Górnośląskie Koleje Wąskotorowe świętują 170-lecie działalności

Przez dziesiątki lat służyła górnośląskiemu przemysłowi, przewożąc węgiel, rudy cynku i ołowiu oraz kamień. Teraz jest jedną z największych atrakcji turystycznych na Śląsku. Tylko w ubiegłym roku kolej przewiozła 26 tys.  turystów z Bytomia przez Tarnowskie Góry do Miasteczka Śląskiego. Górnośląskie Koleje Wąskotorowe obchodzą 170-lecie działalności, a wielkie świętowanie odbędzie się w weekend 5 i 6 października.

– To będzie wyjątkowe wydarzenie w historii Górnośląskich Kolei Wąskotorowych. 
W weekend 5 i 6 października przygotowaliśmy wiele atrakcji, a jedną z największych będzie pierwsza w historii GKW parada lokomotyw – mówi Kamil Czarnecki, prezes Stowarzyszenia Górnośląskich Kolei Wąskotorowych. – Podczas parady zaprezentujemy lokomotywy, które prowadzą naszą kolej. Będzie można zobaczyć i poznać historię m.in. parowozów „Las” i „Ryś”, kultowej rumuńskiej lokomotywy spalinowej Lxd2, lokomotywy Lyd2, która niegdyś kiedyś kursowała w KWK Dymitrow, chrzanowskiej lokomotywy Lyd1, czy lokomotywy WLs75 kursującej kiedyś na terenie Huty Baildon – podkreśla Kamil Czarnecki.

Wyjątkowe miejsce nie tylko na mapie Górnego Śląska

Na mapach kolei wąskotorowych Bytom, Tarnowskie Góry i Miasteczko Śląskie zajmują wyjątkowe miejsce. To tu, nieprzerwanie od 1853 roku kursuje najstarsza czynna linia kolei wąskotorowej na świecie. Obsługuje ona trasę o długości 21 km, której przystanek początkowy znajduje się na peronie wąskotorowym dworca w Bytomiu. Pociągi na tej trasie zatrzymują się na dziesięciu stacjach, między innymi na zabytkowej stacji Bytom Karb Wąskotorowy, w Suchej Górze w pobliżu rezerwatu Segiet, przy Zabytkowej Kopalni Srebra oraz – w lecie – przy zalewie Nakło-Chechło, chętnie odwiedzanym przez mieszkańców regionu.

– W 2024 roku nie tylko świętujemy 770-lecie nadania praw miejskich Bytomiowi, ale również 170. rocznicę działalności najstarszej nieprzerwanie czynnej kolei wąskotorowej na świecie, która jest jedną z największych atrakcji turystycznych na Śląsku – mówił podczas konferencji prasowej poświęconej 170-lecie GKW prezydent Bytomia Mariusz Wołosz. – Od wielu lat wspieramy działalność Górnośląskich Kolei Wąskotorowych, aby mieszkańcy i turyści odwiedzający Bytom mogli korzystać z tej atrakcji turystycznej. W 2023 roku wsparliśmy kolej łączną kwotą 822 tys. zł, a tym roku kwotą 300 tys. zł – podkreślał Mariusz Wołosz.

Górnośląskie Koleje Wąskotorowe to prawdziwy fenomen. Tylko w 2023 roku kursowało 495 ogólnodostępnych pociągów, z których 186 było prowadzonych trakcją parową, zaś 309 trakcją spalinową. Pociągi łącznie pokonały 6832 km i przewiozły aż 26 tys. turystów, czyli o 23,5% więcej niż w 2022 roku.

5 i 6 października świętujemy 170-lecie działalności GKW

W sobotę i niedzielę 5 i 6 października wspólnie ze społecznikami ze Stowarzyszenia Górnośląskich Kolei Wąskotorowych będziemy świętować jubileusz 170-lecia wąskotorówki. Zapraszamy na jedyną w swoim rodzaju Paradę Lokomotyw, przejazdy pociągami prowadzonymi przez parowozy typu „Ryś” i „Las”, kursy drezyną. Będzie też można wcielić się w rolę maszynisty elektrycznego zespołu trakcyjnego serii EN57 oraz sprawdzić, jak lokomotywa wygląda od spodu.

