Start misji kosmicznej z udziałem Polaka przełożono na 8 czerwca

ŚWIAT: Prezydent Iranu Masud Pezeszkian ostro skrytykował Donalda Trumpa, oskarżając go o zastraszanie Iranu podczas podróży po Bliskim Wschodzie. Trump określił Iran jako „destrukcyjną siłę” i zagroził sankcjami, jeśli nie dojdzie do porozumienia nuklearnego. Pezeszkian zapewnił, że Teheran się nie ugnie, a męczeństwo dla Irańczyków jest „słodsze niż śmierć w łóżku”. Mimo napięć obie strony wyraziły gotowość do dalszych rozmów. Trump zaznaczył jednak, że „oferta nie będzie trwać wiecznie”.

ŚWIAT: Finlandia planuje podnieść górną granicę wieku rezerwistów – obecnie wynoszącą 50 lat (60 lat dla oficerów) – w ramach wzmacniania obronności kraju. Zmiany mają wejść w życie od 2026 r. i są elementem programu rządzącej centroprawicy. Minister obrony podkreślił, że to dowód dla NATO na poważne podejście Finlandii do wspólnego bezpieczeństwa. Kraj utrzymuje obowiązkową służbę wojskową i liczy ok. 870 tys. rezerwistów, a w razie wojny armia ma liczyć 280 tys. żołnierzy.

ŚWIAT: Ukraiński minister Andrij Sybiha spotkał się w Antalyi z senatorem USA Marco Rubio, by omówić propozycje pokojowe prezydenta Zełenskiego i skoordynować stanowiska przed rozmowami Ukrainy i Rosji w Stambule. Sybiha podkreślił zaangażowanie Ukrainy w wysiłki pokojowe i wezwał Rosję do konstruktywnej odpowiedzi. Minister spotkał się też z szefem MSZ Polski Radosławem Sikorskim, dziękując za wsparcie i odblokowanie granicy. W Stambule ma być obecny Zełenski, natomiast zabraknie Putina i Trumpa.

ŚWIAT: Rosja potwierdziła udział w czwartkowych rozmowach pokojowych z Ukrainą w Stambule. Na czele rosyjskiej delegacji stanie doradca prezydenta Władimir Miedinski, towarzyszyć mu będą m.in. wiceszef MSZ Michaił Galuzin i wysocy przedstawiciele armii. W rozmowach nie weźmie udziału Władimir Putin, mimo apelu prezydenta Ukrainy Wołodymyra Zełenskiego. Ukrainę reprezentować będzie m.in. Zełenski, Andrij Jermak i minister obrony Rustem Umierow. Obecny będzie też sekretarz stanu USA Marco Rubio i specjalni wysłannicy Trumpa.

ŚWIAT: Start misji Ax-4 z udziałem Sławosza Uznańskiego-Wiśniewskiego przełożono na 8 czerwca o godz. 15:11 czasu polskiego. Polak spędzi 14 dni na Międzynarodowej Stacji Kosmicznej, gdzie przeprowadzi eksperymenty naukowe w ramach misji IGNIS oraz działania edukacyjne. Będzie drugim Polakiem w kosmosie po Mirosławie Hermaszewskim. W misji wezmą udział także Peggy Whitson (USA), Shubhanshu Shukla (Indie) i Tibor Kapu (Węgry). Na ISS polecą też symbole polskiej nauki i kultury.

POLSKA: Policja poszukuje 11-letniej Patrycji Głowania, która zaginęła 13 maja po wizycie u dziadków. Uruchomiono procedurę Child Alert – po raz siódmy w historii Polski. Dziewczynka ma 158 cm wzrostu, długie brązowe włosy i tęższą budowę ciała. W dniu zaginięcia miała na sobie ciemne ubrania i plecak marki Nike. Policja apeluje o rozpowszechnianie jej zdjęcia i zgłaszanie wszelkich informacji na numer 112 lub 995. W akcję poszukiwawczą zaangażowano setki osób, w tym służby z psami, dronami i lokalnych mieszkańców.

POLSKA: Tauron rozpoczął wysyłkę uproszczonych faktur dla prosumentów. Nowy format dokumentu zawiera kluczowe informacje o systemie rozliczeń, ilości energii pobranej i oddanej do sieci, a także o stanie wirtualnego magazynu energii. Blisko 440 tys. prosumentów zyska czytelniejsze rozliczenia, a pierwsze 20 tys. otrzyma faktury już w maju. Zmiany opracowano z udziałem klientów, a ich opinie będą dalej zbierane

POLSKA: Najwyższa Izba Kontroli negatywnie oceniła działania administracji publicznej w zakresie zwalczania inwazyjnych gatunków obcych (IGO). Zarzuty dotyczą m.in. nierzetelnego opracowania listy IGO, braku systemowego rozpoznania ich występowania, nieskuteczności w realizacji zadań w gminach oraz niewykorzystania wyników projektu GDOŚ wartego 19,5 mln zł. W żadnej z 17 skontrolowanych gmin nie przeprowadzono pełnego rozpoznania IGO. NIK domaga się zmian ustawowych, doprecyzowania kompetencji i stałego finansowania zadań. Koszty zaniechań są wysokie – IGO zagrażają środowisku, zdrowiu i gospodarce.

ŚLĄSKIE: Na ul. Tarnogórskiej w Gliwicach ruszyły prace związane z wyznaczeniem nowych pasów rowerowych na 1,5-kilometrowym odcinku. Zmiany obejmą m.in. okolice skrzyżowań z ul. Opolską, Świętojańską, Grottgera i Skowrońskiego. To największa dotąd inwestycja rowerowa w mieście – ma zwiększyć bezpieczeństwo i uporządkować ruch. Pasy dla aut zostaną zwężone, a parkowanie uporządkowane. Nowa infrastruktura połączy trasę przy Radiostacji z siecią dróg rowerowych i Centrum Przesiadkowym. Zakończenie prac planowane jest w najbliższych tygodniach.

ŚLĄSKIE: W niedzielę, 18 maja, w dniu wyborów prezydenckich, Transport GZM oferuje bezpłatne przejazdy autobusami, tramwajami i trolejbusami na całym obszarze Metropolii. Nie są wymagane żadne dokumenty. Wprowadzono też dodatkowe kursy na sześciu liniach autobusowych (m.in. 191, 236, 625) i specjalne rozkłady jazdy. Celem działań jest ułatwienie mieszkańcom dotarcia do lokali wyborczych. Bezpłatne przejazdy obowiązywać będą także w przypadku II tury wyborów. Lokale czynne będą w godz. 7:00–21:00.

ŚLĄSKIE: W dniach 21–30 maja Ruda Śląska organizuje XXI Tydzień Godności Osób z Niepełnosprawnościami. W programie m.in. festiwale, zawody sportowe, warsztaty edukacyjne i spotkania z pracodawcami. Zaplanowano jubileusze zespołu „Od Serca” i Dziennego Domu „Senior-Wigor”, wernisaż fotograficzny oraz sympozjum naukowe o roli sportu. Wydarzenie ma na celu integrację, wzmacnianie podmiotowości i promowanie społeczeństwa bez barier. Inauguracja odbędzie się 21 maja, a zakończenie z Dniem Otwartym – 30 maja.