Strategia demograficzna 2040 mało konkretna

Polityka demograficzna w głównej mierze oparta na tradycyjnym modelu rodziny, małżeństwa czy wydłużonej przerwie od aktywności zawodowej w związku z opieką nad dziećmi, nie uwzględnia obecnych uwarunkowań społecznych – uważa Konfederacja Lewiatan. Znaczący wzrost liczby urodzeń i osób w wieku produkcyjnym jest niemożliwy bez polityki migracyjnej ograniczającej wyjazdy Polaków za granicę oraz zachęcającej do osiedlania się migrantów w naszym kraju.

W przygotowanym przez rząd projekcie Strategii Demograficznej 2040 niepokoipomijanie kwestii migracji (zarówno do i z Polski, ale również wewnątrz kraju), zachorowalności i umieralności (w szczególności nadumieralności mężczyzn) czy zdrowia ludności, powoduje, że to de facto nie strategia demograficzna, ale zwiększania dzietności.

– Założone w Strategii cele zmierzające do odbudowy rodziny wielodzietnej, opartej wyłączenie na formalnie zawartym związku, z (przynajmniej okresowo) jednym żywicielem, odbiegają od współczesnych trendów, jakie obserwujemy w polskim społeczeństwie – mówi Monika Fedorczuk, ekspertka ds. rynku pracy Konfederacji Lewiatan. 

W ocenie Konfederacji Lewiatan dokument ma bardzo ogólny charakter. Nie wskazuje konkretnych propozycji rozwiązań, także  legislacyjnych, więc trudno odnieść się do możliwości ich zastosowania i potencjalnych skutków. Pracodawcy są szczególnie zainteresowani zmianami na rynku pracy i w prawie pracy. Ale i w tym zakresie strategia jest bardzo ogólna.

– Strategia demograficzna powinna uwzględniać zapowiadane reformy funkcjonowania rynku, służące łatwiejszemu dostępowi do lepszych miejsc pracy, którym towarzyszy poprawa dostępu do mieszkań, usług publicznych w zakresie zdrowia i opieki.  Nadmierna ochrona zatrudnionych przyniesie skutki odwrotne od zamierzonych – ostrzega Monika Fedorczuk.

Zdaniem Lewiatana rozwiązania w zakresie elastyczności zatrudnienia takie jak: praca zdalna, elastyczny czas pracy są już przedmiotem regulacji w Kodeksie pracy bądź procedowanych zmian (np. ruchomy rozkład czasu pracy czy prawo obniżenia wymiaru czasu pracy). Zasadnicze pytanie dotyczy kwestii, w jaki sposób rząd zamierza zachęcić rodziców do szerszego korzystania z obniżonego wymiaru czasu pracy. 

Elastyczny czas pracy będzie możliwy do zastosowania w przypadku pracy biurowej. Natomiast zatrudnienie w postaci niepełnego wymiaru czasu pracy, pracy zdalnej, indywidualnego rozkładu czasu pracy jest trudne do zastosowania w produkcji, handlu czy przemyśle. 

Lewiatan negatywnie ocenia pomysły dotyczące stabilności pracy. Nie ma podstaw do dalszego rozszerzania przypadków szczególnej ochrony, ograniczania stosowania umów terminowych. Tymczasem rząd proponuje, aby w przypadku pracowników do lat 40 możliwe było zawarcie maksymalnie dwóch umów na czas określony oraz na okres 15 miesięcy. Chce też wprowadzić dodatkową ochronę przed zwolnieniem (w tym w szczególności różnicowanie sytuacji rodziców/ojców posiadających dzieci w związkach małżeńskich, i poza nimi). Proponowane zmiany oznaczałyby objęcie szczególną ochroną kolejnych kilkuset tysięcy pracowników.

– Ubolewamy, że strategia demograficzna nie była konsultowana z partnerami społecznymi, nie debatowała nad nią Rada Dialogu Społecznego i Rada Rynku Pracy – zwraca uwagę Monika Fedorczuk.

Konfederacja Lewiatan