Umowa USA z Ukrainą ma zostać podpisana 24 kwietnia

ŚWIAT: Prezydent USA Donald Trump ogłosił, że umowa z Ukrainą dotycząca metali ziem rzadkich zostanie podpisana 24 kwietnia. Wcześniej Wołodymyr Zełenski informował o możliwym podpisaniu listu intencyjnego jeszcze 17 kwietnia. Projekt umowy obejmuje też gaz i ropę. Krytycy ostrzegają, że porozumienie może ograniczyć kontrolę Kijowa nad własnymi zasobami. Administracja USA i władze Ukrainy negocjują szczegóły współpracy w zakresie eksploatacji surowców strategicznych.

ŚWIAT: Polskie MSZ ogłosiło zakaz wjazdu dla ośmiu przedstawicieli gruzińskich resortów siłowych, odpowiedzialnych za przemoc wobec protestujących. To reakcja na represje po antyrządowych protestach w Gruzji i zawieszeniu rozmów o członkostwie w UE. Polska podkreśla wsparcie dla proeuropejskich aspiracji Gruzinów. Podobne sankcje nałożyła wcześniej Wielka Brytania, obejmując m.in. wiceszefa MSW i prokuratora generalnego Gruzji.

ŚWIAT: Od 2022 r. Serbia nadała obywatelstwo co najmniej 204 Rosjanom z pominięciem standardowej procedury, powołując się na “interes narodowy”. Wśród beneficjentów są handlarze bronią, byli oficerowie FSB i osoby objęte sankcjami UE. Decyzje te umożliwiają ominięcie unijnych restrykcji w podróżach. Śledztwo KRIK i Ważnyje Istorii wskazuje, że paszporty otrzymano mimo braku spełnienia wymogów prawnych i bez konieczności zamieszkania w Serbii. Coraz więcej Serbów zaczyna wyrażać niezadowolenie z obecności rosyjskich imigrantów.

ŚWIAT: Donald Trump ponawia groźby wobec najlepszych uczelni w USA, zarzucając Harvardowi tolerowanie antysemityzmu i zapowiadając cięcia finansowania. Jak tłumaczy Wiktor Babiński, doktorant na Yale, konflikt ma charakter kulturowy – prawica widzi Ivy League jako bastiony lewicowej ideologii. Kluczowym celem ataków jest polityka DEI (różnorodność, równość, inkluzywność), a dodatkowe napięcia wywołały antyizraelskie protesty studenckie. Harvard, zdaniem krytyków, najgorzej zarządził kryzysem, stając się głównym celem administracji Trumpa.

POLSKA: Polski rząd i Komisja Europejska uzgodnili 13-punktowy plan walki z ptasią grypą. Justyna Zwolińska z Koalicji Żywa Ziemia ocenia, że to zbyt późna i zbyt powierzchowna reakcja. Choć nowe zasady – m.in. dłuższe przerwy między wsadami do kurników – mogą ograniczyć ryzyko zakażeń, problemem pozostaje sama skala i sposób produkcji drobiu. Zwolińska apeluje o systemowe zmiany: ograniczenie intensywnego chowu i rozproszenie produkcji. Kluczowe pytanie, jej zdaniem, brzmi: czy globalny handel produktami zwierzęcymi nie napędza rozprzestrzeniania się chorób?

POLSKA: Najwyższa Izba Kontroli ujawnia poważne braki w cyberbezpieczeństwie polskich samorządów. Aż 71% skontrolowanych urzędów nie było przygotowanych do zapewnienia ciągłości działania systemów informatycznych, a w niemal wszystkich wykryto istotne nieprawidłowości. Urzędy nie identyfikowały kluczowych danych, nie wdrażały planów awaryjnych ani nie testowały zabezpieczeń. Brak szkoleń, audytów i odpowiednich zapisów w umowach IT dodatkowo pogłębia zagrożenia. NIK apeluje o pilne wsparcie Ministerstwa Cyfryzacji i systemowe działania na poziomie lokalnym.

POLSKA: Robert Galara, prezes największego polskiego producenta pomp ciepła Galmet, wezwał premiera Donalda Tuska do opracowania ambitnej polityki przemysłowej i wsparcia krajowych technologii. W liście otwartym podkreślił, że Polska stoi przed ostatnią szansą, by stać się globalnym graczem w branży pomp ciepła. Apel poparła Polska Organizacja Rozwoju Technologii Pomp Ciepła (PORT PC), wzywając rząd do dialogu z przemysłem i potraktowania sektora jako priorytetu transformacji energetycznej.

ŚLĄSKIE: Ruszyła jubileuszowa edycja katowickiego programu „Lokal na kulturę”, wspierającego osoby i organizacje chcące prowadzić działalność artystyczną i kulturalną. Do wynajęcia oferowanych jest pięć lokali w atrakcyjnych lokalizacjach, a czynsze zaczynają się już od 6,07 zł za m². Nabór trwa do 15 maja. Uczestnicy muszą przedstawić koncepcję działań, plan adaptacji lokalu i wykazać się dorobkiem twórczym. Od 2013 r. program umożliwił rozwój 52 inicjatyw, z których obecnie działa 24 – m.in. szkoła muzyczna „Muzykuj”.