Berdyczów miastem partnerskim Częstochowy

Współpraca obu miast trwa już od dawna. Umowa podpisana 15 maja ją formalizuje, a w szerszym kontekście podkreśla wagę współdziałania samorządów unijnych z ukraińskimi. Zwłaszcza teraz – gdy Ukraina odpiera agresję i czeka na swoje miejsce w Zjednoczonej Europie.

List intencyjny w sprawie współpracy podpisano już dwa lata temu, mając na uwadze wagę kontaktów społeczności polskiej mieszkającej w Ukrainie z Rzeczpospolitą Polską oraz potrzebę budowania więzi przyjaźni między oboma krajami. Wolę współdziałania z Berdyczowem wyraziła w swojej uchwale także Rada Miasta Częstochowy. Uroczystość w Ratuszu była zwieńczeniem działań w kierunku sformalizowania partnerstwa obu miast, a zarazem symbolicznym otwarciem nowego rozdziału w trwających już relacjach.

W imieniu Miasta Częstochowy umowę podpisał prezydent Krzysztof Matyjaszczyk, a w imieniu strony ukraińskiej – burmistrz Berdyczowa Serhij Orliuk. W dokumencie czytamy m.in., że oba miasta ,,kierując się zasadami dobrego sąsiedztwa i przyjaznych relacji, zgodnie wyrażają zainteresowanie nawiązaniem współpracy, której ramy określa niniejsza umowa”. Wspólnymi celami mają być rozwój instytucji samorządu, tworzenie dobrych warunków dla kontaktów społeczno-gospodarczych oraz utrwalanie praw obywatelskich i demokracji. Współpraca będzie rozwijana w dziedzinach edukacji, kultury, przedsiębiorczości, sportu i turystki, pomocy społecznej oraz samorządności i społeczeństwa obywatelskiego. Z czasem mogą pojawić się inne domeny współdziałania – ich lista jest otwarta.    

– Uroczystość podpisania umowy miast partnerskich jest wyjątkowa z uwagi na trwającą wojnę –mówił w swoim wystąpieniu prezydent Krzysztof Matyjaszczyk. – Chciałbym, aby ten moment podkreślał wagę współdziałania europejskich samorządów z ukraińskimi partnerami. Nasi sąsiedzi dzielnie dają odpór inwazji, broniąc swojej ziemi, ale również walcząc o demokrację na całym kontynencie.

Burmistrz Berdyczowa Serhij Orlyuk akcentował związki między obu miastami, dziękował za pomoc ze strony Częstochowy. Była ona pierwszym miastem, które wysłało pomoc humanitarną do Berdyczowa po agresji rosyjskiej. Wyraził też wdzięczność za przyjęcie wojennych uchodźców. Podkreślał, że podpisywana umowa jest ważna dla przyszłości Berdyczowa, bo to krok w stronę trwałej obecności Ukrainy i ukraińskich miast w wolnej, demokratycznej Europie.  

Z Berdyczowa przyjechali na uroczystość – oprócz burmistrza –  radni Artur Iwanenko, Oleg Nikołajenko, Wasyl Tolochko, Shelepa Valerii oraz Wiktor Kołomiec z biura prasowego miasta. Ze strony Częstochowy obecny był m.in. także przewodniczący Rady Miasta Zbigniew Niesmaczny, radne i radni miejscy, a także zastępca prezydenta Ryszard Stefaniak, bardzo mocno zaangażowany w budowanie dobrosąsiedzkich relacji ze stroną ukraińską, podtrzymywanie więzi z Polonią w Ukrainie oraz organizowanie transportów pomocy dla zaprzyjaźnionych z Częstochową ukraińskich miast. Na uroczystość przyszli też reprezentanci miejskich placówek oświatowych współpracujących ze szkołami w Berdyczowie („ambasadorem” współpracy z ukraińskim miastem jest też Rafał Piotrowski – naczelnik Wydziału Edukacji UM) oraz częstochowskich organizacji pozarządowych. Na pamiątkę uroczystości prezydent Częstochowy i przewodniczący Rady Miasta przekazali Serhijowi Orliukowi tablicę pamiątkową z podziękowaniami za budowanie obustronnej przyjaźni oraz  wyrazami solidarności z narodem ukraińskim. Kresowe i ukraińskie pieśni zaśpiewała młodzież z V Liceum Ogólnokształcącego im. Adama Mickiewicza –  Kinga Buczkowska i Nikola Modrof.

Berdyczów to ok. 80-tysięczne miasto leżące na południe od Żytomierza. Słynie z zabytkowej ,,Fortecy Najświętszej Maryi Panny” – zespołu klasztornego, jednego z najważniejszych miejsc kultu religijnego, nauki i kultury na ziemiach ukraińskich. Analogie z Jasną Górą są jak najbardziej na miejscu –  znajduje się tam bowiem sanktuarium maryjne z kopią obrazu Matki Boskiej Śnieżnej. Berdyczów ma silne związki z polskością – stamtąd pochodził Józef Konrad Korzeniowski, w historii literatury znany jako Joseph Conrad, a w kościele św. Barbary z Eweliną Hańską brał słynny ślub czołowy prozaik XIX wieku Honoriusz Balzak. W mieście aktywne są organizacje polonijne – Polki i Polacy stanowią między 10 a 20 proc.  jego społeczności.

Relacje między Częstochową a Berdyczowem liczą sobie już kilkanaście lat. Przedstawiciele częstochowskiego samorządu brali udział w berdyczowskich Dniach Kultury Polskiej czy w Dniach Miasta; z kolei Częstochowa gościła ukraińskich partnerów na Europejskich Dniach Kultury Ludowej w ramach Krajowej Wystawy Rolniczej oraz na międzynarodowym forum „Spotkanie Przyjaciół – Zbliżenie miast Europy Wschodniej z miastami Unii Europejskiej” w 2011 roku (wydarzeniu patronowała Polska Prezydencja w Radzie UE). W zbiórki na rzecz polskich dzieci z Berdyczowa angażowały się częstochowskie organizacje pozarządowe i szkoły. Placówki oświatowe z obu miast współpracują w zakresie wymiany – w nieodległej przyszłości w planach są wspólne projekty dla młodzieży oraz warsztaty historyczne dla nauczycieli.

Delegacja samorządu Berdyczowa jest w naszym mieście od niedzieli. W programie pobytu znalazły się m.in. wizyta na terenach Katowickiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej w Częstochowie, w Muzeum Częstochowskim, zwiedzanie klasztoru jasnogórskiego,  wycieczka do jurajskiego Olsztyna czy odwiedziny w szkołach zaangażowanych we współpracę z tymi z Berdyczowa. Ukraińscy partnerzy wyruszą w podróż powrotną w środę przed południem.

Urząd Miasta Częstochowa