Rynki i świat reagują na amerykańskie cła

Świat

Węgry ogłosiły rozpoczęcie procedury wyjścia z Międzynarodowego Trybunału Karnego. Decyzję ogłosił Gergely Gulyas, szef kancelarii premiera Viktora Orbána, w dniu wizyty premiera Izraela Binjamina Netanjahu w Budapeszcie – mimo że MTK wydał na niego nakaz aresztowania. Były prezes MTK prof. Piotr Hofmański ocenił działania Trybunału jako apolityczne i niezależne, krytykując decyzję Węgier jako polityczną. Komisja Europejska zapowiedziała reakcję na ten ruch Budapesztu.


Światowe rynki finansowe zareagowały gwałtownie na ogłoszenie ceł przez Donalda Trumpa. Giełdy w Azji i Europie spadają, kontrakty na indeksy w USA zapowiadają silne przeceny. WIG20 traci ponad 3%, a kurs złota osiągnął rekord 3192 USD za uncję. Dolar się osłabia – wobec euro i złotego. Rentowności amerykańskich obligacji spadają, a inwestorzy obawiają się globalnej wojny celnej. Według ekspertów zaproponowane taryfy – od 10 do 35% – to silny cios w globalny handel, który może pogłębić napięcia gospodarcze.


Donald Trump po raz pierwszy skomentował decyzję o nałożeniu ceł na import z niemal wszystkich krajów świata, zapowiadając „boom gospodarczy” i inwestycje sięgające 7 bln dolarów. Sekretarz Departamentu Handlu Howard Lutnick zapewnił, że prezydent się nie cofnie. Decyzja spotkała się z ostrą krytyką: Pekin i Bruksela zapowiadają środki odwetowe, a premier Donald Tusk ocenił cła jako dotkliwy cios, który może obniżyć polski PKB o 0,4 proc., czyli o około 10 mld zł.


Wiktor Babiński z Yale University ocenia, że wyborcy Trumpa postrzegają globalny handel jako źródło swoich problemów, a jego polityka celna to forma „kary” dla krajów wykorzystujących USA. Ostrzega, że prowadzi to do fragmentacji rynków, co leży w interesie Rosji i Chin. Iwo Augustyński z Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu dodaje, że Europa powinna wykorzystać tę sytuację do zmiany modelu gospodarczego – z eksportowego na oparty o popyt wewnętrzny, co może przynieść korzyści także pracownikom.

Polska

Minister sprawiedliwości Adam Bodnar przyznał, że w sprawie zwolnienia Ryszarda Cyby, skazanego za zabójstwo Marka Rosiaka, doszło do wielu błędów instytucjonalnych i braku koordynacji. Cyba trafił do DPS-u, a dopiero później do szpitala psychiatrycznego, choć cierpi na głębokie otępienie. Bodnar zapowiada audyt, zmiany systemowe i możliwe konsekwencje personalne. Wiceminister Maria Ejchart odwiedzi zakład karny w Czarnem, a prokurator krajowy analizuje akta sprawy. Cyba przebywa obecnie w zamkniętym oddziale psychiatrii sądowej.


Stowarzyszenie „Miasto Jest Nasze” podczas konferencji pod Ministerstwem Sprawiedliwości skrytykowało bierność państwa wobec nielegalnych wyścigów ulicznych w Warszawie. Po odmowie wszczęcia śledztwa ws. grupy WNR działacze MJN i radni zaapelowali do ministra Adama Bodnara o pilne zmiany prawne i zwiększenie kontroli. Podkreślili potrzebę technologii do walki z piractwem drogowym i hałasem oraz wytknęli brak realizacji zapowiedzi rządu z listopada. Złożono oficjalny apel o działania systemowe chroniące mieszkańców przed nocnym terrorem na ulicach.


