Zielona perła Bytomia i Tarnowskich Gór rezerwat Segiet powiększy się prawie 3-krotnie

Wpisany na listę Światowego Dziedzictwa UNESCO rezerwat przyrody Segiet powiększy się prawie 3-krotnie i jego nowa powierzchnia wyniesie 92,29 ha. Poszerzona o ponad 60 ha zostanie też jego otulina. To kolejne powiększenie rezerwatu przyrody w regionie w ostatnim czasie oraz niewątpliwy sukces przyrodników.

Największym walorem Segietu jest las bukowy – najstarsze drzewa liczą nawet 150 lat i sięgają wysokości prawie 40 metrów. Historia ochrony Lasu Segieckiego jest ściśle związana z rozwojem górnośląskiego górnictwa kruszcowego, które na tym terenie istniało już w XIV w. Las rośnie na obszarze mocno przekształconym przez działalność górniczą, co w głównej mierze zadecydowało o jego włączeniu na Listę Światowego Dziedzictwa UNESCO w 2017 r.

Rozszerzenie ochrony rezerwatowej, obowiązującej dotychczas na obszarze 24,29 ha, na jedno z najcenniejszych pod względem przyrodniczym miejsc w regionie było kwestią czasu.

Głównym powodem poszerzenia rezerwatu jest potrzeba zachowania walorów kulturowych obszaru charakteryzującego się śladami długotrwałych przekształceń związanych z działalnością człowieka, w postaci dawnych wyrobisk górniczych rudy żelaza, galmanu, galeny, srebra, pozyskiwanych metodą odkrywkowązauważa Mirosława Mierczyk-Sawicka, Regionalny Dyrektor Ochrony Środowiska w Katowicach. – W nowym zarządzeniu przewidzieliśmy również zmianę celu ochrony obowiązującego w rezerwacie poprzez uzupełnienie przesłanek ochronnych także o względy społeczne oraz dodanie do przedmiotów ochrony dawnych wyrobisk górniczych. Zmiana ta ma na celu podniesienie rangi chronionego terenu, zwracając uwagę na historię prowadzonego na tym obszarze górnictwa odkrywkowegododaje.

Na terenie włączonym do rezerwatu znajdują się liczne drzewostany bukowe z domieszką jawora i świerka oraz innych gatunków liściastych, ponadto widoczne są tam niezliczone zapadliska, wykroty, głębokie leje (warpie), rumosz skalny, wały skały płonnej, usypiska i wystające z gruntu skały dolomitowe. Ponadto rezerwat obejmie zarastającą hałdę wapienia szarego.

Z miłości do przyrody

Prace związane z poszerzeniem rezerwatu przyrody miały miejsce we współpracy z pasjonatem przyrody i lokalnym miłośnikiem rezerwatu Panem Wojciechem Sutorem, który dokonał skrupulatnych obserwacji i przygotował swój plan powiększenia. Propozycja zakładała poddanie pod ochronę łącznie 73 ha terenu leżącego na terenie lasów Skarbu Państwa, a także poszerzenie otuliny. Plan ten został przedstawiony miejscowym leśnikom z Nadleśnictwa Brynek, którzy znając walory tych terenów, przyjęli propozycję z pełną aprobatą i zrozumieniem.

O wyjątkowości Lasu Segieckiego świadczą przede wszystkim sędziwe buki. Wiele z nich ma wymiary pomnikowe. Obwód największych dochodzi do 5 metrów. Moje obserwacje tego terenu pozwoliły na wyszczególnienie wyjątkowych walorów przyrodniczych w tym występowanie chronionych gatunków roślin i zwierząt. Ze świata roślin na uwagę zasługują przede wszystkim storczyki takie jak obuwik pospolity oraz licznie występujące buławniki: mieczolistny, wielkokwiatowy i czerwony, które są wymienione w czerwonych księgach dla województwa śląskiego i Polski. Ponadto w Rezerwacie Segiet mamy jedyne na Wyżynie Śląskiej naturalne stanowisko tojadu dzióbatego, który jest rośliną górską.  Występuje tu 49 gatunków reprezentujących warstwę drzew i krzewów, 174 gatunki warstwy runa – krzewinki i zielne rośliny naczyniowe (w tym 18 gatunków chronionych), 11 gatunków paprotników i ponad 20 gatunków traw i turzyc. W sumie wszystkich przedstawicieli flory mamy ponad 250 gatunków. Wśród przedstawicieli fauny tereny te zamieszkują owady związane z martwym i rozkładającym się drewnem takie jak pachnica dębowa, ciołek matowy czy dyląż garbarz. Spotkamy tu licznie dzięcioły: czarne, zielone, zielonosiwe, duże, średnie i dzięciołki. W Segiecie występuje największa krajowa traszka, traszka grzebieniasta, która także znajduje się w czerwonej księdze naszego województwa – mówi Wojciech Sutor, prezes Fundacji Srebrne Buki i inicjator poszerzenia. – Przez ostatnie wieki Las Segiecki był przekształcany, eksploatowany i niszczony przez człowieka. Natura jednak powróciła na zdegradowany teren i dziś w samym sercu Śląska możemy podziwiać jej piękno i harmonię, a Rezerwat Segiet to wciąż, zdaniem wielu przyrodników, najcenniejszy las Wyżyny Śląskiej – podkreśla.

