Komitet Regionów alarmuje, że obszary wiejskie mogą nie skorzystać wystarczająco na planach odbudowy

Obszary wiejskie mogą w mniejszym zakresie skorzystać z planów UE dotyczących odbudowy po COVID-19 – alarmują członkowie Europejskiego Komitetu Regionów, unijnego organu doradczego.

W przyjętym przez Komisję Zasobów Naturalnych oświadczeniu – popartym przez właściwy zespół Parlamentu Europejskiego – zdecydowanie odrzucono wszelkie plany sprzeczne z zasadą partnerstwa i zaapelowano o włączenie obszarów wiejskich w prace przygotowawcze.

Podkreślono, że pandemia pogłębia wiele z już istniejących problemów na obszarach wiejskich i ponownie uwypukliła trudną sytuację tych regionów, zwłaszcza pod względem zdolności cyfrowych, jakości i świadczenia usług zdrowotnych, edukacji, dostępu do łączy szerokopasmowych, szczególnych potrzeb ludności, odporności łańcuchów dystrybucji i umiejętności w zakresie innowacji.

Dlatego, zdaniem unijnych samorządowców, potrzebna jest jasna strategia, aby nie dopuścić do sytuacji, w której plany odbudowy zwiększą przepaść między słabiej rozwiniętymi społecznościami wiejskimi a obszarami miejskimi coraz szybciej zmierzającymi w kierunku zrównoważonego rozwoju i cyfryzacji.  W przeciwnym razie – jak zaznaczyli – ryzykujemy utratę kluczowej szansy na wzrost gospodarczy i społeczny w całej Unii, a także utratę konsensusu wśród przyszłych pokoleń na największej części obszarów UE.

Jak wynika z przyjętego oświadczenia, członkinie Komisji NAT obawiają się, że w większości państw członkowskich regiony, a zwłaszcza regiony wiejskie, nie są wystarczająco zaangażowane w podejmowanie decyzji dotyczących opracowania krajowych planów odbudowy i zwiększania odporności.

Ich zdaniem, obszary wiejskie mogą otrzymać mniej środków z instrumentu „Next Generation EU” (Fundusz Odbudowy) ze względu na ramy strukturalne krajowych planów odbudowy i zwiększania odporności oraz ich priorytety w zakresie metod działania i wdrażania, mimo że to właśnie regiony wiejskie zostały szczególnie dotknięte pandemią COVID-19.

Jak wskazali samorządowcy,  wiele funduszy zostanie przydzielonych w drodze zaproszenia do składania wniosków, co może osłabić zdolność obszarów wiejskich do dostępu do „Next Generation EU”, ponieważ mają one tradycyjnie większe problemy z budowaniem zdolności oraz dysponują mniejszym wsparciem technicznym w programowaniu i wydatkowaniu funduszy UE.

Zauważyli przy tym, że obecne rozgraniczenie obszarów wiejskich prawdopodobnie nie w pełni odzwierciedla ich prawdziwy zasięg w Europie, gdyż pośrednie obszary szarej strefy najprawdopodobniej stoją przed takimi samymi wyzwaniami jak obszary wiejskie.

Członkinie Komisji NAT wezwali instytucje europejskie i rządy krajowe do włączenia władz lokalnych i regionalnych w opracowanie krajowych planów odbudowy i zwiększania odporności. Aby środki te były skuteczne, muszą mieć wymiar lokalny.

Ponadto wezwali państwa członkowskie do włączenia w dialog polityczny wszystkich odpowiednich zainteresowanych stron. Podkreślili, że regionów wiejskich nie można pozostawić w tyle, a ich potrzeby muszą zostać w pełni odzwierciedlone i uwzględnione w krajowych planach odbudowy i zwiększania odporności.

Samorządowcy zaapelowali do wszystkich odpowiednich podmiotów instytucjonalnych o uważne monitorowanie tego, jak wykorzystuje się fundusze „Next Generation EU” na szczeblu terytorialnym, aby zapewnić sprawiedliwy podział środków między regionami.

Wezwali też państwa członkowskie i instytucje zarządzające do ułatwiania i uproszczenia dostępu obszarów wiejskich do funduszy „Next Generation EU”.

Komitet Regionów jest organem doradczym UE złożonym z wybranych na szczeblu lokalnym i regionalnym przedstawicieli ze wszystkich 27 państw członkowskich.

kic/Źródło informacji: Serwis Samorządowy PAP