Powstaje książka o queerowej historii Śląska. To oddolna inicjatywa kolektywu Śląsk Przegięty

Historia Śląska to nie tylko pełne kultu pracy opowieści górnicze i sagi rodzinne. Gliwicki pisarz Horst Bienek był osobą otwarcie homoseksualną, która zmarła w wyniku AIDS. Francuski poeta Jean Genet odwiedził Katowice w 1936 roku i trafił do więzienia przy placu Andrzeja. Tajemnicza Marta Garczokowa w męskim stroju tańczyła z kobietą na międzywojennym balu maskowym w Cieszynie. 

Te i inne queerowe opowieści z przeszłości Śląska zostaną przedstawione w książce o roboczym tytule „Archeologia Śląska Przegiętego”. Skomplikowana historia regionu do tej pory pozostaje niezbadana z perspektywy queerowej. Kolektyw Śląsk Przegięty chce to zmienić a powstająca właśnie książka będzie pierwszym krokiem na nieprzetartych szlakach przegiętej przeszłości Śląska.

ŚLĄSKA SPOŁECZNOŚĆ LGBT+ WCZORAJ I DZIŚ

Książka będzie składać się z dwóch części. Część pierwsza zawierać będzie szkice historyczne, dla których punktami wyjścia będą postaci związane z queerową historią Śląska (m.in. Horst Bienek, Marta Garczokowa, Jean Genet). Każde z bohaterów i bohaterek będzie pretekstem do poruszania szerszych kontekstów i wątków luźno powiązanych z ich biografiami. 

Na część drugą złożą się rozmowy z osobami aktualnie tworzącymi i działającymi na rzecz społeczności LGBT+ na Górnym Śląsku. W ten sposób powstanie swego rodzaju archiwum współczesności, które w przyszłości będzie mogło służyć jako źródło wiedzy na temat dzisiejszych czasów.

KTO ZA TYM STOI?

Śląsk Przegięty to działający w Katowicach queerowy kolektyw założony w 2018 roku, organizujący wydarzenia kulturalne (m.in. trzy edycje festiwalu Przegląd Piosenki Przegiętej), tworzący projekty artystyczne (performans „Wungiel i donga / Of Coal and Rainbow”) i prowadzący fanpage na Instagramie i Facebooku. Kolejnym etapem ich działalności będzie książka.

Autorem książki będzie Paweł Świerczek – założyciel kolektywu, dramaturg, performer, organizator kultury, były dziennikarz. Pisał m.in. dla „Gazety Wyborczej”, magazynu „EKRANy” i portalu „artPapier”. W 2017 roku przetłumaczył na j. polski książkę Dereka Jarmana „Chroma. Księga kolorów” i był dramaturgiem jej scenicznej adaptacji w reżyserii G. Jaremki w Teatrze Studio w Warszawie (2019). W 2018 roku stworzył solowy performans „Wungiel i Donga / Of Coal and Rainbow” (Sophiensaele, Berlin), a w 2020 roku kolektywnie z A. Kamińską, M. Popiel i M. Wajdzikiem-Radziejowskim stworzył spektakl „Wszystko się zmieni” (Scena Robocza, Poznań).

KAŻDE WSPARCIE ZWIĘKSZY MOŻLIWOŚCI WYDAWNICZE

Publikacja jest niezależną inicjatywą, powstającą dzięki wsparciu społeczności i crowdfundingowi. Research na jej potrzeby toczy się od niemal trzech lat, jednak wiele ciekawostek i tropów wymaga rozwinięcia, a to wymaga kwerend i korzystania ze źródeł w trzech językach, pochodzących z trzech państw – Polski, Niemiec i Czech. Generuje to sporo wydatków.

Już po trzech dniach od publikacji zbiórki na portalu crowdfundingowych zrzutka.pl udało się zebrać konieczne minimum do stworzenia publikacji w niskim nakładzie. Każda kolejna złotówka pozwoli na zwiększenie skali przedsięwzięcia. Dzięki dodatkowym funduszom dopracowana zostanie warstwa wizualna projektu oraz zwiększony jego nakładu. Przesięwzięcie można wesprzeć pod adresem zrzutka.pl/z/slaskprzegiety.

OPOWIEDZMY TO WSPÓLNIE

Powstanie książki można wspomóc również bezpośrednim działaniem. Kolektyw Śląsk Przegięty poszukuje wszelkich materiałów związanych z nieheteronormatywną historią Śląska – zarówno tą starszą, jak i nowszą (do roku 2017). Osoby posiadające jakiekolwiek ulotki, zdjęcia, materiały wideo, publikacje, korespondencję, notatki, informacje lub chcące się podzielić własnymi wspomnieniami związanymi z tematem książki, proszone są o kontakt pod adres slaskprzegiety@gmail.com. Jeśli zaistnieje taka potrzeba, kolektyw zapewnia pełną anonimowość.

Śląsk Przegięty chętnie przyjmie również wsparcie w procesie researchu oraz doraźnej pomocy w tłumaczeniach z języka niemieckiego i transkrypcji starych rękopisów. Premiera książki planowana jest na wrzesień 2022, w okolicach 6. Marszu Równości w Katowicach.

Śląsk Przegięty