Dzięki szerokiemu wsparciu ewangelicy ze Świętochłowic uratowali swoją wieżę

Wieża kościoła ewangelicko-augsburskiego w Świętochłowicach została uratowana. Groziła jej katastrofa budowlana. Teraz wygląda imponująco. A wszystko dzięki wsparciu m.in. mieszkańców miasta. Najpierw udało się bowiem pozyskać rządową pomoc, potem zebrać pieniądze na wkład własny, a w końcu zrealizować skomplikowane prace konserwatorskie i renowacyjne. 27 października, po rocznej przerwie, w świątyni zostanie odprawione pierwsze nabożeństwo.   

W zeszłym roku parafii udało się pozyskać 2,5 miliona złotych z Rządowego Programu Odbudowy Zabytków. W październiku rozpoczęła się wielka zbiórka środków na niezbędny wkład własny, który wynosił 2 procent wartości całej inwestycji. Po kilku tygodniach działań promocyjnych, w ramach akcji „Jest wieża do uratowania”, udało się zebrać potrzebną kwotę. W zbiórce wzięło udział wiele firm i osób prywatnych, a także parafian z kościołów katolickich w Piaśnikach, Chropaczowie i Zgodzie oraz mieszkańców Świętochłowic, Rudy Śląskiej i Chorzowa. Podczas zbiórki zorganizowano kilka wydarzeń. W ich trakcie zainteresowani mogli m.in. zwiedzać kościół i poznać jego historię.

– Ten wysiłek się opłacił, bo zebrana kwota pozwoliła skorzystać z dużego dofinansowania i podpisać umowę z wykonawcą. Jesteśmy bardzo zadowoleni, że wszystko zakończyło się pomyślnie – nie ukrywa Sebastian Olencki, proboszcz parafii ewangelickiej w Świętochłowicach. – Nasz kościół to nie tylko miejsce kultu religijnego, ale też bardzo ważny świętochłowicki zabytek, który wiele mówi o historii miasta. Cieszymy się, że wielu ludzi zaczęło to doceniać. Jesteśmy bardzo wdzięczni za współpracę pracownikom Urzędu Miejskiego w Świętochłowicach, którzy wspierali nas swą wiedzą i zaangażowaniem, aby odrestaurować część naszego kościoła. Ekumeniczne wsparcie otrzymaliśmy od parafii rzymskokatolickich ze Zgody, Chropaczowa i Piaśnik. Dzięki tej pomocy mogliśmy śmiało myśleć o remoncie naszego zabytku.  Wyrazy wdzięczności kierujemy też na ręce naszych parafian ze Świętochłowic i Wirku oraz całej Diecezji Katowickiej naszego Kościoła. Remont naszej wieży nie mógłby się udać, gdyby nie zaangażowanie i wiedza dr inż. Henryka Mercika, który go nadzorował – dodaje.

Szeroki zakres prac

— Udało się zrealizować wszystkie zaplanowane prace, zgodnie z moim projektem, który zakładał pełną kompleksowość robót. Były to prace dekarskie, ciesielskie w zakresie dachu wieży, szeroko zakrojone prace murarskie, polegające na przemurowaniach i uzupełnieniach lica ceglanego, ale też prace rekonstrukcyjne odtwarzające pierwotny wygląd tarasów wieży. Duża część wymienionych lub uzupełnionych, nietypowych kształtek ceramicznych została wykonana na specjalne zamówienie. Całość elewacji została oczyszczona, zaspoionowana oraz pokryta środkiem hydrofobizującym, zabezpieczającym przed wpływem warunków atmosferycznych — podkreśla Henryk Mercik, konserwator zabytków. — Dodatkowo wykonano prace stolarskie przy renowacji drzwi wejściowych oraz rekonstrukcję i renowację. Wykonano nowe przyłącze elektryczne, co umożliwiło zdjęcie z elewacji wieży kabli. Prace były prowadzone zgodnie z założeniami projektowymi oraz terminowymi, co przy tego typu obiektach zabytkowych nie jest łatwe. Wieża była w bardzo złym stanie technicznym i estetycznym, na szczęście udało nam się wyłonić wykonawcę z dużym doświadczeniem, dysponującego sprawnym zespołem fachowców z rożnych dziedzin. Po zakończeniu prac widzimy jak kościół wyglądał pierwotnie. Możemy docenić piękno neogotyckiej architektury, europejską klasę architekta oraz umiejętności nie tylko ówczesnych wykonawców, ale również pracowników firmy wykonujących prace renowacyjne.
Widzimy też kolosalną różnicę pomiędzy odrestaurowana wieżą a pozostałą częścią kościoła.
Projekt architektoniczno- budowlany przygotowałem dla całego kościoła. Na jego podstawie zostały wydane pozwolenia- konserwatorskie oraz budowlane. O konieczności kontynuowania prac nie decydują względy estetyczne lecz stan techniczny elewacji. Wystarczy podnieść głowę do góry i spojrzeć chociażby na zwieńczenia przypór, wtedy dostrzeżemy, że remont pozostałej części elewacji kościoła jest bardzo pilny – zaznacza.

Uroczyste nabożeństwo

27 października, po rocznej przerwie, znów zabiją kościelne dzwony. Przed remontem, aby ograniczyć ryzyko katastrofy budowlanej, podjęto decyzję o ich wyłączeniu. Tego dnia parafia przygotuje specjalne nabożeństwo, które rozpocznie się o godzinie 9. W jego trakcie będzie można usłyszeć chór parafialny Largo oraz dowiedzieć się więcej o przebiegu prac oraz wysłuchać kilku wystąpień osób bezpośrednio zaangażowanych w renowację.

– Biorąc pod uwagę, że jesteśmy bardzo nieliczną parafią, to dla nas ogromny sukces. Chcemy go celebrować wraz z mieszkańcami. Dlatego serdecznie wszystkich zapraszamy – podkreśla ksiądz Olencki. – Nie spoczywamy też na laurach. Posiadamy projekt na remont całej kościelnej elewacji. Już teraz myślimy o pozyskaniu kolejnych środków zewnętrznych bez których nie będziemy sami w stanie dokończyć tego, co już zaczęliśmy –dodaje.

Ważny obiekt architektoniczny na mapie miasta
Kościół ewangelicki to obiekt historyczny dla Świętochłowic. Plac pod jego budowę oraz kamień węgielny w wysokości 10 tysięcy marek ofiarował sam książę Guido Henkel von Donnersmarck, który akceptując jego projekt, zastrzegł, że ma stanąć frontem do budynku dyrekcji, a plac pomiędzy ma zostać niezbudowany. I gdyby późniejsze pokolenia go posłuchały, to właśnie ten plac pewnie byłby dziś miejskim rynkiem. To właśnie on historycznie, architektonicznie, ale też urbanistycznie, najbardziej nadaje się do tej roli. Projekt kościoła wykonał saski architekt Karl Memminger z Merseburgu. Prace nadzorował architekt Nixdorf z Tarnowskich Gór. Budowa rozpoczęła się w marcu 1900 roku, a poświęcenie nastąpiło 1 grudnia 1901 roku. Całkowity koszt budowy wyniósł 152 307,04 marek. W 1904 roku postawiono plebanię. Samodzielność parafia uzyskała 22 września 1910 roku. Wybudowany kościół jest budowlą ceglaną, w stylu neogotyckim, ma strzelistą wieżę z przylegającymi do niej czterema maleńkimi wieżyczkami.

 Parafia Ewangelicko-Augsburskiej w Świętochłowicach