Porozumienie Burmistrzów dla klimatu

W przeciągu pięciu lat z zasobów miejskich znikną wszystkie kopciuchy. To najważniejszy efekt uchwały o przystąpieniu do Porozumienia Burmistrzów, którą radni podjęli na sesji 22 września.

Porozumienie Burmistrzów to oddolna inicjatywa gmin z całej Europy, które zdecydowały się wesprzeć osiągnięcie celów polityki klimatyczno-energetycznej Unii Europejskiej poprzez realizację jej postulatów na swoim terenie. – Uczyniliśmy pierwszy krok w ambitnym planie, który będzie kosztował, jednak te nakłady warto ponieść. Ta uchwała to prawdziwa ekologiczna petarda z opóźnionym zapłonem. Uważam, że powinniśmy się skupić na zasobach miasta i naszym obowiązkiem, jako samorządu, jest zlikwidowanie do 2025 roku wszystkich kopciuchów znajdujących się w zasobach miasta. Jest to najambitniejszy z programów, jaki został podjęty przez władze samorządowe w Polsce. Uważam, że wszystkie tego typu inicjatywy warte są wsparcia, gdyż idą naprzeciw oczekiwaniom społecznym – mówił prezydent Jarosław Klimaszewski.

Z przystąpienia do porozumienia wynika konieczność opracowania nowej strategii, która będzie podstawą zdobywania przez miasto różnego rodzaju środków. Udział w pierwszym Porozumieniu Burmistrzów (Bielsko-Biała przystąpiło do niego w 2009 roku) oraz opracowanie wynikających z niego planów działań pozwoliły m.in. na przeprowadzenie termomodernizacji budynków należących do spółdzielni mieszkaniowych.

– Termomodernizacja bloków, w których mieszkają tysiące ludzi, nie byłaby możliwa bez tych dokumentów; to dzięki nim mogliśmy aplikować o środki unijne – przypomniał prezydent. – Patrząc na wszystkie działania podejmowane przez miasto od 1997 roku, możemy stwierdzić, że jesteśmy w połowie drogi. Teraz w przeciągu 5 lat chcemy wykonać drugą połowę działań. Dzięki temu będziemy oddychać czystszym powietrzem i dłużej będziemy cieszyć się dobrym zdrowiem. Wiemy przecież, jakie są statystyki i ile chorób rocznie jest spowodowanych zanieczyszczeniem powietrza. Nie zrobimy tego sami, dlatego zbudowaliśmy całą koalicję na rzecz klimatu. Chodzi nie tylko o nasze zdrowie, ale również o życie i zdrowie następnych pokoleń – dodał Jarosław Klimaszewski.

Przystępujące do porozumienia gminy dążą do redukcji emisji CO2 o co najmniej 40 procent do 2030 r., a w swoich planach działań zakładają ograniczenie zużycia energii, uwzględniając konieczną adaptację do zmian klimatu. Nowe Porozumienie wyszło poza granice Europy, gdyż przystąpiły do niego samorządy lokalne z całego świata. Obecnie zrzesza 10402 samorządy. Ta ogólnoświatowa mobilizacja, każdego miesiąca obejmująca nowych członków, dowodzi coraz głębszej świadomości samorządów, że to właśnie wspólne działania w ściśle ukierunkowanej strategii klimatyczno-energetycznej przyniosą zauważalne i pożądane przez środowisko naturalne rezultaty.

Z przystąpienia do nowego Porozumienia Burmistrzów wynikają korzyści lokalne: zmniejszenie zużycia i kosztów energii na obszarze gminy; redukcje emisji gazów cieplarnianych i innych zanieczyszczeń powietrza na obszarze gminy; zwiększenie bezpieczeństwa energetycznego gminy; zwiększenie odporności gminy na zmiany klimatu; nowe miejsca pracy, dobry wizerunek miasta jako przyjaznego mieszkańcom i klimatowi; wysoka wiarygodność zobowiązań i działań, dzięki systemowi monitoringu i weryfikacji postępów, a także oparciu planu na szczegółowej analizie sytuacji wyjściowej. Porozumienie oznacza także wsparcie dla sygnatariuszy ze strony Biura Porozumienia Burmistrzów i krajowych organizacji wspierających; lepszy dostęp do źródeł finansowania oraz przynależność do grona światowych liderów w zakresie ochrony i adaptacji do zmian klimatu.

Warto przypomnieć, że Bielsko-Biała było prekursorem tego typu polityki klimatycznej nie tylko w kraju, ale i w Europie. Uchwałą Rady Miejskiej z 27 stycznia 2009 r. miasto przystąpiło do pierwszej edycji Porozumienia Burmistrzów. Ówcześni sygnatariusze zobowiązywali się do ograniczenia lokalnych emisji CO2 o co najmniej 20 procent do 2020 r. poprzez podniesienie efektywności energetycznej oraz zwiększenie wykorzystania odnawialnych źródeł energii. Sporządzali tzw. bazową inwentaryzację emisji oraz opracowywali plany działań na rzecz zrównoważonej energii (ang. Sustainable Energy Action Plan – SEAP). Bielsko-Biała przyjęło Plan działań na rzecz zrównoważonej energii dla Miasta Bielska-Białej – tzw. SEAP – uchwałą Rady Miejskiej z 26 stycznia 2010 r. jako pierwsze miasto w Polsce.

Bazując na metodologii opracowania i realizacji planu SEAP, Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej uruchomił program finansowania i zaprosił polskie samorządy do sporządzenia tzw. planów gospodarki niskoemisyjnej. Bielsko-Biała w 2013 roku przystąpiło do tego programu i 9 lutego 2016 roku Rada Miejska przyjęła do realizacji zaktualizowany plan SEAP w postaci Planu gospodarki niskoemisyjnej oraz planu działań na rzecz zrównoważonej energii (SEAP) dla miasta Bielska-Białej, który jest konsekwentnie realizowany. W 2015 r., odpowiadając na nowe wyzwania, przed jakimi stanęła Europa, UE przyjęła nowe ramy unijnej polityki energetycznej i Porozumienie wkroczyło w kolejną fazę.

Po przystąpieniu do nowego Porozumienia Burmistrzów gmina ma 2 lata na opracowanie Planu działań na rzecz zrównoważonej energii i klimatu (SECAP). W przypadku Bielska-Białej, które jest sygnatariuszem pierwotnego Porozumienia, plan SECAP stanowiłby aktualizację Planu gospodarki niskoemisyjnej oraz planu działań na rzecz zrównoważonej energii (SEAP) dla Miasta Bielska-Białej, dodatkowo uzupełnionego o część dotyczącą adaptacji do zmian klimatu, do której podstawę może stanowić Plan adaptacji miasta Bielska-Białej do zmian klimatu do roku 2030 przyjęty przez Radę Miejską 22 października 2019 roku.

Urząd Miasta Bielsko-Biała