Ze Śląska o Śląsku, Polsce i Europie

GIS zapowiedział ogólnopolską kontrolę punktów szczepień
ŚWIAT: Prezydent USA Donald Trump ogłosił pozbawienie statusu rezydenta 530 tys. osób z Kuby, Nikaragui, Haiti i Wenezueli. Decyzja wejdzie w życie 24 kwietnia i wpisuje się w zaostrzoną politykę imigracyjną administracji Trumpa. Wcześniej zarządzono deportacje Wenezuelczyków podejrzewanych o związki z gangiem Tren de Aragua, co wzbudziło kontrowersje — niektórych wytypowano na podstawie zwykłych tatuaży. Mimo krytyki, sondaż NBC News pokazuje, że Amerykanie popierają twarde podejście Trumpa do imigracji.
ŚWIAT: Sześciu węgierskich parlamentarzystów, głównie z opozycyjnej partii Momentum, zostało ukaranych za odpalenie rac podczas protestu w parlamencie przeciw zakazowi parad równości. Otrzymali zakazy wstępu na obrady oraz potrącenia pensji, a lider Momentum David Bedo musi zapłacić rekordową grzywnę ponad 250 tys. zł. Opozycjoniści zapowiadają kontynuowanie protestów na ulicach i walkę o uchylenie nowego prawa, które według nich ma charakter homofobiczny i narusza prawa obywatelskie.
ŚWIAT: Władimir Putin wydał dekret zobowiązujący obywateli Ukrainy przebywających w Rosji do legalizacji pobytu do 10 września lub opuszczenia kraju. Rzecznik MSZ Ukrainy Heorhij Tychyj określił tę decyzję jako „podły akt” łamiący prawo międzynarodowe i element polityki ludobójczej wobec Ukraińców. Krytykę wyraził także Medżlis Tatarów krymskich, wskazując na przymuszanie mieszkańców okupowanych terytoriów do przyjmowania rosyjskiego obywatelstwa. To kolejny etap presji na Ukraińców ze strony Kremla.
POLSKA: W związku z dwoma potwierdzonymi przypadkami błonicy, GIS zapowiedział ogólnopolską kontrolę punktów szczepień, która ruszy 1 kwietnia. Inspektorzy sprawdzą poziom wyszczepienia dzieci i przyczyny ewentualnych braków. Skontrolowanych zostanie ponad 8 tys. placówek. Akcja ma też przygotować grunt pod wprowadzenie elektronicznych kart szczepień od 2026 r. Obecny system oparty na dokumentacji papierowej zawiera liczne uchybienia. Szef GIS dr Paweł Grzesiowski podkreślił, że różnice w poziomie szczepień między regionami są niepokojące i wymagają działań naprawczych.
POLSKA: Politycy PiS wystosowali pismo do przewodniczącej PE Roberty Metsoli, zarzucając Adamowi Bodnarowi upolitycznienie prokuratury i odpowiedzialność za śmierć Barbary Skrzypek. Twierdzą, że przesłuchanie przeprowadzone przez Ewę Wrzosek było zbyt stresujące i miało przyczynić się do zawału. W odpowiedzi Prokurator Generalny zawiadomił PE o zachowaniu europosła Jacka Ozdoby, który podczas demonstracji groził Ewie Wrzosek.
POLSKA: Minister sprawiedliwości Adam Bodnar skrytykował Mariusza Błaszczaka za ujawnienie fragmentów tajnego planu użycia Sił Zbrojnych RP „Warta”, uznając jego postawę za niezrozumiałą i niebezpieczną. Przypomniał, że ustawa o ochronie informacji niejawnych ściśle reguluje zasady odtajniania dokumentów i dostęp do nich. Według prokuratury Błaszczak naruszył prawo, odtajnając materiały bez podstaw, mimo że znajdowały się one w archiwum. Grozi mu do 10 lat więzienia. Bodnar podkreślił, że nie można arbitralnie decydować o ujawnieniu informacji w imię interesu publicznego.
ŚLĄSKIE: W Gliwicach ruszył nabór do pierwszej edycji Gliwickiej Nagrody Literackiej, skierowanej do autorek i autorów przed debiutem lub z jedną publikacją. Nagroda przyznawana będzie w trzech kategoriach: poezji, prozie oraz eseju i reportażu. Laureaci otrzymają 5 tys. zł stypendium oraz rezydencję pisarską w Gliwicach. Organizatorem jest Miejska Biblioteka Publiczna, a w jury zasiądą m.in. prof. Ryszard Koziołek i Krzysztof Siwczyk. Finał odbędzie się 5 września, a gościem specjalnym będzie Olga Tokarczuk. Nabór trwa do 15 czerwca na stronie gliwickaliteracka.pl.
ŚLĄSKIE: W 2024 roku Katowice przekazały ponad 6 mln zł na dotacje do wymiany źródeł ciepła, co pozwoliło zastąpić 639 „kopciuchów” ekologicznymi systemami grzewczymi. Najczęściej wybierano ogrzewanie gazowe. Straż Miejska przeprowadziła ponad 1100 kontroli spalania odpadów, ujawniając 129 wykroczeń. Drony monitorowały emisje z 234 posesji. Jakość powietrza, mierzona wskaźnikiem PM10, była jedną z najlepszych od 14 lat. Działa też Miejskie Centrum Energii, które w 2024 roku udzieliło ponad 3,3 tys. porad dotyczących wymiany ogrzewania i efektywności energetycznej.