Ze Śląska o Śląsku, Polsce i Europie
Wyniki egzaminu maturalnego. Jak i gdzie się od nich odwołać?
Każdy, kto przystąpił do tegorocznej matury, może odwołać się od uzyskanego wyniku. Procedura złożenia takiego wniosku nie jest skomplikowana (szczególnie z naszym poradnikiem!), a sam dokument można przesłać nawet drogą elektroniczną. Pamiętać trzeba tylko o dotrzymaniu terminów i dodaniu odpowiedniego uzasadnienia.
Kilka dni temu poznaliśmy wyniki tegorocznych matur. Egzamin kończący edukację na poziomie szkoły średniej w pierwszym terminie zdało 78,2 procent wszystkich, którzy do niego przystąpili. To o niecałe cztery procent więcej niż dwanaście miesięcy temu. Z prawa do poprawki jeszcze w sierpniu będzie mogło skorzystać 15,5 procent zdających. To osoby, którym nie powiodło się tylko z jednego przedmiotu. 6,3 procent wszystkich maturzystów otrzyma taką szansę dopiero za rok.
Śląsk na mocną trójkę
Jak podaje Centralna Komisja Egzaminacyjna, w 2022 roku do egzaminu maturalnego przystąpiło prawie 290 tysięcy absolwentów liceów ogólnokształcących, techników, szkół branżowych II stopnia oraz szkół artystycznych. Spośród nich język polski zdało 95, matematykę 82, a język angielski, który był najpopularniejszym wyborem jeśli chodzi o język obcy, 94 procent.
Najlepszą wiedzą wykazali się maturzyści z województw mazowieckiego i małopolskiego, gdzie z pozytywnego wyniku cieszy się 82 procent absolwentów szkół średnich. W województwie śląskim maturę w pierwszym terminie zdało 77,7 procent. W sierpniu do poprawki przystąpić będzie mogło 15,4 procent, za rok – 6,9 procent (dane za OKE w Jaworznie*). Każdemu zdającemu – bez względu na osiągnięty wynik – przysługuje wgląd w pracę oraz odwołanie się od tego, jak została ona oceniona. Zainteresować powinno to nie tylko tych, którzy matury nie zdali, ale także te osoby, które osiągnęły sukces, jednak ich wyniki okazały się zbyt niskie, aby powalczyć np. o miejsce na wymarzonej uczelni. Co więc zrobić w sytuacji, kiedy terminy rekrutacji na studia naglą, a nasz rezultat okazał się o te kilku punktów za niski? O pierwszej turze naboru należy raczej zapomnieć, jednak istnieje szansa, że uda się dopełnić wszystkich procedur przez końcem rekrutacji dodatkowej.
Sześć miesięcy na odwołanie
Odwołanie od wyniku z egzaminu maturalnego przysługuje każdemu. Możliwość wglądu w oceniony arkusz oraz formalne udowodnienie tego, że egzaminator popełnił błąd przy przyznawaniu punktów to prawo każdego zdającego. Według obowiązujących przepisów każdy, kto przystąpił do egzaminu maturalnego, ma prawo wglądu do sprawdzonej i ocenionej pracy egzaminacyjnej w ciągu sześciu miesięcy od dnia wydania przez okręgową komisję egzaminacyjną świadectw dojrzałości, aneksów i zaświadczeń o wynikach egzaminu maturalnego. Miejsce i czas, kiedy można przeglądnąć swój arkusz, będzie wskazane przez dyrektora okręgowej komisji egzaminacyjnej (OKE).
Z powyższego wynika więc, że każdy tegoroczny maturzysta – licząc od 5 lipca 2022 roku – ma sześć miesięcy, aby oficjalnie wyrazić chęć wglądu do swojej pracy. Wystarczy złożyć odpowiedni wniosek z danymi osobowymi oraz informacją, do którego arkusza chcemy ten uzyskać dostęp (wzór wniosku znaleźć można na stronie OKE naszej delegatury**). Drogi są trzy: tradycyjna (czyli papier, który składamy osobiście w komisji okręgowej); pocztowa (ten sam papier, ale przesłany pocztą na adres odpowiedniej dla nas komisji okręgowej); elektroniczna (wniosek przesyłamy na adres mailowy OKE). Zdający może zażądać wglądu do wszystkich swoich egzaminów. Potrzebne będą tylko osobne wnioski.
