Parlament Europejski wezwał państwa członkowskie do prac nad układem o nierozprzestrzenianiu paliw kopalnych 

W przyjętej w czwartek, 20 października, rezolucji określającej żądania wobec konferencji COP27 Parlament Europejski wezwał państwa członkowskie do „przystąpienia do opracowania układu o nierozprzestrzenianiu paliw kopalnych” – proponowanego mechanizmu międzynarodowego, który stanowiłby uzupełnienie porozumienia paryskiego, umożliwiając sprawiedliwe odejście od produkcji ropy, gazu i węgla, czyli paliw odpowiedzialnych za ponad 80% światowych emisji w ostatniej dekadzie.

Rezolucja ta potwierdza rosnące poparcie dyplomatyczne dla układu o nierozprzestrzenianiu paliw kopalnych niecały miesiąc po apelu Światowej Organizacji Zdrowia w tej sprawie. Decydującym krokiem był także fakt przystąpienia do tego międzynarodowego mechanizmu pierwszego kraju, Vanuatu, a także publiczne deklaracje poparcia ze strony rządu Nowej Zelandii i prezydenta Timoru Wschodniego.

José Ramos-Horta, Prezydent Timoru Wschodniego, z zadowoleniem przyjął rezolucję Parlamentu Europejskiego: – Wraz z kilkoma krajami sąsiadującymi z Timorem Wschodnim na obszarze Pacyfiku wezwałem niedawno do zawarcia układu o nierozprzestrzenianiu paliw kopalnych. Ponieważ wzrasta potrzeba uchwalenia takiego układu, cieszy nas fakt, że Parlament Europejski formalnie zajął się tą sprawą. Teraz państwa europejskie muszą postąpić podobnie i zobowiązać się do zaprzestania eksploatacji paliw kopalnych oraz pomagać we wspieraniu i finansowaniu globalnej sprawiedliwej transformacji, która nie będzie się opierać na nowej ropie i gazie z krajów takich jak mój.

Pär Holmgren, szwedzki poseł do Parlamentu Europejskiego, który zgłosił pierwszą poprawkę wzywającą do zawarcia układu o paliwach kopalnych, powiedział: – Liderzy deklarujący poważne podejście do sprawiedliwości klimatycznej nie mogą negować znaczenia porozumienia, które raz na zawsze położyłoby kres wszelkim nowym poszukiwaniom, produkcji i rozprzestrzenianiu paliw kopalnych, a także znaczenia szybkiego wycofywania się z dotychczasowych zastosowań poprzez znacznie większe inwestycje w energię odnawialną i efektywność energetyczną. Dowiedzenie, że Parlament Europejski myśli poważnie o uniezależnieniu się od paliw kopalnych poprzez okazanie poparcia w sprawie opracowania układu o nierozprzestrzenianiu paliw kopalnych, jest jednym z istotnych zwycięstw w negocjacjach nad tą rezolucją.

Marie Toussaint, francuska posłanka do Parlamentu Europejskiego, oświadczyła:– Przed konferencją COP27 trzeba było przypomnieć europejskim przywódcom, że nie mogą wykorzystywać obecnego kryzysu energetycznego jako pretekstu do pogłębiania naszej zależności od paliw kopalnych. Dzisiejsze wezwanie Parlamentu Europejskiego do przyjęcia układu o nierozprzestrzenianiu paliw kopalnych i wycofania wszystkich bezpośrednich i pośrednich dotacji na paliwa kopalne do 2025 roku musi teraz zostać wysłuchane przez Komisję Europejską i państwa członkowskie. Unia Europejska musi również uznać swój dług klimatyczny i fakt, że przez wieki była głównie odpowiedzialna za emisję gazów cieplarnianych. Musimy znaleźć sposób, aby w ramach układu o nierozprzestrzenianiu paliw kopalnych zagwarantować sprawiedliwość na poziomie globalnym dla podmiotów, które nie zarobią tyle, ile mogłyby zarobić na wydobyciu paliw kopalnych.

W Polsce temat rozpoczęcia prac nad układem o nierozprzestrzenianiu pali kopalnych już w maju br. podjęli rodzice z ruchu Rodzice dla Klimatu, odczytując przed siedzibą parlamentu list w sprawie zakończenia ery zależności od węgla, ropy i gazu, dla dobra dzieci i przyszłych pokoleń.

Rodzice dla klimatu:- Dajemy dzieciom życie, uczymy je stawiać pierwsze kroki, mówić i podziwiać otaczający je świat. Wiele naszych dzieci jest jeszcze zbyt małych, by zrozumieć co katastrofa klimatyczna będzie oznaczać w ich życiu. Ale my mamy tę świadomość. I jako rodzice nie możemy milczeć, gdy przemysł paliw kopalnych i światowi liderzy okradają nasze dzieci z przyszłości.  – wyjaśniają rodzice w filmie „Nowy rozdział” opublikowanym w sieci w dniu strajku klimatycznego 23 września.

