Pierwsza w Polsce Komisja Klimatyczna powstała w Katowicach

Prawda jest taka, że nie tylko musimy przeciwdziałać negatywnym skutkom zmian klimatu, ale także adaptować nasze miasto do tych nieuniknionych już przecież konsekwencji, które odczuwamy na własnej skórze. Bo nawet gdybyśmy od dziś przestali emitować na świecie jakiekolwiek gazy cieplarniane, to i tak nie uchroni nas to przed skutkami globalnego ocieplenia. Dlaczego? Bo tak działa klimat. A zatem oprócz ograniczania emisji pozostaje nam adaptacja. I to jak najszybsza.

Zacznijmy od kluczowego pojęcia: adaptacja. W kontekście klimatu sam termin oznacza proces dostosowania się do obecnych lub oczekiwanych warunków klimatycznych i ich skutków w celu zmniejszenia lub uniknięcia negatywnych konsekwencji dla naszych miast. Dlatego jest to tak ważna kwestia. I dlatego w Radzie Miasta Katowice na wniosek radnych Koalicji Obywatelskiej powołana została Komisja Klimatyczna. Zaraz pojawia się pytanie: kto ma się adaptować. Odpowiedź jest prosta: i miasto, i my, mieszkańcy miasta.

Dlatego kluczowe pytanie nie brzmi, po co powołujemy Komisję Klimatyczną, ale czy możemy sobie pozwolić, by jej nie powołać?

Po pierwsze, zarówno na płaszczyźnie europejskiej, rządowej i samorządowej kwestie związane z klimatem stają się dziś jedynymi z kluczowych – dlatego na gruncie europejskim leży na stole Nowy Zielony Ład i Sprawiedliwa Transformacja. 15 listopada 2019 powstało w Polsce Ministerstwo Klimatu. Powstała Komisja doraźna ds. klimatu Urzędu Marszałkowskiego – jest więc, z administracyjnego punktu widzenia oczywiste, że odpowiednia komórka powstaje też na gruncie miejskim. Konsekwencje zmian klimatu moją bowiem wpływ na wiele dziedzin miejskiego życia: środowisko, gospodarkę, ludzi, infrastrukturę i edukację. Zadaniem Komisji Klimatycznej będzie zgromadzenie wszystkich zadań, ich usystematyzowanie i proponowanie rozwiązań. 

Po drugie, zmiany klimatu maja swoje konsekwencje, jak wspomniałem, dla funkcjonowania miasta. Wpływają na naszą „twardą” infrastrukturę – drogi, przejścia podziemne, domy i systemy kanalizacyjne. Ale mają też wpływ na naszą „miękką” infrastrukturę – systemy opieki zdrowotnej. Jest to wyraźnie widoczne w przypadku takich zdarzeń, jak fale upałów, które są kolejnym problemem dla obszarów miejskich. Miasta tworzą „wyspy ciepła”, gdzie temperatura jest znacznie wyższa niż na obszarach wiejskich. Stwarza to zagrożenie dla życia zwłaszcza starszych osób. Jest to nowy rodzaj wyzwania dla naszych systemów opieki zdrowotnej.

Po trzecie, jako miasto Katowice, uchwałą z 25 kwietnia 2019 r. przystąpiliśmy do „Porozumienie Burmistrzów na rzecz klimatu i energii”. Jest więc naturalnym, że praca nowej Komisji będzie służyć wymianie doświadczeń, aplikacji rozwiązań i programów wypracowywanych i uzgadnianych przez to gremium. Co więcej, prezydent Marcin Krupa zadeklarował, że Katowice ograniczą emisję CO2 o 40 proc. do 2030 roku. 

Po czwarte, również w minionym roku został przyjęty przez Radę Miasta „Plan adaptacji Miasta Katowice do zmian klimatu do roku 2030”.

Komisja Klimatu jest więc naturalnym podmiotem, który będzie pomagał w przygotowaniu tej adaptacji. A to oznacza, co jest zapisane w MPA, przegląd miejskich dokumentów z zakresu polityki przestrzennej, rozwoju i zarządzania w mieście. Aktualizacji mogą podlegać plany, programy i strategie przyjęte w mieście, a w szczególności: 

• studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego miasta,
• miejscowe plany zagospodarowania przestrzennego (wybrane),
• strategia rozwoju miasta,
• lokalny program rewitalizacji,
• plan zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe,
• plan gospodarki niskoemisyjnej,
• program ochrony środowiska.

Ale, także połączone z tym zadanie, przygotowania Katowic do kolejnej edycji Zielonej Stolicy Europy. 

I rzecz ostatnia: Katowice będą pierwszym miastem, które powoła Komisję Klimatu. Miastem, które jest stolicą Górnego Śląska, kojarzonego z węglem i paliwami kopalnymi. To będzie jasny sygnał, że przygotowujemy się jako miasto nie tylko do konsekwencji zmian klimatu i adaptacji, ale także do sprawiedliwej transformacji, którą – mimo rozmaitych zaklęć – będziemy musieli, jako mieszkańcy, samorządowcy, przedsiębiorcy przeprowadzić.