Żory: Zapobieganie powstawaniu odpadów, czyli właściwa hierarchia postępowania z odpadami

Odpady to substancje lub przedmioty, których się pozbywamy, zamierzamy się pozbyć lub do których pozbycia jesteśmy zobowiązani. Hierarchia postępowania z odpadami pozwala zaś zmniejszyć obciążenie środowiska naturalnego oraz optymalnie wykorzystać cenne surowce zawarte w tych odpadach. 

Ustawa z dnia 14 grudnia 2012 r. o odpadach wprowadza następującą hierarchię sposobów postępowania z odpadami:

• zapobieganie powstawaniu odpadów
• przygotowywanie do ponownego użycia
• recykling
• inne procesy odzysku
• unieszkodliwianie

Odpady, których powstaniu nie udało się zapobiec, w pierwszej kolejności należy poddać odzyskowi.

Zapobieganie powstawaniu odpadów lub ograniczanie ilość odpadów i ich negatywne oddziaływanie na życie i zdrowie ludzi oraz na środowisko.

Możesz to zrobić poprzez:

• segregację odpadów,
• zagospodarowanie odpadów kuchennych i ogrodowych (np. w przydomowych kompostownikach,
• unikanie torebek „jednorazowych” – używaj toreb wielokrotnego użytku, unikaj „jednorazowych” kubków, talerzy, sztućców i ręczników,
• kupowanie produktów, które nie posiadają zbędnych opakowań, wybieraj jedno duże zamiast kilku małych,
• nadawanie drugiego życia starym przedmiotom (np. z ubrań można zrobić zabawki dla dzieci),
• kupowanie baterii nadających się do ładowania (tzw. akumulatorki) zamiast baterii jednorazowych,
• robienie przemyślanych zakupów – kupuj tylko to, czego potrzebujesz, nie marnuj żywności,
• kupowanie produktów, które nie posiadają zbędnych opakowań, wybieraj jedno duże zamiast kilku małych

Przygotowywanie do ponownego użycia to odzysk polegający na sprawdzeniu, czyszczeniu lub naprawie, w ramach którego produkty lub części produktów, które wcześniej stały się odpadami, są przygotowywane do tego, aby mogły być ponownie wykorzystywane, możesz to robić poprzez:

• kupowanie produktów w opakowaniach wielokrotnego użytku (np. butelki zwrotne),
• powtórne użycie np. wykorzystanie szklanych butelek, słoików przy robieniu przetworów,
• naprawianie lub oddawanie do naprawy zepsutych przedmiotów lub urządzeń,
• sprzedawanie, wymienianie lub oddawanie zużytej odzieży, obuwia, używanego sprzętu, mebli, itd.

Recykling to odzysk, w ramach którego odpady są ponownie przetwarzane na produkty, materiały lub substancje wykorzystywane w pierwotnym celu lub innych celach, czy wiesz, że:

• z plastiku (PET lub HDPE) można uzyskać: długopisy, folie, opakowania, butelki, zabawki, buty sportowe, bluzy z polaru, namioty czy meble ogrodowe,
• z papieru można odzyskać ponad 5 000 różnego rodzajów produktów. Są to między innymi: papier do pisania, serwetki, bandaże, banknoty, opakowania do jajek doniczki czy abażury,
• ze szkła, które może być przetwarzane praktycznie w nieskończoność, można otrzymać takie przedmioty, jak: pojemniki szklane, blaty kuchenne, izolacje ścian, czy oczywiście kolejne butelki wykorzystywane w branży FMCG

Inne procesy odzysku to wszystkie działania, których wynikiem jest użyteczne zastosowanie odpadów zamiast innych materiałów, które zostałyby użyte do spełnienia danej funkcji, np.

• spalanie odpadów w specjalnie do tego przystosowanych instalacjach, w celu wytworzenia energii,
• wytwarzanie paliw alternatywnych z odpadów

Unieszkodliwianie to proces niebędący odzyskiem, czyli potocznie mówiąc wysypiska śmieci

Pamiętajmy! Niesegregowane lub nieodpowiednio zagospodarowane odpady, nieodwracalnie degradują środowisko i mogą przyczyniać się do powstawania chorób o podłożu nowotworowym zarówno u ludzi, zwierząt, jak i roślin. Odpadów niebezpiecznych nie można spalać, zakopywać, wyrzucać do lasu, wylewać do kanalizacji i gruntu.

UM Żory