Ursula von der Leyen pochwaliła polską prezydencję w UE, podkreślając jej trudny, ale skuteczny przebieg

ŚWIAT: Ursula von der Leyen pochwaliła polską prezydencję w UE, podkreślając jej trudny, ale skuteczny przebieg. Premier Donald Tusk zakończył prace nad 37 aktami prawnymi i uzyskał mandaty do negocjacji kolejnych 18. Polska odegrała kluczową rolę w przyjęciu dwóch pakietów sankcji wobec Rosji i Białorusi oraz uzgodnieniu programu pożyczek obronnych SAFE w rekordowe 71 dni. Szefowa KE oceniła prezydencję jako wydajną i dobrze przygotowującą grunt pod dalsze działania Danii.

ŚWIAT: Podczas szczytu UE 26 państw zgodziło się na otwarcie pierwszego klastra negocjacyjnego z Ukrainą, dotyczącego rządów prawa. Węgry, jako jedyne, wyłamały się ze wspólnego stanowiska. Premier Viktor Orban oświadczył, że integracja Ukrainy oznaczałaby „integrację wojny”. Szef węgierskiego MSZ Peter Szijjarto dodał, że integracja „zagraża bezpieczeństwu energetycznemu” Węgier i uderza w ich rolników. Węgierski sprzeciw blokuje dalszy postęp negocjacji akcesyjnych Kijowa z Unią.

ŚWIAT: Gitanas Nauseda zapowiada, że do lipca UE przedstawi propozycje działań wobec Izraela, m.in. w sferze handlu. To reakcja na raport wskazujący możliwe naruszenia przez rząd Netanjahu warunków umowy stowarzyszeniowej, w tym ataki na szpitale i masowe wysiedlenia w Gazie. Bruksela jest podzielona – część krajów wspiera Izrael, inne domagają się sankcji. Prezydent Litwy podkreśla, że bez konkretnych decyzji „Europa traci wiarygodność”. Decyzje w sprawie ewentualnych sankcji zapadną w najbliższych tygodniach.

POLSKA: Byli prezesi Trybunału Konstytucyjnego, m.in. Andrzej Rzepliński i Andrzej Zoll, w specjalnym oświadczeniu podkreślili, że o ważności wyboru prezydenta RP powinni orzekać wyłącznie sędziowie, których status nie budzi wątpliwości. Skrytykowali skład Izby Kontroli Nadzwyczajnej SN, wskazując na orzeczenia TSUE i ETPC, które kwestionują jej niezależność. Podkreślili, że zachowanie najwyższych standardów praworządności jest kluczowe dla wiarygodności procesu wyborczego.

POLSKA: Forum Energii opublikowało raport „Moc i elastyczność”, w którym alarmuje, że Polska traci potencjał OZE – tylko w I poł. 2025 r. zmarnowano 800 GWh zielonej energii. Obecny rynek mocy wspiera głównie nieelastyczne źródła. Eksperci rekomendują nowy model – z rozróżnieniem na moc elastyczną (15–60 min) i dyspozycyjną (do 4 h). Postulują też przyjęcie formalnego celu elastyczności i aktualizację krajowego planu dla Komisji Europejskiej do 2026 r., by dostosować system do wymogów transformacji energetycznej.

POLSKA: Budowa elektrowni jądrowej w Choczewie budzi coraz większe kontrowersje. Ekolodzy z EKO-UNII i Bałtyckiego S.O.S. ostrzegają, że technologia chłodzenia wodą z Bałtyku może powodować zakwity sinic i strefy beztlenowe, co uderzy w środowisko i turystykę. Wskazują też na niepewne finansowanie projektu i brak zgód Komisji Europejskiej. Trwa postępowanie przed WSA i śledztwo w sprawie nielegalnej wycinki lasu. Eksperci krytykują także wysokie koszty energii jądrowej, uznając inwestycję za ekonomicznie nieopłacalną.

POLSKA: Nowy spór na linii rząd–Pałac Prezydencki. Władze zapowiadają prace nad regulacją rynku kryptowalut, który – według Michała Możdżenia z Polskiej Sieci Ekonomii – jest dziś „bardzo ryzykowny” i „szkodliwy dla środowiska”. Z kolei prezydent elekt Karol Nawrocki deklaruje sprzeciw, odwołując się do „wolności inwestycji”. Socjolog Alek Tarkowski ocenia, że to sygnał dla wolnościowego elektoratu Konfederacji i zwiastun szerszego konfliktu politycznego o podejście do regulacji technologii.

ŚLĄSKIE: Były prezydent Chorzowa Andrzej K. usłyszał zarzuty m.in. działania na szkodę miasta, zakłócania przetargów i łamania przepisów Kodeksu wyborczego. Sprawa dotyczy m.in. finansowania Ruchu Chorzów i zakupu zabytkowego ratusza, co miało kosztować miasto ok. 30 mln zł. Prokuratura chce aresztu dla Andrzeja K. i byłego prezesa miejskiej spółki. Podejrzani nie przyznają się do winy. Śledztwo trwało kilka lat, zebrano ponad 160 tomów materiału dowodowego.

ŚLĄSKIE: Katowice chcą być liderem zielonej energii. 26 czerwca Rada Miasta przyjęła uchwałę wyznaczającą kierunki rozwoju odnawialnych źródeł energii. Dokument zakłada rozwój fotowoltaiki, energetyki obywatelskiej i modernizację budynków publicznych. Kluczowe są: mapa potencjału OZE, ujednolicenie działań miejskich jednostek i zapewnienie finansowania. Inwestycje już sięgają 100 mln zł. Miasto działa też globalnie – jest aktywne m.in. w Powering Past Coal Alliance. „Transformacja to nasza teraźniejszość” – podkreśla prezydent Marcin Krupa.

ŚLĄSKIE: Chorzów rozpoczyna proces rozbiórki estakady nad DK79, przeznaczając na ten cel 3,5 mln zł z dywidendy PTS ALBA. Środki mają umożliwić przygotowanie dokumentacji i ogłoszenie przetargu. Plan zakłada m.in. odbudowę rampy tramwajowej, by przywrócić ruch między Bytomiem a Katowicami. Prezydent Szymon Michałek zapowiedział powołanie grupy eksperckiej. Ekspertyza wykazała, że estakada grozi zawaleniem z powodu zaawansowanej korozji. Miasto obawia się konieczności zwrotu środków unijnych, jeśli Komisja uzna likwidację obiektu za naruszenie warunków dotacji.