Teatr Śląski w 40. rocznicę pacyfikacji strajku w Kopalni „Wujek”

W tym roku mija 40 lat od pacyfikacji strajku w kopalni „Wujek”. 16 grudnia 1981r. siły milicyjno-wojskowe przystąpiły do pacyfikacji górniczego protestu. Do górników strzelali funkcjonariusze plutonu specjalnego ZOMO. Zabili 9 górników, a 23 postrzelili.

W związku z 40. rocznicą grudniowych wydarzeń Teatr Śląski we współpracy ze Śląskim Centrum Wolności i Solidarności organizuje szereg działań upamiętniających tamten czas, zwłaszcza że pacyfikacja strajku zapisała się w życiorysach wielu mieszkańców naszego regionu.

Wydarzenia upamiętniające pacyfikację strajku w Kopalni „Wujek”:

• Od 13 do 19 grudnia 2021r. Teatrze Śląskim będzie można zobaczyć spektakl „Wujek. 81. Czarna ballada” w reżyserii Roberta Talarczyka. Muzykę do przedstawienia na specjalnie zamówienia teatru skomponował m.in. Miuosh, artysta związany z Górnym Śląskiem.

• W dniach poprzedzających rocznicę brutalnego stłumienia strajku przed Galerią Katowicką pojawi się wystawa czasowa, opowiadająca o strajku i jego pacyfikacji.

• W rocznicę pacyfikacji górniczego zrywu w Śląskim Centrum Wolności i Solidarności w Katowicach zostanie uruchomiona wystawa stała. Najważniejszym elementem nowoczesnej i multimedialnej wystawy będzie część dotycząca strajku w kopalni „Wujek” w czasie trwania stanu wojennego.

Co roku, 16 grudnia pod pomnikiem-krzyżem przy kopalni „Wujek” organizowane są także centralne, ogólnopolskie obchody kolejnych rocznic pacyfikacji kopalni, które mają charakter oficjalnych obchodów państwowych. 

Spektakl „Wujek.81. Czarna ballada”

16 grudnia 1981. Katowice. Kopalnia „Wujek”. 13-letni chłopcy – Rafał, Grzegorz, Adam, Tomek. Czterej Jeźdźcy Apokalipsy. To jest ich historia. Ale też historia dziewięciu górników, którzy tego dnia nie wrócili do domu. To historia świata za żelazną kurtyną, do którego przychodzą paczki z RFN, w którym puszcza się zagraniczne filmy, kupuje niemieckie komiksy na „szaberplacu” i żuje gumę balonową. Wszyscy znamy tę historię, choć w ten sposób jeszcze nikt jej nie opowiadał. Z perspektywy młodych chłopaków, w których oczach światy wyobraźni i realny przenikają się. Dla których ratunkiem przed nadchodzącą wojną jest powrót Mechagodzilli. Którzy czekają na wejście smoka, choć zbliża się czas apokalipsy. To nie jest pieśń żałobna ani wesoła przyśpiewka. To jest czarna ballada.

Współtwórcy spektaklu:

scenariusz i reżyseria Robert Talarczyk

muzyka Hadrian Filip Tabęcki, Miuosh 

teksty piosenek Robert Talarczyk, Miuosh

scenografia i kostiumy Iga Słupska, Szymon Szewczyk

choreografia Jakub Lewandowski

Robert Talarczyk o spektaklu:

„Wujek 81. Czarna ballada” to opowieść, która w niesamowity sposób integruje lokalną społeczność kiedyś związaną z życiem kopalni Wujek, a dziś emocjonalnie reagującą na wydarzenia sprzed 40 lat. Już pięć lat upłynęło od premiery spektaklu, a wciąż ten temat, tamte wydarzenia i to przedstawienie wywołuje emocje podobne do tych, które były udziałem publiczności i aktorów 16 grudnia 2016 roku. Czekamy wszyscy z niecierpliwością na wznowienie tego przedstawienia. Będą z nami aktorzy, którzy grali w spektaklach premierowych, choć zabraknie niestety, wspaniałych: Isi Stokowskiej, Benia Krawczyka, Jana Bógdoła i Adama Baumanna. Choć, może się mylę. Myślę, że nie zostawią nas w ten szczególny wieczór 16 grudnia i wszyscy będziemy czuli ich obecność. Ale to nie wszyscy, którzy są z nami podczas każdego spektaklu „Wujek 81. Czarna ballada”. Jest z nami ktoś jeszcze. Ci dla których ten spektakl powstał. Dziewięciu z Wujka. Są z nami każdego wieczoru, kiedy gramy to przedstawienie.

W ramach biletów na spektakl „Wujek.81.Czarna ballada” widzowie będą mogli również odwiedzić w styczniu 2022r. wystawę w Śląskim Centrum Solidarności.

Wystawa w Śląskim Centrum Solidarności

Wystawa wypełni trzy poziomy zabytkowego dawnego magazynu odzieżowego górników z „Wujka”. Właśnie z rampy tego budynku padły strzały do strajkujących. To na niej ustawili się funkcjonariusze plutonu specjalnego ZOMO, którzy otwarli ogień do górników zgromadzonych na placu przed kotłownią. Rampa zostanie w odpowiedni sposób wyeksponowana na wystawie. 

W sumie ekspozycja zajmie ponad 1100 metrów kwadratowych. Wyjątkową częścią ekspozycji jest czołg T-55, taki sam jak te, które brały udział w pacyfikacji kopalni. To właśnie czołgi przełamały kopalniane ogrodzenie i otworzyły zomowcom drogę na teren kopalni „Wujek”. Dzięki interwencji poselskiej premiera Mateusza Morawieckiego, czołg został przekazany w użyczenie Śląskiemu Centrum Wolności i Solidarności przez Ministerstwo Obrony Narodowej. Przygotowany został do prezentowania na wystawie przez żołnierzy Batalionu Czołgów w Czarnem 2. Brygady Zmechanizowanej im. Marszałka Józefa Piłsudskiego w Złocieńcu.

Na wystawie będą prezentowane również tematy związane z działalnością „Solidarności” i opozycji antykomunistycznej na Górnym Śląsku w latach 1978-1989, w szerokim kontekście społeczno-politycznym powojennej Polski.

Teatr Śląski