Manifest 100 dni dla polskiej przyrody i klimatu – organizacje ekologiczne apelują do komitetów wyborczych

• Koalicja Klimatyczna wspólnie z 53 organizacji klimatycznych, ekologicznych oraz społecznych wzywa wszystkie komitety wyborcze do deklaracji, że w ciągu pierwszych 100 dni sprawowania władzy podejmą 16 kluczowych dla ochrony środowiska i klimatu decyzji, w tym rozpoczęcia prac nad przyjęciem ustawy o ochronie klimatu.

Polska przyroda jest wspólnym dobrem wszystkich obywateli kraju, a ochrona klimatu – wspólną odpowiedzialnością społeczności globalnej oraz szansą na poprawę bezpieczeństwa nas i przyszłych pokoleń. Bez względu na wynik wyborów, nowy rząd musi wdrożyć pilne działania na rzecz przyrody i klimatu w imieniu oraz interesie wszystkich obywateli. 

Organizacje oczekują, że działania przyszłego rządu w zakresie ochrony klimatu i przyrody będą prowadzone równolegle na różnych płaszczyznach, w trybie priorytetowym, wedle najwyższych demokratycznych standardów i z poszanowaniem najnowszej wiedzy naukowej w tych dziedzinach. 

Już w ciągu pierwszych stu dni pracy rządu możliwe jest podjęcie prac ustawodawczych zmierzających do uchwalenia ustawy o ochronie klimatu, biorącej jako punkt wyjścia już istniejący, obywatelski projekt takiego aktu prawnego – to pierwszy postulat Manifestu 100 dni.

Możliwe są ponadto natychmiastowe działania chroniące przed skutkami zmian klimatu systemy żywnościowe i środowisko naturalne, uruchomienie wsparcia dla rozwoju zrównoważonej energetyki i transportu, a także ochrona zdrowia i edukacja w związku z kryzysem klimatycznym i ekologicznym. W ramach tych działań Koalicja Klimatyczna wraz z partnerami prezentuje następujące postulaty.

Prawo klimatyczne

• Rozpoczęcie prac nad projektem polskiej ustawy o ochronie klimatu.

Energetyka

• Powołanie Funduszu Transformacji Energetyki i przeznaczenie 100% wpływów z systemu handlu uprawnieniami do emisji (EU ETS) na modernizację, cyfryzację i rozbudowę sieci energetycznych oraz inne zielone inwestycje, takie jak termomodernizacja budynków. 
• Skuteczna realizacja Długoterminowej Strategii Renowacji Budynków, m.in. poprzez przyjęcie nowego systemu etykietowania budynków, tj. ich klasyfikacji energetycznej i zapewnienie jego upowszechnienia poprzez skuteczne działania, w tym kampanie informacyjne.
• Zmiana minimalnej odległości elektrowni wiatrowych od budynków mieszkalnych lub budynków o mieszanej funkcji z 700 metrów na 500 metrów.

Transport

• Przeznaczenie co najmniej 25% środków z Rządowego Funduszu Rozwoju Dróg na finansowanie infrastruktury pieszej i rowerowej.
• Radykalne obniżenie opłat za dostęp do infrastruktury kolejowej, o co najmniej 50%.
• Uproszczenie i ujednolicenie taryf ulgowych w transporcie zbiorowym.

Czyste środowisko

• Trwałe wyłączenie 20% lasów z użytkowania gospodarczego.
• Wyeliminowanie z krajowego porządku prawnego specustaw szkodzących wartościom przyrodniczym zwłaszcza rzekom, w tym tzw. „specustawy powodziowej” oraz “specustawy odrzańskiej”.
• Odwrócenie niekorzystnej nowelizacji tzw. ustawy ocenowej (potocznie Lex Knebel).

System żywnościowy

• Wprowadzenie moratorium na budowę nowych ferm przemysłowych w Polsce.
• Wprowadzenie zielonych zamówień publicznych, ukierunkowanych na dietę planetarną do żywienia zbiorowego oraz wsparcie dla spożycia produktów rolnictwa ekologicznego.
• Zawieszenie finansowania inwestycji hydrotechnicznych na rzekach ze środków z Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich i zwiększenie prawnej ochrony zasobów wodnych w rolnictwie.

Edukacja i zdrowie

• Wprowadzenie „Tygodnia o klimacie” jako stałego elementu programu w szkolnych planach nauczania na wszystkich szczeblach edukacji.
• Wzmocnienie profilaktyki boreliozy w Narodowym Programie Zdrowia jako kluczowej wektorowej choroby zależnej od klimatu w Polsce.
• Wprowadzenie do ustawy o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko przepisu, który obligowałby inwestora do przeprowadzenia oceny oddziaływania na zdrowie w raporcie oddziaływania inwestycji na środowisko.

Sygnatariusze manifestu mają świadomość, że adaptacja do zmian klimatu i ochrona polskiego dziedzictwa przyrodniczego to ogromne wyzwanie, wymagające równoczesnych działań w wielu sektorach gospodarki. Jednak bez nich Polsce grozi zapóźnienie technologiczne i utrata konkurencyjności względem kluczowych gospodarek, coraz poważniej traktujących kwestie ochrony środowiska i klimatu. To także rosnące koszty energii i żywności oraz postępujący problem ubóstwa energetycznego i wykluczenia komunikacyjnego. Brak działania oznacza też pogłębianie kryzysów ekologicznych w Polsce, związanych z zanieczyszczeniem powietrza, niedoborami wody i utratą bioróżnorodności, a w konsekwencji pogorszenie jakości życia i zdrowia jej obywateli. 

Odpowiedź na te wyzwania Koalicja Klimatyczna traktuje jako szansę przyspieszenia rozwoju cywilizacyjnego naszego kraju, a realizację tych 16 postulatów – jako pierwszy krok nowego rządu w tym kierunku. Jako że nieuniknione zmiany dotyczą różnych grup społecznych i zawodowych, konieczne jest, aby droga do ich wprowadzania angażowała i uwzględniała głos obywateli – poprzez panele obywatelskie, narady i spotkania możemy razem stworzyć politykę ekologiczną Polski na miarę obecnych czasów i służącą wspólnemu dobru.

Szczegółowe omówienie 16 postulatów z Manifestu 100 dni znajdą Państwo w naszym stanowisku “Manifest 100 dni”:https://koalicjaklimatyczna.org/manifest-100-dni-dla-polskiej-przyrody-i-klimatu.

Koalicja Klimatyczna