2 grudnia 2025 r. prezydent Karol Nawrocki podpisał ustawę zakazującą hodowli zwierząt na futra. Polska staje się tym samym 23. krajem w Europie, który mówi dość fermom futrzarskim. Hodowcy będą mieli czas maksymalnie do 31 grudnia 2033 roku, aby wygasić swoją działalność, a już teraz nie będą mogły powstawać nowe fermy.
Na profilu Kancelarii Prezydenta RP na portalu X Karol Nawrocki skomentował swoją decyzję słowami: „Ponad 2/3 Polaków, w tym także mieszkańców wsi, popiera zakaz hodowli zwierząt na futra, ten głos nie może być zignorowany. To kierunek, który społeczeństwo wskazuje w zdecydowanej większości. Jednocześnie z uwagą wysłuchaliśmy hodowców. Podczas spotkania w Kancelarii Prezydenta powiedzieli jasno, czego potrzebują, by ta zmiana mogła być zaakceptowana. Te postulaty znajdują się w ustawie, którą dziś podpisałem”.
Ustawa podpisana przez prezydenta przewiduje:
- zakaz powstawania nowych ferm futrzarskich od momentu wejścia ustawy w życie,
- obowiązek wygaszenia działających ferm futrzarskich najpóźniej do 31 grudnia 2033 r.,
- odszkodowania dla hodowców w systemie degresywnym, przysługujące przez pierwsze 5 lat funkcjonowania zakazu,
- odprawy dla pracowników ferm w wysokości 12-miesięcznego wynagrodzenia.
Przepisy zaczną obowiązywać 14 dni po opublikowaniu ustawy w Dzienniku Ustaw.
– To zdecydowanie przełom i historyczna chwila, na którą społeczeństwo czekało od bardzo długiego czasu. Ogromnie cieszymy się, że prezydent wsłuchał się w głos Polek i Polaków i podpisał tę ustawę – komentuje Marta Korzeniak ze Stowarzyszenia Otwarte Klatki.
– Niemożliwe stało się nie tylko możliwe, stało się rzeczywistością! Po dekadach walki – sukces. Dziękuję wszystkim, którzy przez te lata zaangażowali się i byli z nami, wspierali nas, nie byli obojętni na los ludzi i zwierząt. Szczególnie dziękuję współautorom mojej ustawy, którą podpisał prezydent Nawrocki: Stowarzyszeniu Otwarte Klatki, Fundacji Viva, radczyni prawnej Angelice Kimbort-Stępniak i radcy prawnemu Maciejowi Słobodzianowi. Wspólnie wypracowaliśmy prawdziwą umowę społeczną i wierzę, że nikt jej nie złamie! – mówi posłanka Małgorzata Tracz.
Działania na rzecz wprowadzenia zakazu hodowli zwierząt na futro w Polsce trwały już od kilku dekad, a od 2011 roku było łącznie 7 prób rozwiązań legislacyjnych w tym temacie. Z jednej strony o zakaz walczyły organizacje pozarządowe, które dokumentowały i ujawniały okrutne warunki tej hodowli, a z drugiej – mieszkańcy wsi, którzy przez lata nie mogli normalnie funkcjonować przez uciążliwości spowodowane sąsiedztwem ferm norek.
Romana Bomba, mieszkanka wielkopolskiego Cieszyna-Dobrzeca, która przez wiele lat walczyła z fermą norek wybudowaną w centrum wsi, nie kryje radości: – U nas ferma graniczyła ze szkołą, przedszkolem i kościołem. Jeden człowiek zarabiał na obdzieraniu zwierząt z futer, a cierpieliśmy my, mieszkańcy, środowisko, no i przede wszystkim zwierzęta. Nareszcie udało się to zakończyć. Odsyłamy futro do historii!
Zakaz hodowli zwierząt na futro wprowadziły już wcześniej: Wielka Brytania, Słowenia, Austria, Chorwacja, Serbia, Bośnia i Hercegowina, Północna Macedonia, Holandia, Czechy, Luksemburg, Belgia, Słowacja, Norwegia, Irlandia, Francja, Włochy, Estonia, Malta, Łotwa, Bułgaria, Litwa i Rumunia.
Obecnie trwają też prace nad Europejską Inicjatywą Obywatelską Fur Free Europe, która dąży do wprowadzenia zakazu hodowli zwierząt na futra w całej UE oraz zakazu importu futer do krajów członkowskich. W grudniu 2023 r. Komisja Europejska zleciła Europejskiemu Urzędowi ds. Bezpieczeństwa Żywności (EFSA) przygotowanie opinii naukowej o dobrostanie norek, lisów, jenotów i szynszyli na fermach futrzarskich. Opinia została opublikowana w lipcu 2025 r. i jednoznacznie stwierdza, że fermy futrzarskie nie zapewniają zwierzętom odpowiedniego dobrostanu i niemożliwa jest znacząca poprawa warunków ich utrzymania. Komisja Europejska ma opublikować decyzję odnośnie do dalszych losów tej inicjatywy w marcu 2026 r.
Stowarzyszenie Otwarte Klatki
