział. 

Spod dworca PKP uczestnicy przejdą m.in. przez teren dawnej kopalni i cynkowni, zwiedzą też Sanktuarium św. Józefa, a na końcu chętni będą mogli odpocząć w restauracji Adria. – Udział w spacerze jest bezpłatny i na własną odpowiedzialność – podkreśla Zofia Rogowska, przewodnicząca Koła. – Organizator nie zwraca kosztów przejazdu i ubezpieczenia – zaznacza.

Przypomnijmy, że ród Ballestremów był jednym z najbardziej wpływowych i bogatych na Górnym Śląsku. Postacią szczególnie ważną w historii Rudy Śląskiej był hrabia Franciszek II Ballestrem, który urodził się 5 września 1834 roku w Pławniowicach. Jako członek partii „Centrum” był mocno zaangażowany politycznie. W latach 1872-1906, z pięcioletnią przerwą, był posłem do Reichstagu, a od 1898 do 1906 pełnił funkcję jego przewodniczącego. Za zasługi dla społeczności katolickiej w okresie Kulturkampfu w 1873 roku został mianowany tajnym szambelanem papieskim di spada e cappa, był także dziedzicznym członkiem pruskiej Izby Panów oraz rzeczywistym tajnym radcą cesarskim z tytułem excelentia. Z jego polecenia w Rudzie powstały osiedla robotnicze oraz służące rodzinom robotników m.in. szkoła średnia, sześć szkół podstawowych, sala gimnastyczna i szpital oraz ośrodek rekonwalescencyjny w Głuchołazach. Ruda dzięki hrabiemu już w 1889 roku posiadała elektryczne oświetlenie ulic. Hrabia był twórcą założonej w 1900 roku Zakładowej Kasy Oszczędności (gdzie pracownicy jego dóbr mogli lokować swoje składki rentowo-emerytalne) oraz inicjatorem i fundatorem budowy rudzkiego kościoła św. Józefa, w którym jest pochowany. Zmarł 23 grudnia 1910 roku. 

Ród Ballestremów stał się jedną z najbogatszych familii na Górnym Śląsku dzięki  genialnemu zarządzaniu  Karola Goduli, który pracował u hrabiego od 1801 roku, od 1814 jako główny ekonom jego dóbr. Karol Godula urodził się 8 listopada 1781 roku w Makoszowach, a zmarł 6 lipca 1848 roku we Wrocławiu. Naukę rozpoczął w szkole ludowej w Przyszowicach, skąd trafił do gimnazjum cystersów w Rudach Wielkich, a od 1978 roku uczęszczał do liceum w Opawie. Kiedy podjął pracę dla Ballestrema przeniósł się do Rudy, z którą był związany do końca życia. Był pierwszym na Górnym Śląsku przemysłowcem, który urzeczywistnił ideę współdziałania różnych gałęzi przemysłu – powiązał ze sobą rolnictwo, leśnictwo, eksploatację glinki, transport, górnictwo i hutnictwo oraz handel. Należał do pierwszych indywidualnych przedsiębiorców, którzy zbudowali domy mieszkalne dla robotników swoich zakładów. Dla swoich pracowników wprowadził też bezpłatną opiekę lekarską. Zbudował imperium przemysłowe na skalę europejską, którego inwentaryzacja zajęła 298 prawnikom pół miesiąca. Wielkość tego majątku jest różnie szacowana. Najbardziej prawdopodobna jest suma 2 milionów talarów, czyli 7 260 000 zł w złocie. Ogółem na majątek Karola Goduli składało się 19 kopalń galmanu, 40 kopalń węgla kamiennego, trzy huty cynku, udziały w innych zakładach górniczo – hutniczych, majątki ziemskie: Szombierki, Orzegów, Bujaków, Bobrek i Paniowy. Prawie całość swojego majątku zapisał swojej wychowance, Joannie Gryzik, późniejszej hrabinie Schaffgotsch, która nazywana jest śląskim Kopciuszkiem.

Urząd Miasta Ruda Śląska