Stanowisko dokumentacyjne Blachówka w rezerwacie

Finalny projekt nowego kształtu rezerwatu zakłada jego powiększenie o dodatkowe 14,5 ha. W trakcie analiz oraz kilkukrotnych wizji terenowych przeprowadzonych przez pracowników RDOŚ w Katowicach zdecydowano na włączenie do rezerwatu także większej części stanowiska dokumentacyjnego Blachówka. Chroniona w ramach tego stanowiska przyroda nieożywiona, to nieczynne wyrobisko dolomitu, gdzie znajdują się najważniejsze dla nietoperzy otwory wlotowe do Podziemi Tarnogórsko-Bytomskich.

Zlokalizowane pod rezerwatem „Podziemia Tarnogórsko-Bytomskie” to jedno z ważnych w Polsce zimowisk rzadkich gatunków nietoperzy, objęte ochroną w ramach sieci obszarów Natura 2000, wzmocnienie ochrony tych miejsc poprzez ich włączenie do rezerwatu umożliwi większą kontrolę i zabezpieczenie przed niepowołanym dostępemmówi Przemysław Skrzypiec, Zastępca Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Katowicach i Regionalny Konserwator Przyrody.

Cenne walory przyrodnicze cechuje również teren lasu sąsiadujący z rezerwatem, położony w Bytomiu, który pozostaje w użytkowaniu wieczystym firmy Beskidzki Dom Maklerski Invest Sp. z o.o.

Władze spółki wyraziły zgodę na objęcie części działki o powierzchni 0,75 ha rezerwatem. Jest to godna podkreślenia postawa i świadczy o wysokiej wrażliwości oraz zrozumieniu potrzeb ochrony środowiska przyrodniczego. Sytuacja, w której prywatny podmiot oddaje na potrzeby ochrony rezerwatowej grunt będący jego własnością, jest bezprecedensowa w naszym województwie. W naszej ocenie ta sytuacja wymaga podkreślenia, szczególnie że oddany przyrodzie teren będzie cennym uzupełnieniem z punktu widzenia celu ochrony rezerwatudodaje Regionalny Konserwator Przyrody.

Ostatecznie rezerwat powiększy się o 67,75 ha i jego nowa powierzchnia obejmie 92,29 ha. Utrzymana i poszerzona o 60,83 ha zostanie również otulina, której łączna powierzchnia wyniesie 142,14 ha.

Ochrona przyrody w śląskich rezerwatach

Rezerwat przyrody Segiet został utworzony 1953 r. Nowe zarządzenie Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w jego sprawie wejdzie w życie 27 stycznia. Jest to kolejne tak znaczące dla metropolii i całego regionu poszerzenie rezerwatu w ostatnim czasie. W grudniu powiększony został rezerwatu przyrody Las Murckowski w Katowicach. Dzięki temu w naszym województwie obszar ochrony rezerwatowej zwiększył się o łącznie 108 ha.

Regionalna Dyrekcja Ochrony Środowiska w Katowicach

Informacja Prasowa
Informacja Prasowa

Opublikowany tekst jest nadesłanym do nas materiałem prasowym. Jeżeli chcesz wysłać do nas informacje o swoim projekcie, jakimś wydarzeniu lub problemie pisz na redakcja@slaskaopinia.pl.