17 października na platformie Akcji Demokracji ruszyła także petycja adresowana do Ministry Klimatu i Środowiska, Anny Moskwy, w sprawie zakończenia ery paliw kopalnych poprzez poparcie wspomnianego mechanizmu, którego istotą są: realizacja celów porozumienia paryskiego, sprawiedliwa transformacja, rozwój odnawialnych źródeł energii, solidarność z krajami tzw. globalnego południa oraz sprawiedliwość klimatyczna.

Rezolucja Unii Europejskiej, a także mobilizacja obywateli w tej sprawie, jest odpowiedzią na ostrzeżenia naukowców i wzywa ona rządy do „jak najszybszego wycofania paliw kopalnych”, ale także domaga się sprawiedliwości klimatycznej i sprawiedliwej transformacji, apelując do krajów europejskich o „gotowość do przyczynienia się do wypełnienia luki niezbędnej do ograniczenia globalnego ocieplenia do 1,5°C, w sposób sprawiedliwy, społecznie zrównoważony, uczciwy i opłacalny, przy uwzględnieniu aspektów globalnej sprawiedliwości i słuszności oraz historycznej i obecnej odpowiedzialności Unii Europejskiej za emisje powodujące kryzys klimatyczny”.

Skuteczna poprawka zawierająca wezwanie do zawarcia układu o nierozprzestrzenianiu paliw kopalnych została zaproponowana przez członków Parliamentarians Call for a Fossil Fuel Free Future, globalnej sieci blisko 500 przedstawicieli władz ze wszystkich kontynentów, którzy wezwali do stworzenia „nowych międzynarodowych zobowiązań i układów uzupełniających porozumienie paryskie w celu rozwiązania pilnej potrzeby szybkiego i sprawiedliwego odejścia od energii pochodzącej z paliw kopalnych”.

Risa Hontiveros, senatorka z Filipin i jedna z pomysłodawczyń inicjatywy Parliamentarians’ Call for a Fossil Fuel Free Future, przyznała: – W ostatnich miesiącach parlamentarzyści na wszystkich kontynentach wzywali do podjęcia nowych międzynarodowych zobowiązań i układów w celu rozwiązania palącej kwestii szybkiego i sprawiedliwego odejścia od energii pochodzącej z paliw kopalnych. Wspaniale jest widzieć, że sprawa nabiera tempa dzięki proponowanemu układowi o nierozprzestrzenianiu paliw kopalnych, do zawarcia którego wezwał prezydent Vanuatu, prezydent Timoru Wschodniego, Watykan, a teraz także Parlament Europejski.

Rezolucja Parlamentu Europejskiego wzywa państwa członkowskie do porzucenia planów eksploatowania ropy naftowej, gazu i węgla oraz inwestowania w te surowce, nakłaniając jednocześnie do wspierania globalnego sprawiedliwego przejścia na czystą energię w sposób zrównoważony i sprawiedliwy, z „międzynarodową pomocą”, niezbędną do reagowania na kryzysy energetyczne i klimatyczne, które najbardziej dotykają kraje globalnego Południa.

Kampania na rzecz układu o nierozprzestrzenianiu paliw kopalnych powstała na wzór międzynarodowych ram dotyczących zagrożeń związanych z bronią jądrową, minami lądowymi, tytoniem i innymi niebezpiecznymi substancjami. W ciągu ostatniego roku inicjatywa uzyskała poparcie 101 laureatów Nagrody Nobla, 3000 naukowców, WHO i setek pracowników służby zdrowia, ponad 460 parlamentarzystów z ponad 60 krajów, 69 miast na całym świecie, setek działaczy młodzieżowych, rosnącej grupy instytucji religijnych, w tym Watykanu, oraz ponad 1700 organizacji społeczeństwa obywatelskiego.

O inicjatywie na rzecz układu o nierozprzestrzenianiu paliw kopalnych

Inicjatywa na rzecz układu o nierozprzestrzenianiu paliw kopalnych zachęca do współpracy międzynarodowej w celu zaprzestania wydobycia nowych paliw kopalnych, stopniowego ograniczania istniejącej produkcji w ramach uzgodnionej granicy klimatycznej wynoszącej 1,5°C oraz opracowania planów wsparcia pracowników, społeczności i krajów uzależnionych od paliw kopalnych w celu stworzenia bezpiecznych i zdrowych źródeł utrzymania. Miasta takie jak Vancouver i Barcelona już poparły układ, a kolejne rozważają złożenie wniosków o jego poparcie. Setki organizacji reprezentujących tysiące osób przyłączają się do apelu do światowych przywódców o zaprzestanie eksploatacji paliw kopalnych.

Rodzice dla Klimatu