Europejscy decydenci w tyle za producentami pojazdów ciężarowych w kwestii redukcji emisji CO2

Do osiągnięcia unijnych wartości docelowych do roku 2030 wystarczy niewielka liczba zeroemisyjnych pojazdów ciężarowych

Analiza działań producentów pojazdów ciężarowych pokazuje,  że unijni decydenci wyznaczyli mało ambitne cele redukcji i prawo jest niedostosowane do rzeczywistości. Cele w zakresie ograniczania emisji CO₂ są zbyt niskie w stosunku do możliwości zapewnianych przez technologie już stosowane przez producentów pojazdów ciężarowych. Zmiany w aerodynamice i wydajności paliwowej oznaczają, że producenci tych pojazdów  będą w stanie osiągnąć unijne cele redukcji emisji CO₂ w swoich pojazdach wypuszczając na rynek tylko niewielką liczbę zeroemisyjnych ciężarówek. Nie mamy czasu na robienie małych kroczków na drodze do zeroemisyjnego transportu. Organizacja Transport & Environment (T&E) postuluje zaostrzenie wyznaczonych celów unijnych  aby w ciągu dekady doprowadzić do zwiększenia produkcji zeroemisyjnych ciężarówek, a co za tym idzie – zapewnić terminową dekarbonizację branży.

Rafał Bajczuk, analityk Fundacji Promocji Pojazdów Elektrycznych powiedział: „Producenci ciężarówek wdrażają ekologiczne rozwiązania szybciej niż unijni decydenci, co jest dość absurdalne. Przy czym problemem nie jest to, że wolny rynek wywiązuje się ze swoich zobowiązań, ale raczej to, że decydenci nie wywiązują się ze swoich. Producenci ciężarówek są ewidentnie gotowi na szybszą dekarbonizację, więc czas sprawić, by byli do tego zobowiązani”.

Scania, szwedzka marka produkująca samochody ciężarowe, jest liderem pod względem redukcji poziomu emisji CO₂ z nowych ciężarówek. Osiąga wartości o 5,3% niższe niż średnia dla najpopularniejszych ciężarówek dalekobieżnych. Lepsze parametry emisyjne firmy Scania wynikają głównie z ulepszonej aerodynamiki, którą firmie udało się osiągnąć nawet bez produkcji ciężarówek zeroemisyjnych. Z drugiej strony, pozostające daleko w tyle marki Ford, Renault i IVECO, cechują najwyższe emisje: odpowiednio 5,0%, 2,6% i 2,4% powyżej średniej dla ciężarówek dalekobieżnych. 

Badanie pokazuje, że gdyby wszystkie ciężarówki w Europie osiągały takie wyniki, jak najwydajniejsze modele na rynku, obniżyłoby to średnią wielkość emisji CO₂ generowanych przez ciężarówki o 6%. Jednak sam wzrost wydajności nie wystarczy, ostrzega T&E.

Rafał Bajczuk dodał: „Najlepsze w swojej klasie samochody ciężarowe mogą zapewniać redukcję emisji już dziś, lecz samo zwiększenie wydajności to za mało. W najbliższych latach Europa musi drastycznie zwiększyć liczbę zeroemisyjnych ciężarówek na swoich drogach, aby osiągnąć dekarbonizację branży na czas. Jednak obecne cele w zakresie redukcji emisji CO₂ dla ciężarówek nie skłaniają producentów do ich produkcji, dlatego w tej dekadzie należy te cele zwiększyć. Równolegle musimy rozwijać przewozy towarowe, aby również w ten sposób redukować emisje z transportu”.

Większość producentów ciężarówek podjęło dobrowolne zobowiązania w zakresie sprzedaży pojazdów elektrycznych wykraczające poza to, czego wymaga od nich UE. Zgodnie z ich publicznymi zapowiedziami, te zobowiązania sprawią, że na rynku pojawi się ok. 7% pojazdów zeroemisyjnych w roku 2025 i 43% w roku 2030 – co stanowi wartość wyższą niż wymagane w 2025 roku 5%, niezbędne do osiągnięcia obowiązujących celów. Według T&E te zapowiedzi pokazują, że UE mogłaby wyznaczyć realistyczny, a jednocześnie bardziej ambitny, cel wynoszący co najmniej 30% ciężarówek zeroemisyjnych do roku 2028.

Producenci ciężarówek są już na drodze do osiągnięcia wyników lepszych od zakładanych celów w zakresie redukcji emisji CO₂ na rok 2025

Średnia wielkość emisji CO₂ dla nowych ciężarówek dalekobieżnych była wyższa w większych krajach Europy Zachodniej, takich jak Francja, Niemcy i Zjednoczone Królestwo, podczas gdy mniejsze kraje, 

ctakie jak Bułgaria, Estonia, Portugalia i Słowacja osiągnęły znacznie lepsze wyniki w tym zakresie. Emisje z dużych ciężarówek w Polsce wynoszą 3,5% poniżej średniej unijnej.

Urszula Stefanowicz z Polskiego Klubu Ekologicznego powiedziała: „Polscy przewoźnicy transportujący towary na terenie UE inwestowali w ostatniej dekadzie w nowsze pojazdy, m.in. by ponosić mniejsze koszty opłat drogowych. Nie znaczy to jednak, że stoją przed mniejszym wyzwaniem. Przeciwnie, trudniej będzie im wymieniać flotę, która jest trochę młodsza i w lepszym stanie technicznym. Zachęty, takie jak dopłaty do zakupu elektrycznych pojazdów, kiedy już będą na rynku powszechniej dostępne, byłyby przydatne tak dla przewoźników, jak i dla producentów pojazdów. Nie można też zapominać o potrzebie rozwoju infrastruktury do ładowania pojazdów ciężkich, szczególnie wzdłuż tras transportu towarów z największym natężeniem ruchu.”

Raport w wersji angielskiej można pobrać tutaj: Easy Ride: whythe EU truck CO2 targets are unfit for the 2020s

Fundacja Promocji Pojazdów Elektrycznych