Ruda Śląska świętuje

Ruda Śląska będzie świętować swoje 65. urodziny, a także 26. rocznicę oddania miasta pod opiekę świętej Barbary i umieszczenia jej wizerunku w miejskim herbie. Z tej okazji w czwartek (6.06) odbędzie się uroczysta sesja Rady Miasta, a także msza św. w kościele pw. św. Barbary w intencji mieszkańców. W ramach obchodów 65–lecia w sobotę (8.06) zorganizowany zostanie również bieg na dystansie 65 km. Okazją do świętowania ważnych dla miasta rocznic będą też Dni Rudy Śląskiej (14 – 16 czerwca).

– Obecnie  w Rudzie Śląskiej mieszka ponad 130 tysięcy ludzi, którzy każdego dnia ją budują i zmieniają – mówi Michał Pierończyk, prezydent Rudy Śląskiej. – Pomaga im w tym pamięć o naszej historii, tożsamości i tradycji oraz o poprzednich pokoleniach, które wkładały wiele siły i energii w jej rozwój. Dziękuję wszystkim mieszkańcom za zaangażowanie i pracę na rzecz Rudy Śląskiej. Dzięki temu możemy dążyć do tego, żeby nasze miasto, które jest naszym wspólnym domem, stawało się jeszcze lepsze i piękniejsze – dodaje. 

Na początku świętowania w czwartek (6.06) o godz. 11.00 w Domu Kultury w Bielszowicach (ul. E. Kokota 170) odbędzie się uroczysta sesja Rady Miasta z okazji 65. rocznicy utworzenia Rudy Śląskiej w obecnych granicach administracyjnych oraz Święta Herbu. Z kolei msza św. zaplanowana została o godz. 18.00 w kościele pw. św. Barbary przy ul. Górnośląskiej 31 w Rudzie Śląskiej – Bykowinie.

W sobotę (8.06) o godz. 9.00 na stadionie lekkoatletycznym przy ul. Czarnoleśnej rozpocznie się bieg na dystansie 65 km z okazji 65. rocznicy powstania Miasta Ruda Śląska. Limit uczestników to 80 . Uczestnik ma na pokonanie dystansu maksymalnie 7 godzin. Bieg odbędzie się na bieżni tartanowej po pierwszym torze (długość okrążenia 400 m) oraz czwartym torze (długość okrążenia 423 m), które będą oddzielone. Na każdym torze grupa uczestników będzie liczyła 40 osób. Szczegółowe informacje oraz regulamin i link do zapisów znajdują się na stronie Miejskiego Ośrodka Sportu i Rekreacji w Rudzie Śląskiej.

Warto też dodać, że pod szyldem 65-lecia miasta odbędą się też tegoroczne Dni Rudy Śląskiej. W piątek, 14 czerwca, o godz. 19:00 na placu Jana Pawła II zostanie zorganizowany koncert z okazji Święta Herbu. Dla publiczności wystąpi wtedy Artis Symphony Orchestra pod dyr. Jean-Claude’a Hauptmanna. Z kolei w sobotę, 15 czerwca, na rynku w Nowym Bytomiu zostanie zorganizowane kino plenerowe. O godz. 20:00 wyświetlony zostanie film „Priscilla” w reż. Sofii Coppoli, a wcześniej, o godz. 19:00, odbędzie się spotkanie z Priscillą i Elvisem. Finałem świętowania będzie koncert na terenach targowych w Wirku. Podczas koncertów wystąpią: Agnieszka Chylińska, Patrycja Markowska z gościem specjalnym, Sara James oraz Michał Gabor. Otwarcie bram o godz. 16:00.

Przypomnijmy, że herb Rudy Śląskiej w obecnej postaci obowiązuje od 1998 roku. Przedstawia on dwupolową tarczę, gdzie w lewym błękitnym polu jest złote pół orła, a w prawym wizerunek św. Barbary. Złoty orzeł w błękitnym polu był niegdyś herbem rodowym Piastów górnośląskich, a obecnie jest herbem województwa śląskiego. Ponadto pół orła jest elementem charakterystycznym większości górnośląskich herbów miejskich, również podkreślających swe piastowskie tradycje. Z kolei w prawym białym polu znajduje się stojąca postać świętej Barbary, za którą widnieje wieżyczka. Święta przedstawiona jest w błękitnej sukni, spowita czerwonym płaszczem, w prawej ręce trzyma złoto-srebrny miecz (symbol męczeńskiej śmierci), a w lewej złoty kielich z Hostią.

