Współpraca w dobie pandemii

Ponad 8 mln zł trafiło w ubiegłym roku z miejskiej kasy do 57 organizacji, które zrealizowały 115 zadań publicznych na rzecz blisko 19 tys. mieszkańców Rudy Śląskiej. Środki te zostały przeznaczone przede wszystkim na zadania z zakresu zdrowia i profilaktyki, kultury i sportu, ochrony środowiska czy pomocy społecznej. Z kolei rudzkie NGOsy zaangażowały blisko 6,5 mln zł własnych środków finansowych.

– Rok wcześniej organizacji wypełniających takie zadania było 76, w 2018 roku – 84, a finansowanie na poziomie ok. 13 mln zł. Niestety, epidemia koronawirusa negatywnie wpłynęła również na funkcjonowanie organizacji pozarządowych i realizację przez nie wielu projektów – mówi odpowiedzialna za sprawy społeczne wiceprezydent Anna Krzysteczko. Zmniejszenie środków finansowych skutkowało obniżeniem liczby beneficjentów aktywności podmiotów prowadzących działalność pożytku publicznego. Łącznie było ich w tym roku niecałe 19 tys., rok wcześniej było to prawie 43 tys. osób. – Ze względu na obostrzenia większość organizacji musiała zawiesić zajęcia, nie przyjmowała zainteresowanych, z tego też wynika mniejsza liczba korzystających – tłumaczy wiceprezydent Krzysteczko.

Zmniejszenie środków przeznaczonych na działania NGO-sów było spowodowane nie tylko epidemią. Wskutek zmian w systemie podatkowym, podniesienia pensji minimalnej czy wzrostu cen energii, usług i materiałów budżet miasta zmniejszył się o ok. 55 mln złotych. – Ten brak zmusił nas do cięć w wydatkach bieżących, również w zakresie dofinansowań dla organizacji pozarządowych – wyjaśnia Anna Krzysteczko. – Niektóre zadania mimo zawartych umów nie mogły zostać zrealizowane, inne musiały ulec znacznym korektom – mówi.

Współpraca miasta z organizacjami pozarządowymi w zakresie finansowym polega na zlecaniu realizacji zadań publicznych wraz z udzieleniem dotacji. Najczęściej dotyczą one zdrowia i profilaktyki uzależnień, sportu, aktywizacji osób starszych, ekologii i ochrony zwierząt czy pomocy społecznej. Ich zlecenie odbywa się w drodze otwartych konkursów ofert, jak również w trybie pozakonkursowym. Ogłoszenia o otwartych konkursach ofert na realizację zadań publicznych są zamieszczane w Biuletynie Informacji Publicznej, na stronie internetowej miasta w zakładce „Rudzkie NGO” oraz na tablicy ogłoszeń w siedzibie urzędu. Organizacje mogą również z własnej inicjatywy złożyć ofertę realizacji zadania publicznego, w tym również takiego, które do tej pory było realizowane w inny sposób.

Powierzenie realizacji danego zadania może być wieloletnie, choć nie dłuższe niż na 5 lat. Kilkuletnia współpraca dotyczy najczęściej zadań z zakresu pomocy społecznej oraz wspierania rodziny i systemu pieczy zastępczej. Miasto dofinansowuje również wkład własny do projektów finansowanych z funduszy zewnętrznych. – Potrzeby zarówno mieszkańców, jak i organizacji, które chcą nieść pomoc, są bardzo duże – mówi Jerzy Szczerbiński, pełnomocnik ds. organizacji pozarządowych. – Dlatego zachęcamy do pozyskiwania wsparcia spoza miasta, np. ze środków wojewódzkich, ministerialnych czy europejskich, oferując przy tym pomoc nie tylko finansową, ale również merytoryczną – podkreśla.

Z kolei współpraca pozafinansowa obejmuje np. udzielanie rekomendacji lub patronatu honorowego Prezydenta Miasta Ruda Śląska, wsparcie merytoryczne, doradztwo w zakresie funkcjonowania organizacji pozarządowych czy prowadzenie elektronicznej bazy danych. Warto dodać, że przez cały ubiegły rok 37 organizacji użytkowało nieodpłatnie lokale z miejskiego zasobu. To o 5 podmiotów więcej niż w 2019 roku.

Wspólne działania miasta i NGOsów są prowadzone na podstawie Programu Współpracy Miasta Ruda Śląska z organizacjami pozarządowymi i innymi podmiotami prowadzącymi działalność pożytku publicznego, który co roku jest uchwalany przez Radę Miasta. Na realizację tegorocznej edycji zarezerwowano ponad 11 mln złotych. – Niestety, sytuacja finansowa samorządu powoduje konieczność cięć wydatków również na trzeci sektor – mówi wiceprezydent Krzysteczko. – Pamiętajmy jednak, że wyznaczony budżet, jak i lista wymienionych w dokumencie zadań mogą zostać zwiększone, jeśli pojawią się źródła finansowania i uzasadnione potrzeby – dodaje.

Warto wspomnieć, że od kilku miesięcy działa w mieście Powiatowa Rada Działalności Pożytku Publicznego. Liczy ona 15 członków, w tym 8 przedstawicieli rudzkich NGO-sów, a jej kadencja potrwa trzy lata. Do jej zadań należy m.in. opiniowanie projektów strategii rozwoju miasta, opiniowanie projektów uchwał i aktów prawa miejscowego dotyczących sfery zadań publicznych oraz wyrażanie opinii w sprawach dotyczących funkcjonowania organizacji pozarządowych.

Przypomnijmy, że w Rudzie Śląskiej zarejestrowanych jest 138 stowarzyszeń rejestrowych, 57 stowarzyszeń sportowych, 18 stowarzyszeń zwykłych oraz 33 fundacje. W ubiegłym roku powstały 4 stowarzyszenia rejestrowane, 6 stowarzyszeń zwykłych i 2 sportowe oraz 2 fundacje. Z kolei 6 organizacji zostało zlikwidowanych, a jedna fundacja przeniosła swą siedzibę do innego miasta.

Działalność rudzkich NGOsów obejmuje wszystkie aspekty życia społecznego, m.in. opiekę nad osobami chorymi i ich rodzinami, aktywizację mieszkańców, działalność edukacyjną, kulturalną czy charytatywną. – Mam nadzieję, że nasza współpraca będzie nadal bliska i coraz więcej osób będzie się włączać w działalność trzeciego sektora – mówi Anna Krzysteczko.

Urząd Miasta Ruda Śląska