Decyzję o tym gdzie i kiedy będziemy mogli przeglądnąć oceniony arkusz, otrzymamy w czasie nie większym niż pięć dni roboczych od dnia dostarczenia naszego wniosku do OKE.
Jak wygląda procedura wglądu do ocenionego arkusza?
Udając się na wgląd do arkusza należy wziąć ze sobą dokument potwierdzający tożsamość (np. dowód osobisty, prawo jazdy). Co istotne, aktualnie obowiązujące przepisy nie dopuszczają dokonania wglądu przez pełnomocnika, z udziałem pełnomocnika albo innej osoby wskazanej przez zdającego. Nie oznacza to, że w wyznaczonym przez dyrektora OKE miejscu nie możemy pojawić się w towarzystwie kogoś bliskiego, rodzica lub przyjaciół. Ich obecność będzie niedozwolona jedynie w momencie, kiedy udostępniony zostanie nam oceniony arkusz.
Czas, jaki powinniśmy otrzymać na zapoznanie się z ocenioną pracą, nie może być krótszy niż trzydzieści minut. Pracę przeglądać będziemy w towarzystwie pracownika OKE, który może (ale nie musi) być osobą merytorycznie uprawnioną do odpowiedzi na pytania dotyczących rozwiązań poszczególnych zadań i ich oceny.
Nie warto pytać o możliwość kopiowanego, kserowania oglądanego arkusza – każdorazowo odpowiedź będzie negatywna. Co jednak, kiedy nie jesteśmy pewni czy nasza praca została właściwie oceniona i fakt ten chcielibyśmy skonsultować na przykład z naszym nauczycielem? Czy istnieje sposób, aby w jakiś sposób „zabrać ze sobą” dowód w postaci ocenionego zadania? Oczywiście, że tak. Przepisy pozwalają na robienie zdjęć. Oznacza to, że do pomieszczenia, w którym odbywać będzie się wgląd w pracę, można wnieść telefon komórkowy i skorzystać z wbudowanego aparatu. W trakcie przeglądania arkusza można wykonywać również notatki. Jeśli będziemy chcieli skorzystać z tego sposobu, OKE ma obowiązek zapewnić nam arkusz papieru (kartkę A4) oraz długopis. Co ciekawe, zabronione jest korzystanie z własnych przyborów do pisania.
Weryfikacja pracy to twoje prawo
Co zrobić, jeśli zauważymy, że praca została źle oceniona? Rozwiązanie jest jedno: złożenie wniosku o weryfikację przyznanych punktów. Musimy się jednak śpieszyć, ponieważ wniosek ten będzie rozpatrywany jedynie wtedy, jeśli dostarczymy go w nieprzekraczalnym terminie do dwóch dni roboczych liczonych od dnia dokonania wglądu w pracę maturalną. Podobnie jak wcześniej, wniosek o weryfikację przyznanych punktów można złożyć na kilka sposobów: osobiście, pocztowo, faksem lub elektronicznie.
Czas oczekiwania na rezultat weryfikacji to od siedmiu do czternastu dni od momentu otrzymania przez OKE naszego wniosku. Jeżeli w wyniku przeprowadzonej weryfikacji suma punktów zostanie podwyższona, dyrektor OKE ustali nowy wynik egzaminu maturalnego, wyda nowe imienne zaświadczenie z poprawionym wynikiem oraz anuluje wcześniejszy dokument.
