5 na weekend: Anita Skwara

Rok w innym stanie skupienia – odbiorczej uwagi. Niektóre z naszych zmysłów wyostrzyły się, inne – jak dotyk, słabną. Ci, którzy mają w sobie „gen podróży” szukają pocieszenia w peregrynacjach wyobraźni, ci na co dzień „ukorzenieni” pod stacjonarnym adresem pewnie też, w jakimś stopniu, potrzebują choćby spojrzenia poza horyzont własnych czterech ścian. Pomiędzy wędrówką a znieruchomieniem, sięgam po „tematyczny pakiet” złożony z filmów, widowisk, albumu, reportażu…

„Nomadland” – film w reżyserii Chloe Zhao (obejrzany przedpremierowo, jako „ostatni seans filmowy” przed kolejnym lockdownem). Wielu kręci nosem, wytyka wady i usterki (drobne), lekceważąc atuty (dokument na przecięciu drogi z fabułą, genialna Frances McDormand wśród naturszczyków, wizja Ameryki jako miejsca pomiędzy utopią społecznych założeń a dystopią ich realizacji …) dla mnie – film, który, paradoksalnie,daje widzowi dom…

„Nomadland. W drodze za pracą Jessiki Bruder, czyli pierwowzór literacki filmu. Czytam książkę „ex post” – poszerza doświadczenie filmu o nowe konteksty. Wciąga w temat sugestywnością opisu losów „rozproszonego plemienia workamperów”, których łączy metryka (potencjalni emeryci), brak środków do życia i „bycie w drodze”

Nomada. Na tropie Bruce’a Chatwina dokument w reżyserii Wernera Herzoga.Przyjaciele – niemiecki reżyser wizjoner i brytyjski autor, a raczej „mag” literatury podróżniczej, we wzruszającej „rozmowie” w 30 lat po śmierci Chatwina. Herzog trzyma w rękach plecak zmarłego przyjaciela – przekazuje nam słowa, obrazy wspólnych podróży, dotyka tajemnicy życia i znikania. (vod.mdag.pl )

„Archiprzewodnik po Europie – znakomity tytuł, prawda? Wertuję kartki przepięknego albumu, czytam autorski dwugłos (rozmowa pomiędzy praktykiem – Robert Konieczny i krytykiem – Tomasz Malkowski) z rozbudzoną tęsknotą wchodzę pomiędzy pejzaże, miejsca, obiekty, których piękno wzrusza i porusza…

„Najbardziej niezwykłe domy świata” – podróż szczególna, tym razem staję się „legalnym podglądaczem” za zgodą gospodarza, często z jego przewodnictwem wchodzę w przestrzenie intymne – czyjąś sypialnię, salon, kuchnię, ogród…Seria Netflixa fascynuje niezwykłością tematu i kulturą telewizyjnej realizacji.

Wim Wenders, kolejny reżyser – wędrowiec powiedział kiedyś: „mieszkamy w filmach jak w domach”. Mieszkamy także w książkach, w obrazach i w dźwiękach, ale żeby żyć w pełni trzeba co pewien czas znaleźć się w drodze, na szlaku.  

Anita Skwara
Anita Skwara

Filmoznawczyni i kulturoznawczyni, doktor nauk humanistycznych, długoletnia wykładowczyni uniwersytecka, (Zakład Filmoznawstwa i Wiedzy o Mediach Uniwersytetu Śląskiego w latach 1985-2010). Autorka prac naukowych z zakresu kina współczesnego, analityki filmowej i styku medycyny i mediów audiowizualnych. Krytyk filmowy, obecnie animatorka i promotorka kultury. Jurorka międzynarodowych festiwali filmowych, członkini Stowarzyszenia Filmowców Polskich, Międzynarodowej Federacji Krytyków Filmowych FIPRESCI, oraz Europejskiej Akademii Filmowej. Współpracuje stale z Instytucją Filmową Silesia Film.