Ptasia grypa na Mazowszu i w Wielkopolsce. KE uznaje sytuację w Polsce za „szczególnie niekorzystną”

ŚWIAT: Komisja Europejska zaakceptowała krajowe środki przeciwdziałania ptasiej grypie, zaproponowane przez Polskę dla województw mazowieckiego i wielkopolskiego. Na razie nie wprowadzi dodatkowych regulacji na szczeblu UE, ale nie wyklucza tego w przypadku pogorszenia sytuacji. W ostatnich tygodniach w Polsce potwierdzono 73 ogniska ptasiej grypy, z czego 53 w dwóch wskazanych regionach. KE uznaje sytuację w Polsce za „szczególnie niekorzystną” na tle innych państw członkowskich.

ŚWIAT: USA i Iran wznowią 19 kwietnia w Maskacie rozmowy dotyczące irańskiego programu nuklearnego. Pierwsza tura pośrednich negocjacji odbyła się 12 kwietnia i miała – według władz Omanu – konstruktywny przebieg. Teheran utrzymuje, że jego program atomowy ma charakter cywilny, jednak USA i część państw zachodnich podejrzewają go o ambicje militarne. Waszyngton groził Iranowi bombardowaniami i dalszymi sankcjami, w tym ograniczeniem eksportu ropy.

ŚWIAT: Rosyjski sąd skazał czterech dziennikarzy – Antoninę Favorską, Konstantina Gabova, Siergieja Karelina i Artioma Krigera – na 5,5 roku więzienia za rzekome powiązania z uznanym za ekstremistyczny Funduszem Walki z Korupcją Aleksieja Nawalnego. Dziennikarze twierdzą, że są prześladowani za wykonywanie swojej pracy. Proces odbył się za zamkniętymi drzwiami i wpisuje się w szerszą falę represji w Rosji. Obrońcy zapowiedzieli apelację, a organizacja Memorial uznała ich za więźniów politycznych.

POLSKA: Minister cyfryzacji Krzysztof Gawkowski poinformował o nasilających się cyberatakach na Polskę, szczególnie przed wyborami prezydenckimi. We wtorek odnotowano prawie 2000 incydentów, m.in. przeciw instytucjom odpowiedzialnym za dostawy wody. Minister zapowiedział publikację raportu o bezprecedensowej skali cyberataków w 2024 roku. Podkreślił, że Polska znajduje się w stanie cyfrowej wojny z Rosją, a liczba ataków rośnie z każdym dniem.

POLSKA: Fuzja Orlenu z Grupą Lotos, według Najwyższej Izby Kontroli, przyniosła poważne straty dla spółki i Skarbu Państwa. Kluczowe aktywa sprzedano za co najmniej 5 mld zł poniżej ich wartości, co NIK uznała za działanie niegospodarne. Były zarząd Orlenu tłumaczył niską cenę oczekiwanymi synergiami sięgającymi 10,7 mld zł, jednak według NIK miały one charakter „poglądowy i niepewny”, a w rzeczywistości żadne korzyści z tej współpracy się nie zmaterializowały. NIK podkreśla też brak racjonalności w wydatkowaniu środków na doradców – spółki zapłaciły za ekspertyzy i analizy ponad 250 mln zł, choć mogły korzystać z tańszych usług Prokuratorii Generalnej. Brak zgody zarządu Orlenu uniemożliwił to rozwiązanie. NIK jednoznacznie stwierdziła, że połączenie spowodowało straty gospodarcze i pogorszyło pozycję państwa w strategicznym sektorze paliwowym.

POLSKA: Tauron odnotował wzrost zainteresowania zieloną energią – firmy zakontraktowały na 2025 rok o ponad 30 tys. MWh więcej energii z OZE niż w roku ubiegłym, co pozwoli ograniczyć emisje CO₂ o ponad 270 tys. ton. Coraz więcej firm – już blisko 24 tysiące – korzysta z zielonej energii Taurona. Spółka planuje również nowe usługi wspierające raportowanie ESG i obliczanie śladu węglowego.

