Ze Śląska o Śląsku, Polsce i Europie

Napięta sytuacja na granicy. Mieli znieważać funkcjonariuszy Straży Granicznej
ŚWIAT: Pentagon wstrzymał dostawy systemów Patriot i innych precyzyjnych broni do Ukrainy, obawiając się zbyt niskiego poziomu własnych zapasów. Decyzję podjął w czerwcu Elbridge Colby, szef polityki w Pentagonie, a Biały Dom uzasadnił ją „priorytetem interesów USA”. Wstrzymane dostawy obejmują m.in. pociski Hellfire, GMLRS, Stinger i amunicję 155 mm. Ukraina alarmuje, że opóźnienia wspierają rosyjską agresję, a Kijów wezwał przedstawiciela USA do rozmów. Waszyngton wskazuje, że część sprzętu trafiła wcześniej do Izraela.
ŚWIAT: Komisja Europejska opublikowała 30 czerwca wytyczne do wdrażania dyrektywy budynkowej EPBD, określając szczegółowo wymagania dla budynków zeroemisyjnych (ZEB). Od 2028 r. standard ten będzie obowiązkowy dla nowych budynków publicznych, a od 2030 r. dla wszystkich nowych obiektów. KE dopuszcza wyłącznie technologie bezemisyjne – jak pompy ciepła czy fotowoltaika – przy jednoczesnym zakazie stosowania gazu i węgla. Zmieniono też sposób liczenia zużycia energii – liczyć się będzie całkowita energia pierwotna, a nie tylko jej nieodnawialna część. Dokument ma kluczowe znaczenie dla zmian w polskich przepisach.
POLSKA: Prokuratura Okręgowa w Gorzowie Wielkopolskim przejęła trzy postępowania dotyczące działań tzw. grup chroniących granicę. Aktywiści z Ruchu Obrony Granic mieli nielegalnie kontrolować migrantów i znieważać funkcjonariuszy Straży Granicznej. Dochodzenie obejmuje także nawoływanie w internecie do ujawnienia danych funkcjonariuszy. Minister sprawiedliwości Adam Bodnar podkreślił, że polscy strażnicy graniczni są chronieni przez państwo i zapowiedział dalsze działania śledczych.
POLSKA: Parlamentarzyści PiS odwiedzili placówkę Straży Granicznej w Świecku i spotkali się z obywatelskimi patrolami w Słubicach. Lider klubu PiS Mariusz Błaszczak skrytykował rząd Donalda Tuska za spóźnioną reakcję na kryzys migracyjny, oskarżając Niemcy o nielegalne przerzuty migrantów. Premier zapowiedział tymczasowe kontrole graniczne od 7 lipca. Dane Straży Granicznej pokazują jednak, że liczba deportacji z Niemiec do Polski jest niższa niż w poprzednich latach – od początku 2025 r. odesłano 288 osób.
POLSKA: Gmina Zielonki koło Krakowa alarmuje: z powodu upałów i gwałtownego wzrostu zużycia wody, sieć wodociągowa działa na granicy wydolności. W wielu miejscach pojawiły się przerwy w dostawie wody. Władze wprowadziły zakaz używania wody z wodociągu do celów innych niż bytowe – obowiązuje m.in. zakaz podlewania ogrodów, napełniania basenów i mycia samochodów. Gmina ostrzega, że rezerwy wody wyczerpują się szybciej, niż można je uzupełnić.
POLSKA: Lasy Państwowe ogłosiły kampanię przeciwko dezinformacji, zlecając zewnętrznej firmie budowanie narracji obalającej wybrane tezy. Krytycy wskazują, że to próba manipulacji i legitymizowania obecnego modelu gospodarki leśnej. Marta Jagusztyn (Lasy i Obywatele) mówi o „wojnie z chochołami” i grze w skojarzenia z rosyjskimi wpływami. Jakub Rok (EUROREG UW) zarzuca LP mylenie pojęć i maskowanie wycinek jako „pozyskiwania surowca”. Anna Mierzyńska ocenia kampanię jako narzędzie propagandowe – wyniki „fact-checkingu” mają legitymizować brak zmian w polityce leśnej.
POLSKA: Forum Energii opublikowało ósmą edycję raportu o transformacji energetycznej Polski. W 2024 r. udział węgla w produkcji energii spadł do rekordowo niskiego poziomu 56,2%, a OZE osiągnęły 29,4%. Rośnie jednak uzależnienie od importu – 45% energii pochodzi z zagranicy, co kosztowało w 2024 r. 112 mld zł. Rozwój OZE hamują bariery prawne i brak infrastruktury. Polska pozostaje jedną z najbardziej emisyjnych gospodarek świata. Eksperci apelują o strategiczne podejście i integrację działań wszystkich szczebli państwa.
POLSKA: Polskie kurorty zmagają się z rosnącą liczbą odpadów – koszty sprzątania sięgają setek tysięcy złotych. Według raportu EKO-UNII, głównym problemem są opakowania po napojach, zwłaszcza alkoholowych. Nowe regulacje – ROP i PPWR – mają przenieść odpowiedzialność finansową na producentów i ograniczyć odpady. Wciąż jednak brakuje szczelnego systemu kaucyjnego. Eksperci podkreślają, że bez zmian legislacyjnych ilość odpadów będzie nadal rosła, a obciążenie ponosić będą głównie mieszkańcy. W samym tylko Gdańsku w 2023 r. usuwanie dzikich wysypisk kosztowało miasto ponad 522 tys. zł. Akcja Czysta Odra zebrała 120 ton śmieci w 2022 r., 180 ton w 2024 r., a w 2025 r. już ponad 200 ton.
POLSKA: W piątek 4 lipca Sąd Okręgowy w Warszawie rozpatrzy apelację Jacka S., weterynarza skazanego za znęcanie się nad zwierzętami przez wycinanie nerek bezdomnym psom w celu ich przeszczepienia. Wcześniejszy wyrok to rok więzienia w zawieszeniu, trzyletni zakaz wykonywania zawodu i grzywny. Fundacja Viva! i prokuratura domagają się utrzymania wyroku, wskazując, że działania oskarżonego były nielegalne, nieetyczne i oparte na uprzedmiotowieniu zwierząt. Sąd może ogłosić prawomocny wyrok już w piątek.
ŚLĄSKIE: 1 lipca 2025 r. stanowisko dyrektora Muzeum Śląskiego objął dr Łukasz Galusek – historyk architektury i wieloletni zastępca dyrektora Międzynarodowego Centrum Kultury w Krakowie. Specjalizuje się w dziedzictwie Europy Środkowej i dialogu międzykulturowym. Zastąpił Iwonę Mohl, która przez ostatnie miesiące pełniła obowiązki dyrektora. Galusek zapowiada otwartość Muzeum na współczesne wyzwania, społeczne zaangażowanie i rozwój międzynarodowej współpracy.
ŚLĄSKIE: Rozpoczął się remont wieży spadochronowej w Parku Kościuszki – jednego z najbardziej rozpoznawalnych zabytków Katowic. Prace obejmą konserwację konstrukcji, wymianę zniszczonych elementów, nowe oświetlenie i zagospodarowanie otoczenia. Koszt inwestycji to ponad 860 tys. zł, a zakończenie planowane jest na jesień. Usunięte zostaną m.in. tuje sprzyjające korozji. Celem prac jest ochrona symbolicznego obiektu i przywrócenie jego historycznego charakteru.