Nieuznana weryfikacja to nie koniec świata
Część wniosków o weryfikację wyniku egzaminu maturalnego zostaje rozpatrzonych nie po myśli zdających. Jeśli mimo wszystko uważamy, że mamy rację, a egzaminator popełnił błąd przy ocenianiu, pozostaje odwołać się do Kolegium Arbitrażu Egzaminacyjnego. Zrobić można to tylko za pośrednictwem dyrektora OKE w ciągu siedmiu dni od otrzymania decyzji o wcześniejszej niepomyślnej dla nas weryfikacji.
W przypadku odwołania na tym etapie, każdorazowo należy wskazać zadnie (lub zadania), co do oceny którego mamy wątpliwości. Wymagane jest także pisemne uzasadnienie, w którym wykażemy, że rozwiązanie przez nas zaproponowane jest merytoryczne poprawne oraz spełnia warunki określone w poleceniu oraz instrukcji dla zdającego zamieszczonej w arkuszu egzaminacyjnym. W tym przypadku najlepiej skonsultować się z nauczycielem konkretnego przedmiotu, który pomoże nam w napisaniu takiego pisma i merytorycznie potwierdzi, że konkretne zadanie zostało przez nas właściwie rozwiązane. Wnioski bez takiego uzasadnienia z automatu są odrzucane.
Wniosek do Kolegium Arbitrażu Egzaminacyjnego może zostać uwzględniony w całości, częściowo lub wcale.
W przypadku pełnego uwzględnienia w przeciągu tygodnia suma punktów za naszą pracę zostanie poddana korekcie, a maturzysta otrzyma nowe świadectwo. W pozostałych dwóch przypadkach – także w ciągu siedmiu dni – dyrektor OKE przekaże do dyrektora Centralnej Komisji Egzaminacyjnej (CKE) odwołanie wraz z naszym uzasadnieniem. Wówczas sprawa trafia do wspomnianego już wcześniej Kolegium Arbitrażu Egzaminacyjnego. Rozpatrzenie wniosku potrwa trzy tygodnie, ale w niektórych przypadkach może zostać przedłużone o kolejne siedem dni. Dopiero po tym terminie wnioskodawca otrzyma ostateczną decyzję o zmianie lub utrzymaniu sumy punktów.
Pozytywny wynik nie aż tak oczywisty
Czy odwoływanie się od wyniku egzaminu dojrzałości ma sens? Ci, którzy zdecydowali się na ten krok, a ich wniosek został rozpatrzony pozytywnie, będą zapewne do tego zachęcać. Patrząc jednak na konkretne statystyki, tak kolorowo już nie jest. Polska Agencja Prasowa, powołując się na dyrektora Centralnej Komisji Egzaminacyjnej Marcina Smolika, podała do wiadomości, że w przypadku ubiegłorocznej matury w całej Polsce wpłynęło 29151 wniosków o wgląd do arkuszy egzaminacyjnych. Prawie osiem tysięcy z nich dotyczyło weryfikacji sumy otrzymanych punktów. Wynik egzaminu udało się poprawić jedynie w przypadku 1536 arkuszy. To nieco ponad 5 procent wszystkich prób.
Część osób nie zgodziła się z brakiem korekty swojego wyniku i postanowiła odwołać się do Kolegium Arbitrażu Egzaminacyjnego. Do 10 września 2021 roku do wspomnianej instytucji wpłynęły wnioski o weryfikację 1564 zadań. Zmiany punktacji dokonano tylko w 57 przypadkach.
Osoby, które przystąpiły do egzaminu maturalnego na ternie Śląsk i chcą sprawdzić to, w jaki sposób egzaminatorzy ocenili ich arkusze, powinny kontaktować się z Okręgową Komisją Egzaminacyjną w Jaworznie. Wymagane dokumenty, jakie należy złożyć celem otrzymania zgody na wgląd do swoich prac, dostępne są na stronie oke.jaworzno.pl. https://oke.jaworzno.pl/www3/em/wglady-do-prac-maturalnych/
** Adresy wszystkich delegatur dostępne są na stronie https://cke.gov.pl/komisje-egzaminacyjne.
