Raport Lewiatana. Transformacja energetyczna postępuje zbyt wolno

W ostatnim roku większość postulatów przedsiębiorców dotyczących transformacji energetycznej nie została zrealizowana, np. nie nastąpił powrót do mechanizmów rynkowych, ceny energii nadal są regulowane administracyjnie, nie przywrócono też obliga giełdowego.

Przed rokiem eksperci Konfederacji Lewiatan w porozumieniu z firmami, przygotowali kilkadziesiąt postulatów do nowego rządu, które obejmowały 12 obszarów, m.in. podatki, pracę, edukację, energetykę, cyfryzację. Teraz w specjalnym raporcie „Postulaty przedsiębiorców. Rok nowej władzy” oceniamy jak rząd realizuje propozycje przedsiębiorców.

– Realizacja postulatów dotyczących transformacji energetycznej powinna być jednym z głównych priorytetów rządu. Postępy w tym zakresie są jednak zbyt wolne. Pomimo ustabilizowania cen energii na rynku hurtowym, interwencyjne mechanizmy, takie jak zamrożenie cen, nadal obowiązują, co spowalnia pełną liberalizację rynku i odstrasza potencjalnych inwestorów. Kluczowe jest wprowadzenie stabilnych, rynkowych mechanizmów oraz przywrócenie przejrzystości na rynku energii, a te postulaty wciąż czekają na realizację – mówi Paulina Grądzik, zastępczyni dyrektora departamentu energii i zmian klimatu Konfederacji Lewiatan.

Przyszłość OZE

Jednym z największych wyzwań jest przyszłość odnawialnych źródeł energii, w tym lądowej energetyki wiatrowej, której rozwój został zahamowany przez zwiększenie minimalnej odległości wiatraków od zabudowań do 700 metrów. Obniżenie tej odległości do 500 metrów, jak sugeruje branża, mogłoby znacząco przyspieszyć rozwój sektora. Kwestia ta jest obecnie przedmiotem konsultacji publicznych w ramach tzw. ustawy odległościowej. Procedowanie tej ustawy jest niezwykle istotne, ponieważ rozwój OZE przynosi korzyści nie tylko przedsiębiorcom, ale również społecznościom lokalnym, właścicielom gruntów oraz odbiorcom energii, którzy szukają dostępu do energii elektrycznej w rozsądnej cenie.

Problemy infrastrukturalne także ograniczają rozwój OZE – potrzeba modernizacji sieci elektroenergetycznych oraz uproszczenia procedur przyłączeniowych wciąż pozostaje aktualna. Chociaż wprowadzono pewne rozwiązania, takie jak cable pooling (współdzielenie przyłącza przez kilka instalacji OZE), nadal nie spełniają one rosnących potrzeb sektora.

Transformacja ciepłownictwa

Szczególnie ważna jest transformacja ciepłownictwa, która powinna być zaplanowana z uwzględnieniem odpowiednich rozwiązań legislacyjnych, aby pozytywnie wpłynąć na ceny ciepła, co stanowi znaczną część wydatków energetycznych gospodarstw domowych.

Ważne jest też wprowadzenie rozwiązań wspierających budowę magazynów energii. To pozwoli lepiej bilansować produkcję i zużycie energii, co jest kluczowe dla stabilności sieci.

Bez interwencji na rynku energii

– Pełna transformacja energetyczna nie będzie jednak możliwa bez zaprzestania interwencji w rynek energii. Po dwóch dekadach budowania liberalnego sektora energetycznego, opartego na mechanizmach rynkowych, zatrzymaliśmy się w miejscu, nie widząc perspektyw na powrót do wcześniejszych zasad sprzed kryzysu energetycznego. Konkurencyjność powinna być fundamentem tego rynku, a jej pełne przywrócenie jest niezbędne, aby sektor mógł efektywnie funkcjonować i przynosić korzyści – dodaje Paulina Grądzik.

Konfederacja Lewiatan