Dolać benzyny do ognia, czyli AI na służbie ratowania klimatu

Odwiedzając National Oceanic and Atmospheric Administration, Uniwersytet Kalifornijski, Florida International University oraz Uniwersytet Miami zauważyłem, że badania nad klimatem i sztuczną inteligencją mocno się przenikają. Opublikowany niedawno raport Międzynarodowej Agencji Energii „World Energy Outlook 2024” zwraca uwagę, że solidne, niezależne analizy i rekomendacje oparte na danych są niezbędne do poruszania się w dzisiejszej niepewnej rzeczywistości energetycznej.

„World Energy Outlook 2024” nie pozostawia złudzeń: tempo zmian klimatycznych i nasze uzależnienie od paliw kopalnych nieuchronnie prowadzi nas w stronę kryzysu. Raport jasno wskazuje, że jeśli nie przyspieszymy transformacji energetycznej, temperatura naszej planety wzrośnie o 2,4°C, czyli przekroczymy próg, po którym zmiany klimatu będą nieodwracalne. Na to nakładają się geopolityczne napięcia i konflikty, co wyraźnie ujawnia słabości globalnego systemu energetycznego.

W tym kontekście sztuczna inteligencja, o której rozmawiałem także z badaczami z NOAA i Uniwersytetu Kalifornijskiego, jawi się jako potężne narzędzie wspierające nasze wysiłki w walce ze zmianami klimatycznymi. AI może pomóc powstrzymać zmiany klimatu, nie tylko analizując ogromne zbiory danych, ale także przewidując skutki różnych polityk, pomagając w efektywniejszym zarządzaniu zasobami i podejmowaniu decyzji w oparciu o dane, a nie wyłącznie polityczne kalkulacje. Naukowcy z NOAA i Uniwersytetu Kalifornijskiego pracują nad integracją modeli klimatycznych z AI, co umożliwia dokładniejsze prognozy dotyczące zjawisk pogodowych i klimatycznych – od huraganów po susze – i ich wpływu na zapotrzebowanie na energię.

IEA w „World Energy Outlook” przedstawia trzy główne scenariusze rozwoju sektora: Scenariusz Ogłoszonych Polityk (Stated Policies Scenario, STEPS), Scenariusz Ogłoszonych Zobowiązań (Announced Pledges Scenario, APS) i Scenariusz Zerowej Emisji Netto do 2050 r. (Net Zero Emissions, NZE). Każdy z tych scenariuszy uwzględnia różne założenia polityczne i technologiczne, od obecnych polityk po najbardziej ambitne cele zerowej emisji netto do 2050 roku. AI może identyfikować słabe punkty, sugerować korekty kursu i wspierać decyzje polityczne, które nie są tylko odpowiedzią na bieżące wyzwania, ale przemyślaną strategią na przyszłość.

Problem w tym, że sztuczna inteligencja nie jest magicznym rozwiązaniem wszystkich problemów. Jak zwracali uwagę pracownicy NOAA, AI wymaga precyzyjnych danych i współpracy międzynarodowej, aby projektować działania na skalę globalną. W krajach o wysokim zapotrzebowaniu na energię, gdzie ceny paliw i konsekwencje zmian klimatycznych dotykają miliony ludzi, odpowiedzialne zastosowanie AI może wesprzeć transformację energetyczną i uratować świat przed globalnym ociepleniem. Ale bez odpowiednich inwestycji oraz konsekwentnych, przemyślanych decyzji rządów na całym świecie, ten potencjał może zostać zmarnowany.

Podróżując między NOAA a uczelniami na wschodnim i zachodnim wybrzeżu, widziałem, jak naukowcy i inżynierowie rozwijają narzędzia, które mogą realnie wspierać walkę z kryzysem klimatycznym. Wyzwaniem pozostaje przeniesienie tych rozwiązań z laboratoriów do szerokiej praktyki. Sztuczna inteligencja, zamiast dolewać benzyny do ognia, ma szansę stać się „strażakiem” na froncie walki z kryzysem klimatycznym.

Patryk Białas
Patryk Białas

Radny Miasta Katowice. Społeczny koordynator polskich liderów The Climate Reality Project. Ekspert stowarzyszenia BoMiasto.