Edukacja klimatyczna w katowickich szkołach

Katowice wprowadzą edukację klimatyczną dla klas VII szkół podstawowych. Dzisiaj, tj. 18 stycznia w Pałacu Młodzieży w Katowicach odbyła się uroczysta inauguracja Miejskiego Programu Edukacji Klimatycznej ,,Klimatyczne Katowice”. Zespół, składający się z nauczycieli szkolnych i akademickich oraz przedstawicieli Urzędu Miasta Katowice i radnych, opracował program, który po pilotażu i ewaluacji – od 1 września br. zostanie wprowadzony w katowickich samorządowych szkołach podstawowych.

– W Katowicach od lat działamy na rzecz przeciwdziałania zmianom klimatu i adaptacji do ich konsekwencji. Oprócz takich projektów jak budowa zbiorników retencyjnych i modernizacja systemów odprowadzania wody z ulic, to również między innymi kolejne zielone przystanki lokalizowane na terenie miasta, zazielenienie miejsc o wysokim stopniu urbanizacji, jak ulice w centrum: Dworcowa, Warszawska czy aleja Korfantego. Trwa modernizacja i tworzenie nowych parków, realizujemy także projekty z Zielonego Budżetu. Do tych działań dokładamy edukację najmłodszych, bo to od nich zależy i do nich należy przyszłość – mówi Marcin Krupa, prezydent Katowic.

Program edukacji klimatycznej ,,Klimatyczne Katowice” ma na celu wieloaspektowe oddziaływanie w czterech obszarach tematycznych: 

• bioróżnorodność, 
• antropogeniczne zmiany klimatu, 
• krytyka konsumpcjonizmu, 
• transformacja energetyczna. 

Program został opracowany z myślą o uczniu klasy VII szkoły podstawowej. Ma on pomóc młodym ludziom zrozumieć wpływ degradacji środowiska przyrodniczego na ich przyszłość, rozszerzyć ich wiedzę, świadomość i umiejętności w obszarze edukacji o klimacie, a przede wszystkim zbudować zaangażowanie i poczucie sprawstwa przeciwdziałające skutkom globalnego ocieplenia. Podczas dzisiejszej inauguracji programu, w oparciu o zawarte w nim scenariusze równolegle poprowadzone zostały przez nauczycieli praktyków 3 lekcje: z fizyki, z chemii oraz języka polskiego.

– Edukacja klimatyczna jest częścią edukacji ekologicznej, wychodzi ona jednak poza pojęcia ochrony środowiska i nauki postaw prośrodowiskowych. Skupia się przede wszystkim na tematyce ochrony klimatu, wpływie czynników naturalnych i działalności człowieka na jego zmiany, możliwościach przystosowania się do tych zmian oraz na skutkach globalnego ocieplenia. Pomaga młodym ludziom zrozumieć wpływ degradacji środowiska przyrodniczego na ich przyszłość, rozszerza wiedzę, umiejętności i rozwija postawy potrzebne do skutecznego działania i odpowiedzi na globalne wyzwania – tłumaczy Beata Urych, naczelnik wydziału klimatu i energii w Urzędzie Miasta Katowice.

Powołany przez prezydenta Katowic zespół składający się z nauczycieli szkolnych, pracowników Uniwersytetu Śląskiego i przedstawicieli urzędu oraz Rady Miasta opracował scenariusze zajęć, uwzględniając podstawę programową poszczególnych przedmiotów w klasie VII w konwencji ścieżek międzyprzedmiotowych.

– Opracowany program zawiera gotowe scenariusze zajęć, z których będą mogli korzystać wszyscy nauczyciele. Zależy nam, by uczniowie pracowali metodą projektów, gdyż takie zdobywanie wiedzy przynosi dobre efekty, a odpowiednie treści zostały wplecione w podstawę programową, co pozwoli na realizację programu w ramach godzin lekcyjnych, bez dodatkowego obciążania uczniów – podkreśla Grażyna Burek, zastępczyni naczelnika wydziału edukacji i sportu. – Program realizowany będzie w korelacji interdyscyplinarnej poprzez ścieżki międzyprzedmiotowe, tak by nie ograniczać edukacji do schematów klasowo-lekcyjnych, ale by wyjść ze strefy „uczenia pod test” i oprzeć ten proces na współzależności, relacyjności i złożoności świata – dodaje naczelniczka.

Program uzupełniają zajęcia praktyczne zaproponowane przez Centrum Edukacji Ekologicznej przy Zespole Szkół nr 2 im. Jarosława Iwaszkiewicza w Katowicach-Murckach – m.in. warsztaty o tematyce przyrodniczej i zajęcia w terenie.   

Podobnie jak w przypadku wcześniejszych miejskich, autorskich programów edukacyjnych, jego pełne wdrożenie poprzedzone jest pilotażem. Do końca roku szkolnego prowadzony będzie pilotaż w 5 szkołach podstawowych: 

• Szkole Podstawowej nr 17 im. Tadeusza Kościuszki w Katowicach
• Szkole Podstawowej nr 51 z Oddziałami Integracyjnymi im. Fryderyka Chopina w Zespole Szkolno-Przedszkolnym nr 13
• Szkole Podstawowej nr 12 im. I. J. Paderewskiego w Zespole Szkół i Placówek nr 1
• Szkole Podstawowej nr 33 z Oddziałami Dwujęzycznymi im. S. Ligonia w Katowicach
• Szkole Podstawowej nr 53 im. S. Żeromskiego w Katowicach

Następnie przeprowadzona zostanie jego ewaluacja – w czerwcu 2024 r. i wprowadzone ewentualne korekty, tak by od 1 września ,,Klimatyczne Katowice” realizowane były we wszystkich klasach VII szkół podstawowych dla których organem prowadzącym jest miasto Katowice. Program, w wersji elektronicznej będzie dostępny na stronie: katowice.eu w zakładce „Ucz się”.

W katowickich placówkach oświatowych działa już kilka autorskich projektów i programów. To między innymi Zakodowane Katowice – edukacja z zakresu programowania – dla uczniów klasy III szkół podstawowych, czy też Matematyczne Katowice – kl. IV SP, program edukacji regionalnej – Serce Metropolii – Katowice, moje miejsce na Ziemi – klasy I i II szkół ponadpodstawowych oraz program powszechnej nauki pływania – Jak ryba w wodzie – klasy III SP.

Urząd Miasta Katowice