Proces tworzenia rudzkiego herbu był dość skomplikowany, na co miały wpływ nie tylko zmiany polityczne, ale również historia miasta, które powstało z połączenia kilku dzielnic. Miały one swoje herby o różnym charakterze: kochłowicki miał charakter dewocyjny, orzegowski zaczerpnięto z herbu właścicieli, a halembski odnosił się do rzemiosła kuźniczego. Większość z nich powstała już pod koniec XVIII w. Herb Nowego Bytomia przyjęto na posiedzeniu zarządu gminy w 1927 r. Kiedy Sejm Śląski w 1939 r. podniósł do rangi miast gminy Rudę i Nowy Bytom, zyskały one prawo używania herbów miejskich. Odpowiednia uchwała została jednak zrealizowana dopiero w 1951 r. Osiem lat później, gdy powstała Ruda Śląska w obecnym kształcie administracyjnym, władze miasta zdecydowały o utworzeniu zupełnie nowego herbu. Zgodnie z ówczesną propagandą miał on wyeksponować przynależność miasta do Polski Ludowej oraz jego wielkoprzemysłowy charakter. Nowy herb został uchwalony przez Miejską Radę Narodową w 1966 r. Pod względem poprawności heraldycznej miał on wiele rażących błędów, mimo to obowiązywał ponad trzydzieści lat.

Po roku 1989 i zmianie systemu politycznego temat herbu Rudy Śląskiej powrócił. 28 listopada 1996 r. Rada Miejska przyjęła uchwałę w sprawie „Wyrażenia woli ustanowienia św. Barbary patronką miasta Ruda Śląska”. Arcybiskup Damian Zimoń prośbę radnych skierował do Stolicy Apostolskiej, a w 1998 r. przywiózł z Rzymu Dekret Kongregacji ds. Kultu Bożego i Dyscypliny Sakramentów podpisany 3 lutego 1998 r. przez arcybiskupa sekretarza Kongregacji Gerarda M. Angelo. Dokument został uroczyście przekazany władzom miasta 6 czerwca 1998 roku.

Równolegle do zabiegów w Stolicy Apostolskiej dyskusje o nowej formie rudzkiego herbu toczyły się w mieście. 27 kwietnia 1998 r. radni zadecydowali o przyjęciu nowego herbu, który obowiązuje do dziś. Autorem plastycznej wizji herbu jest profesor ASP Maciej Bieniasz, zaś oprawa komputerowa była udziałem rudzkich artystów Kazimierza i Ksawerego Kaliskich. Nowy herb opiniowała także dr Małgorzata Kaganiec z Muzeum Śląskiego, specjalistka w zakresie heraldyki. Po burzliwych dyskusjach projekt został przyjęty przez Radę Miasta przy trzech głosach przeciwnych i sześciu wstrzymujących się.

Kult św. Barbary (jako patronki murarzy i kowali) znany był na Śląsku już w XIV w. W 1723 r. tarnogórscy gwarkowie założyli bractwo religijne pod wezwaniem św. Barbary. Odtąd była ona uważana za patronkę górników, których miała ochraniać od nagłej i niespodziewanej śmierci. W XIX w. kult upowszechnił się wśród górników węgla kamiennego. Wizerunkami świętej trzymającej kielich z Hostią zdobiono przykopalniane kapliczki i ołtarzyki. Wierzono, że w razie wypadku pod ziemią, gdy górnik znajdzie się w beznadziejnym położeniu, święta Barbara poda mu ostatnią w życiu komunię świętą. Kult świętej był bardzo żywy w okolicach Rudy. Ze wzmianek źródłowych wiadomo, że w tamtejszych kopalniach pół godziny przed zjazdem górnicy gromadzili się przed jej wizerunkiem, odmawiali modlitwę i śpiewali hymn ku czci świętej. Do dziś górnictwo węglowe pozostaje wiodącą gałęzią przemysłu Rudy Śląskiej, więc umieszczenie w herbie patronki górników uznano za jak najbardziej uzasadnione. Było to też zgodne z zasadami heraldycznymi, w przeciwieństwie do widniejącej na poprzednim herbie wieży wyciągowej – elementu zupełnie obcego symbolice heraldycznej.

UM Ruda Śląska