Państwa członkowskie, pracownicy i pracodawcy zgadzają się co do konieczności uznania COVID-19 za chorobę zawodową

Państwa członkowskie, pracownicy i pracodawcy osiągnęli w Komitecie Doradczym UE ds. Bezpieczeństwa i Ochrony Zdrowia w Miejscu Pracy (ACSH) porozumienie w sprawie konieczności uznania COVID-19 za chorobę zawodową w sektorach opieki zdrowotnej, społecznej i domowej oraz – w kontekście pandemii – w przypadku działalności o udowodnionym ryzyku zakażenia również w sektorach, w których występuje ognisko choroby; poparli także aktualizację unijnego wykazu chorób zawodowych.

Wypowiedź Nicolasa Schmita, komisarza do spraw miejsc pracy i praw socjalnych: Wczorajsze porozumienie jest silnym sygnałem politycznym, że należy dostrzec wpływ pandemii COVID-19 na pracowników oraz uznać kluczowy wkład osób pracujących w sektorze opieki zdrowotnej i społecznej, a także w innych sektorach, w których pracownicy są narażeni na zwiększone ryzyko zachorowania na COVID-19. W oparciu o to porozumienie Komisja zaktualizuje swoje zalecenie w sprawie chorób zawodowych, aby propagować uznawanie COVID-19 za chorobę zawodową przez wszystkie państwa członkowskie.

Wczorajsze porozumienie stanowi ważny krok w kierunku wdrożenia strategicznych ram UE dotyczących bezpieczeństwa i higieny pracy na lata 2021–2027, które Komisja przyjęła w czerwcu 2021 r. i w których zapowiedziano aktualizację zalecenia Komisji w sprawie chorób zawodowych do końca bieżącego roku w celu uwzględnienia w nim COVID-19. Określono w nich najważniejsze działania, które należy podjąć na poziomie UE, by poprawić zdrowie i bezpieczeństwo pracowników w nadchodzących latach. Jednym z głównych celów przekrojowych jest zwiększenie gotowości na ewentualne przyszłe kryzysy zdrowotne. Oznacza to m.in. zwiększenie wsparcia dla pracowników podczas ewentualnych przyszłych fal COVID-19.

Dalsze kroki

W związku z opinią ACSH Komisja zaktualizuje zalecenie zawierające wykaz chorób zawodowych, których uznanie Komisja zaleca państwom członkowskim, oraz czynników, które mogą je powodować. Ma to na celu dostosowanie przez państwa członkowskie przepisów krajowych zgodnie ze zaktualizowanym zaleceniem. Jeśli w danym państwie członkowskim COVID-19 jest uznawana za chorobę zawodową, pracownicy z odpowiednich sektorów, którzy zachorowali na nią w miejscu pracy, mogą zgodnie z przepisami krajowymi nabyć określone prawa, takie jak prawo do odszkodowania.

Kontekst

Choć kryzys sanitarny w Europie związany z pandemią COVID-19 staje się coraz mniej dotkliwy, a państwa członkowskie stopniowo znoszą ograniczenia, sytuacja epidemiologiczna pozostaje poważna. Od 12 maja 2022 r. Europejskie Centrum ds. Zapobiegania i Kontroli Chorób (ECDC) klasyfikuje niektóre szczepy wariantu omikron jako „budzące obawy”. W związku z tym uzasadnione jest wzmocnienie ochrony pracowników ze względu na możliwość wystąpienia kolejnych fal COVID-19.    

Niektórzy pracownicy są bardziej narażeni na zachorowanie na COVID-19. Dotyczy to zwłaszcza pracowników, którzy narażeni są na kontakt z osobami zakażonymi, np. w sektorach opieki zdrowotnej i społecznej. Ponadto w czasie pandemii również pracownicy innych sektorów, ze względu na charakter wykonywanej pracy, mogą być bardziej narażeni na zachorowanie na COVID-19.

Uznawanie danej choroby za chorobę zawodową i związane z tym odszkodowania należą do kompetencji krajowych. Większość państw członkowskich zgłosiła Komisji, że zgodnie ze swoimi przepisami krajowymi już uznaje COVID-19 za chorobę zawodową lub wypadek przy pracy. Aktualizacja zalecenia Komisji w sprawie chorób zawodowych jest istotna dla dążenia do tego, by wszystkie państwa członkowskie uznały COVID-19 za chorobę zawodową.

Komisja Europejska