Fundacja Edukacyjna Perspektywy wraz ze Stellantis uruchamiają program „Girls, it’s time for tech”, skierowany do uczennic szkół średnich ze Śląska. Projekt ma inspirować młode kobiety do wyboru ścieżek STEM poprzez warsztaty, spotkania z ekspertkami, doradztwo zawodowe i wizyty edukacyjne. Celem jest zwiększenie obecności kobiet w sektorze technologicznym i wsparcie ich rozwoju. Program rusza w 2025 roku, trwa rekrutacja szkół. Partnerstwo ze Stellantis umożliwia realizację programu w regionach o dużym zapotrzebowaniu na talenty technologiczne.


2 kwietnia 2025 r. odbyło się posiedzenie sejmowej podkomisji ds. nieuczciwych praktyk w handlu żywnością. Green REV Institute wskazuje, że sieci handlowe dominują nad rolnikami i konsumentami, kształtując rynek kosztem jakości, zdrowia i środowiska. Prezes UOKiK Tomasz Chróstny poparł działania na rzecz uczciwości w łańcuchu dostaw, ale organizacja krytykuje brak systemowego podejścia rządu. REV apeluje o strategię bezpiecznej żywności, wzmocnienie kontroli nad sieciami i wsparcie sprzedaży bezpośredniej oraz współpracy szkół z lokalnymi rolnikami.

Śląskie

Katowice pozyskały ponad 3,2 mln zł na dofinansowanie instalacji OZE dla mieszkańców w ramach projektu „Twoja moc. Nasze Miasto”, finansowanego z programu Fundusze Europejskie dla Śląskiego 2021–2027. Środki trafią do właścicieli domów jednorodzinnych, którzy nie prowadzą działalności gospodarczej. Przewidziano m.in. 50 grantów na pakiety z fotowoltaiką i pompą ciepła oraz 10 grantów na magazyny energii. Nabór ruszy w II kwartale 2025 r., a zakończenie projektu planowane jest na IV kwartał 2026 r.


3 kwietnia 2025 r. Lufthansa Cargo uruchomiła regularne loty towarowe Frankfurt – Katowice – Frankfurt, obsługiwane przez Airbusa A321F. Loty odbywają się w czwartki i soboty, oferując do 28 ton ładowności. To pierwsze w Polsce regularne połączenie all-cargo Lufthansy, wzmacniające rolę Katowice Airport jako kluczowego portu frachtowego w regionie. Nowa trasa odpowiada na rosnące potrzeby przemysłu i logistyki. W 2024 r. lotnisko obsłużyło 37,1 tys. ton frachtu i zapowiada budowę drugiego terminala cargo do 2032 r.


8 kwietnia w godzinach 12:00–17:00 przy Sosnowieckim Szpitalu Miejskim odbędzie się II Sosnowiecki Dzień Profilaktyki Ginekologii Onkologicznej. Mieszkanki Sosnowca będą mogły bezpłatnie wykonać cytologię w cytobusie, wziąć udział w wykładach edukacyjnych i skorzystać z porad Amazonek. Celem akcji jest wczesne wykrycie zmian nowotworowych i promocja wiedzy o profilaktyce raka szyjki macicy. Organizatorzy podkreślają także znaczenie edukacji i samobadania piersi.


Biuro Rzecznika Konsumentów w Bielsku-Białej przyjęło w 2024 roku ponad 5700 zgłoszeń, głównie dotyczących reklamacji sprzętu AGD, RTV, telefonów i komputerów. Wysoki poziom utrzymują też skargi na odzież i obuwie. Rzeczniczka Ariadna Wałęga podkreśla, że warto wcześniej skonsultować treść reklamacji. Biuro udziela porad telefonicznie, mailowo i osobiście, a w trudniejszych sprawach występuje do przedsiębiorców. Z 258 interwencji aż 117 zakończyło się sukcesem dla konsumentów.

Sebastian Pypłacz
Sebastian Pypłacz

Redaktor naczelny Śląskiej Opinii. Członek zarządu Związku Górnośląskiego.