Komunikacja tramwajowa w Metropolii – stanowisko Katowic

Stanowisko miasta Katowice w sprawie propozycji Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii dot. organizacji i kosztów funkcjonowania komunikacji tramwajowej oraz oczekiwania przedstawionego przez Przewodniczącego GZM w zakresie przejęcia przez Metropolię spółkiTramwaje Śląskie S.A. od 12 miast będących jej aktualnymi akcjonariuszami. 

– Propozycje przedstawione przez Przewodniczącego GZM oceniamy pozytywnie. Pomimo tego, że Spółka Tramwaje Śląskie S.A., w opinii ekspertów, jest bardzo dobrze zarządzana i konsekwentnie realizuje plany inwestycyjne, to,jak każdy inny podmiot publiczny czy też prywatny, może działać jeszcze skuteczniej – mówi Marcin Krupa, prezydent Katowic. – Oczekujemy, że po przejęciu akcji Spółki Tramwaje Śląskie przez GZM, nastąpi wzrost jakości i komfortu usług przewozowych świadczonych na rzecz pasażerów. Dlatego kierując interesem tysięcy mieszkańców Katowic, a w szczególności obecnych i przyszłych pasażerów komunikacji publicznej informuję, że skorzystamy z oferty przekazania naszych akcji Tramwajów Śląskich na rzecz GZM. Dostrzegamy w tym szansę na jeszcze bardziej dynamiczny rozwój tego podmiotu w kolejnych latach. Oczywiście, by takwestia została sfinalizowana, niezbędnym jest podjęcie szeregu działań zarówno ze strony Miasta Katowice, jak i Górnośląsko-Zagłębiowskiej Metropolii – dodaje prezydent. 

Warunki, które powinny być spełnione do dalszego prowadzenia sprawy są związane m.in. z systemową wizją rozwoju komunikacji publicznej w całej Metropolii, zagwarantowaniem mieszkańcom Katowic optymalnej oferty przewozowej czy też uwzględnieniem strategii i działań Katowic z ostatnich lat ukierunkowanych na rozwój komunikacji publicznej. Do najważniejszych kwestii należą: 

1. Przejęcie akcji spółki Tramwaje Śląskie powinno wynikać z długofalowego planu działania Metropolii oraz jasnego określenia roli komunikacji tramwajowej w całym systemie komunikacji publicznej. Dlatego istotną kwestią jest opracowanie i uchwalenie przez Metropolię „Planu Transportowego”, co wynika wprost z Art. 9 ustawy z dnia 16 grudnia 2010 r. o publicznym transporcie zbiorowym.

2. Należy podkreślić, że Miasta – po przekazaniu im w 2008 roku akcji spółki Tramwaje Śląskie przez Skarb Państwa (za pośrednictwem KZK GOP), w różny sposób angażowały się finansowo w działania Spółki. Katowice, w omawianym okresie, przeznaczyły na rozwój Spółki o 568% więcej środków niż wszystkie inne gminy razem wzięte (co ilustruje poniższa tabela). Oznacza to, że niektóre miasta przekażą do GZM wyłącznie akcje, które otrzymały od Skarbu Państwa, a Miasto Katowice dodatkowo „własne akcje”, o wartości 46,6 mln zł. Tak wysoki poziom zaangażowania finansowego Miasta Katowice pozwala stwierdzić, że racjonalnym jest wniosek o zapewnienie Miastu Katowice tzw. „złotej akcji” po przekazaniu przez Miasto akcji Spółki na rzecz GZM.

Tabela.1. Poziom zaangażowania finansowego przez akcjonariuszy Tramwajów Śląskich od 2008 r. do dziś.

3. Miasto Katowice przygotowało projekt budowy nowej, ponad 5-kilometrowej linii tramwajowej na południe Miasta. Projekt ten  powinien być zrealizowany w najbliższych latach. Dlatego zasadnym jest zapewnienie gwarancji ze strony Metropolii, że realizacja wspomnianej linii tramwajowej zostanie zdefiniowana jako priorytetowa w ramach kolejnej perspektywy finansowej Unii Europejskiej.

4. W tym roku Miasto Katowice odda do użytku węzły przesiadkowe „Brynów” i „Zawodzie”, które powstały kosztem 181 mln zł. Jednym z celów utworzenia centrów, podobnie jak ma to miejsce w innych miastach Europy Zachodniej, było nadanie priorytetu komunikacji tramwajowej, która w centralnej części miasta zapewnia dużo szybszy transport niż autobusy. W związku z tym zasadnym jest wpisanie do „Planu Transportowego” Metropolii, o którym mowa w pkt. 1., zapisów, na mocy których linie międzymiejskie będą kończyć bieg w centrach przesiadkowych.

5. Szanując prawo każdej z 41 gmin tworzących Metropolię do współudziału w kształtowaniu transportu publicznego na własnym obszarze, racjonalnym pozostaje wprowadzenie regulacji, na mocy których wdrażanie wszelkich zmian w obszarze oferty przewozowej w Katowicach, w szczególności w zakresie rozkładów jazdy, tras oraz obsługi transportowej Miasta przez operatorów (w tym zwłaszcza podmioty wewnętrzne) odbywałoby się po akceptacji Miasta Katowice.

6. Jednocześnie koniecznym jest uregulowanie kwestii tzw. przewozów metropolitalnych i jednoznaczne wskazanie linii, które będą w ich ramach obsługiwane, a tym samym finansowane zgodnie z postanowieniami punktu 4 Art. 12.1  ustawy z dnia 9 marca 2017 r. o związku metropolitalnym w województwie śląskim. 

– Mając na uwadze zarówno chęć Katowic na przekazanie akcji Tramwajów Śląskich na rzecz GZM, a także biorąc pod uwagę prezentowane w naszych rozmowach zrozumienie władz GZM w stosunku co do specyficznych uwarunkowań Katowic na mapie Metropolii, patrzę optymistycznie na dalszy rozwój tej sytuacji. Liczę, że w najbliższym czasie Metropolia przedstawi mapę drogową  pozwalającą zrealizować nasze warunki i osiągnąć porozumienie – podkreśla prezydent Marcin Krupa.

Urząd Miasta Katowice