POLSKA: Żadna z dziesięciu badanych europejskich firm energetycznych nie ma jasnego planu odejścia od paliw kopalnych – wynika z raportu Power Transition Tracker. Polska Grupa Energetyczna wypada najgorzej pod względem przejrzystości i ambicji klimatycznych. PGE planuje największą w kraju rozbudowę gazu (6,5 GW do 2030 r.), nie określiła daty odejścia od węgla, a jej cele OZE są hipotetyczne i niewystarczające. Strategia spółki opiera się na błędnym założeniu, że gaz to paliwo przejściowe, i zawiera niespójne plany dotyczące atomu i ciepłownictwa.

ŚLĄSKIE: W Katowicach ruszył cykl konferencji poświęconych bezpieczeństwu dzieci w internecie, zainicjowany przez Fundację i Uczelnię Korczaka oraz Samorząd Województwa Śląskiego. Pierwsze wydarzenie podkreśliło alarmujące dane: ponad połowa dzieci w wieku 7–12 lat korzysta z mediów społecznościowych, co trzeci młody internauta doświadcza przemocy w sieci, a 800 tys. dzieci miało kontakt z hazardem online. Eksperci i politycy apelują o pilne działania – systemowe standardy ochrony, edukację cyfrową, wsparcie psychologiczne i skuteczne regulacje. Konferencja otwiera szerszy program działań na rzecz ochrony najmłodszych użytkowników internetu.

ŚLĄSKIE: Mieszkańcy Katowic zgłosili łącznie 491 projektów do tegorocznych edycji Budżetu Obywatelskiego i Zielonego Budżetu. Do BO wpłynęło 260 wniosków, a do Zielonego Budżetu – 231. Najaktywniejsi okazali się mieszkańcy Murcek, Kostuchny i Osiedla Paderewskiego. Wśród ogólnomiejskich propozycji znalazły się m.in. festiwal „Kutzogranie”, pomnik Jana Furtoka i neon „Kot w butach”. Do rozdysponowania jest łącznie 23,4 mln zł. Obecnie trwa weryfikacja formalna, głosowanie mieszkańców zaplanowano na 12–25 września.

ŚLĄSKIE: 15 kwietnia 2010 roku w Narodowym Instytucie Onkologii w Gliwicach przeprowadzono pierwszą transplantację komórek krwiotwórczych. Od tego czasu wykonano tam już 3223 takie zabiegi, a ośrodek stał się jednym z wiodących w Polsce i Europie. Klinika stosuje nowatorskie metody leczenia, jak napromienianie całego ciała czy szpiku, cechujące się niską toksycznością. Gliwiccy lekarze wykonują najwięcej w kraju pobrań komórek od dawców niespokrewnionych – 2600 od 2012 roku. Wprowadzili też terapię CAR-T, stosowaną u 55 pacjentów, i aktywnie uczestniczą w międzynarodowych badaniach klinicznych nad jej rozwojem.

ŚLĄSKIE: Po świętach wielkanocnych w gliwickich Łabędach ruszy budowa tymczasowego łącznika między ul. Narutowicza a Partyzantów, służącego jako objazd wyłącznie dla autobusów. To element przygotowań do większych inwestycji: przebudowy stacji Gliwice-Łabędy i układu drogowego dzielnicy, realizowanych do 2028 roku przez PKP PLK i miasto Gliwice. Projekt zakłada nowe rondo, rozbudowę wiaduktu i dostosowanie dróg do rozbudowanej stacji kolejowej, z myślą o poprawie bezpieczeństwa i komfortu pieszych, kierowców i rowerzystów.

Sebastian Pypłacz
Sebastian Pypłacz

Redaktor naczelny Śląskiej Opinii. Członek zarządu Związku Górnośląskiego.