Przyspieszyć zmiany w katowickiej energetyce

Kiedy świat z przerażeniem obserwuje inwazję Rosji na Ukrainę a Komisja Europejska ogłasza plan przyspieszenia uniezależnienia się od importu surowców energetycznych z Rosji, Katowice kierują do konsultacji społecznych Plan działań na rzecz zrównoważonej energii i klimatu. Oto 3 rzeczy, których zabrakło w katowickim planie.

Przedstawione katowickie rozwiązania dla zrównoważonej energii i klimatu nie są odważnym zobowiązaniem politycznym. Katowicka wizja nie uwzględnia przyspieszenia dekarbonizacji, wzmocnienia możliwości przystosowania się do nieuniknionych zmian klimatu oraz umożliwienia obywatelom dostępu do pewnej, zrównoważonej i ekonomicznej energii.

W ciągu 3 lat od przystąpienia Katowic do Porozumienia Burmistrzów znacząco zmienił się kontekst prowadzenia polityki klimatyczno-energetycznej. Odbyły się dwie Konferencje Klimatyczne ONZ, Unia Europejska przyjęła Prawo Klimatyczne i obecnie pracuje nad pakietem legislacyjnym „Gotowi na 55”. Już nie wystarczy być ekologicznym, przyjaznym dla społeczeństwa i przedsiębiorców centrum aglomeracji, ważnym ośrodkiem naukowym i kulturalnym, kierującym się zasadą zrównoważonego rozwoju.

Wyznaczając sobie czterdziestoprocentowy strategiczny cel redukcji emisji CO2 do 2030, Katowice siadają do ostatniej ławki miast europejskich. Według najnowszych ustaleń naukowców, aby utrzymać Ziemię na ścieżce 1,5 stopnia, trzeba osiągnąć w 2050 roku neutralność klimatyczną. Unia Europejska chce być światowym liderem, dlatego wyznaczyła sobie ambitny cel redukcji emisji gazów cieplarnianych o 55% do 2030.

Wśród celów strategicznych planu działań powinny znaleźć się 3 cele: zwiększenie udziału energii odnawialnej w końcowym zużyciu energii do co najmniej 50%, zwiększenie oszczędności energii do co najmniej 45% w porównaniu do przewidywanego zapotrzebowania do 2030 roku oraz przejście Katowic na system oparty w 100% na energii odnawialnej do 2040 r.

Katowice powinny wejść na zieloną ścieżkę. Powinny złożyć wiążącą obietnicę wobec naszych dzieci i wnuków. Strategia ograniczenia emisji CO2 powinna być związana z wyzwaniami, które i tak przed Katowicami stoją. Koniec węgla jest nieuchronny, dlatego Katowice muszą zadbać o swoje bezpieczeństwo energetyczne, a także rozpocząć nowe inwestycje, żeby odbudować gospodarkę po pandemii. Ponadto redukcja emisji CO2 wiąże się z poprawą jakości powietrza – jeden z priorytetów Prezydenta Katowic.

Przed Katowicami piętrzą się strategiczne wyzwania w energetyce. Skoro węgiel się kończy, to Katowice muszą zadbać o odnawialne źródła energii, by zapewnić bezpieczeństwo energetyczne. Należy również poprawić jakość powietrza, a do tego potrzebne są czyste ciepło i mniej emisyjny transport. Problemy modernizacji budownictwa, energetyki, ciepłownictwa, transportu czy przemysłu muszą być rozwiązywane w sposób systemowy. Kryzys energetyczny oraz inwazja Rosji na Ukrainę przyspieszą działania na rzecz zrównoważonej energii i klimatu. Szybkie zmiany w katowickiej energetyce są konieczne.

Patryk Białas
Patryk Białas

Radny Miasta Katowice. Społeczny koordynator polskich liderów The Climate Reality Project. Ekspert stowarzyszenia BoMiasto.