Jubileusz to też niezwykła okazja do poznania Rudolfa Pringsheima. To przedsiębiorca, który dostrzegł zalety kolei wąskotorowej i doprowadził ją do rozkwitu. Z okazji urodzin wąskotorówki jego duch przybędzie na stację i chętnie opowie o dawnych czasach. Po wszystkich urodzinowych atrakcjach i wydarzeniach oprowadzą przewodnicy, którzy z zaangażowaniem opowiedzą o historii i tajnikach funkcjonowania wąskotorówki. Poza tym, podczas wydarzenia, będzie można przejechać się pociągami i drezyną, a do tego odbędą się także pokazy kolejowego ratownictwa technicznego.

Przewodnicy oprowadzą po zabudowaniach stacji, pokażą na co dzień niedostępne zakamarki, opowiedzą ciekawostki i historie. Mechanicy opowiedzą o współpracy poszczególnych podzespołów lokomotywy, wyjaśnią, czy lokomotywa ma skrzynie biegów, ile cylindrów ma silnik i ile taki pojazd pali na 100 kilometrów. W minimuzeum będzie można zapoznać się z pamiątkami, dawnymi urządzeniami i przedmiotami z GKW.

W strefie dziecka razem z animatorami uczestnicy odkryją zdolności swoje i swoich pociech. Na stanowiskach będzie można sprawdzić swoją pamięć, koncentrację, umiejętność współpracy z innymi, zmysł konstrukcyjny, celność i wiele innych. Będą też dmuchańce. Każdy będzie mógł się poczuć jak maszynista i sprawdzić swoje umiejętności w prowadzeniu najpopularniejszego pasażerskiego pociągu w Polsce.

Gwiazdą sobotniego wieczoru będzie Parada Lokomotyw. Podczas parady będzie można zobaczyć wiele modeli lokomotyw z omówieniem ich charakterystyki i historii. Cały tabor zostanie specjalnie oświetlony, a przedsięwzięciu będą towarzyszyć nastrojowe dźwięki. 

Bez wątpienia sporo chętnych znajdzie się na urodzinową przejażdżkę wąskotorówką. Na pasażerów czeka 36 pociągów. Szczegółowy rozkład jazdy oraz cennik znajduje się na stronie https://sgkw.eu

170 lat jednej z największych atrakcji turystycznych w Bytomiu i na Śląsku

Górnośląskie Koleje Wąskotorowe to najstarsza nieprzerwanie czynna kolej wąskotorowa na świecie, która rozpoczęła funkcjonowanie w 1853 roku. Przez 150 lat była krwiobiegiem górnośląskiego przemysłu, łącząc niemal wszystkie najważniejsze zakłady przemysłowe w regionie od kopalń węgla kamiennego oraz rud cynku i ołowiu po huty stali, metali nieżelaznych oraz zakłady dolomitowe. Linie kolei wąskotorowej liczące setki kilometrów rozciągały się od Raciborza na południu po Szopienice na wschodzie oraz Bibielę na północy. Apogeum świetności kolej wąskotorowa przeżywała w latach 50. XX wieku, gdy długość linii kolejowych osiągnęła rekordową wielkość wynoszącą aż 233 km, a przewozy zbliżyły się do 7 milionów ton rocznie.

Na przełomie XX i XXI wieku wraz z transformacją gospodarczą, której efektem była likwidacja wielu zakładów przemysłu ciężkiego, rola kolei wąskotorowej zaczęła maleć. W 2003 roku gdy powołano Stowarzyszenie Górnośląskich Kolei Wąskotorowych, którego celem było zachowanie w jak najlepszym stanie istniejących linii, budynków i taboru Górnośląskich Kolei Wąskotorowych oraz ochrona dziedzictwa przemysłowego. Jego wolontariusze i pracownicy wykonują prace obejmujące wszelkie aspekty działania firmy kolejowej – od utrzymania porządku na terenie stacji i wzdłuż torów poprzez remonty nawierzchni kolejowej, remonty taboru aż po prowadzenie wszelkiej niezbędnej dokumentacji. 

Koleje wąskotorowe służą już tylko przewozowi turystów, a kolej utrzymują pasjonaci skupieni w Stowarzyszeniu Górnośląskich Kolei Wąskotorowych przy nieocenionym wsparciu samorządów, w tym Miasta Bytom.

UM Bytom