21. Jazzowa Jesień im. Tomasza Stańko w Bielsku-Białej od 15 do 19 listopada

21. Jazzowa Jesień im. Tomasza Stańko w Bielsku-Białej – festiwal, którego współtwórcą i wieloletnim dyrektorem artystycznym był wybitny trębacz i kompozytor – odbędzie się w dniach 15–19 listopada. Podczas pięciu festiwalowych wieczorów usłyszymy 8 koncertów, a wszystkie zespoły poprowadzą kobiety. Na scenie Bielskiego Centrum Kultury im. Marii Koterbskiej wystąpią zarówno jazzowe ikony ze świata, takie jak Nicole Mitchell czy Myra Melford, jak i uznane polskie artystki, m.in. Aleksandra Tomaszewska, Kasia Pietrzko iMarita Albán Juárez. Intrygująco zapowiada się kolaboracja młodej polskiej kompozytorki Teoniki Rożynek z Brodką.

21. Jazzowa Jesień rozpocznie się koncertem kwartetu Marity Albán Juárez, który odbędzie się w niedawno otwartej w Bielskim Centrum Kultury przestrzeni Cafe Maria. Podczas koncertu usłyszymy kompozycje Andrzeja Święsa, liderki i jej brata Jose Manuela Albán Juáreza, utwory kształtowane przez kwartet z pianistą Dominikiem Wanią w ciągu ostatnich trzech lat, w tym materiał z najnowszej płyty „Jazmines”.

W czwartkowy wieczór specjalny program zaprezentuje kompozytorka, pianistka i dyrygentka Aleksandra Tomaszewska, która poprowadzi jazzową orkiestrę. Wśród 18-osobowego składu usłyszeć będzie można znakomitych solistów, znanych z niestandardowego podejścia do jazzu. Na jednej scenie spotkają sięśrodowiska jazzowe z kilku polskich miast: Katowic, Warszawy, Wrocławia i Trójmiasta. Obok własnych utworów liderka sięgnie po kompozycje jazzowych mistrzów: Tomasza Stańko, Krzysztofa Komedy i Jana Ptaszyna Wróblewskiego.

Piątkowy wieczór Jazzowej Jesieni otworzy muzyczne spotkanie legendy muzyki eksperymentalnej Fred Fritha z jedną z najciekawszych trębaczek sceny improwizowanej ostatnich lat – Susaną Santos Silvą. Intrygująco zapowiada się również drugi koncert wieczoru zatytułowany gömböc. To nazwa bryły, posiadającej tylko jeden stabilny i jeden niestabilny punkt, której najpopularniejszym przykładem jest dziecięca zabawka: wańka-wstańka. Autorce tego specjalnego projektu, Teoniki Rożynek, na scenie Bielskiego Centrum Kultury towarzyszyć będą Brodka, Żaneta Rydzewska, Morris Kliphuis i Joanna Duda.

Pierwszym sobotnim koncertem Jazzowej Jesieni będzie występ kwartetu jednej z wiodących saksofonistek nowej brytyjskiej sceny jazzowej. Obok artystki na scenie pojawią się kontrabasista Mutale Chashi, perkusista Oliver Sarkar-Samuels i gitarzysta Nikos Ziarkas. 

Kolejnym projektem realizowanym specjalnie dla Jazzowej Jesieni będzie sekstet Kasi Pietrzko i Sun Mi Hong – urodzonej w Korei, mieszkającej od lat w Amsterdamie, perkusistki i kompozytorki. Ze sceny popłyną zarówno kompozycje Kasi Pietrzko, jak i Sun Mi Hong, rozpisane na dość szeroki i wielobarwny skład. Obok muzyków znanych polskim fanom jazzu: Cypriana Baszyńskiego na trąbce, Mateusza Rybickiego na klarnecie basowym i Andrzeja Święsa na kontrabasie, zaproszenie liderek przyjął gitarzysta okrzyknięty „bad-boy’em duńskiego jazzu” Teis Semey.

Finałowy wieczór festiwalu rozpocznie kwartet Black Earth SWAY założony przez wybitną flecistkę improwizowanej sceny Nicole Mitchell. Artystka zapowiada, że ma nadzieję, że jej koncert poderwie bielską publiczność do tańca.  Ostatnim koncertem Jazzowej Jesieni będzie występ kwintetu znakomitej pianistki i improwizatorki Myry Melford, złożony z wiodących innowatorek kreatywnej sceny: Mary Halvorson (gitara), z Tomeki Reid (wiolonczela), Ingrid Laubrock (saksofon) i Lesley Mok (perkusja).

21. Jazzowa Jesień łączyć będzie nie tylko artystów z różnych muzycznych światów, z różnych kręgów, krajówi kontynentów, ale także dziedziny sztuki. Obok koncertów festiwalowa publiczność będzie miała okazję zwiedzić wystawę fotografii Zuzy Gąsiorowskiej zatytułowaną “R A S P”.  Fotografie, które zostaną zaprezentowane w Bielskim Centrum Kultury powstały w latach 2017-2023 i są wynikiem wieloletniej współpracy artystki z Jazzową Jesienią i Fundacją im. Tomasza Stańko. Na wystawie zobaczymy portrety światowych gwiazd jazzu, w tym m.in. pianisty Brada Mehldau, trębacza Ambrose’a Akinmusire, kontrabasisty Reubena Rogersa oraz wokalistki i pianistki Melvis Santy.

Wszystkie zespoły, które zaprezentujemy w tym roku, prowadzą kobiety. Część z nich składa się wyłącznie z kobiet. Choć gdy rozmawiam z muzyczkami, jazzmankami, improwizatorkami, właściwie zawsze podkreślają, że płeć w muzyce nie ma dla nich znaczenia. Chcą być na scenie, bo są artystkami, a nie dlatego, że ktoś pochylił się nad ich „słabą płcią”. To jasne. Byłoby bowiem katastrofą, gdyby jazzowa scena zaczęła się dzielić na kobiecą i męską – mówi Anna Stańko, dyrektorka artystyczna festiwalu.

Jazzowa Jesień w Bielsku-Białej od 5 lat nosi imię Tomasza Stańko, współtwórcy i wieloletniego dyrektora artystycznego. Wybitny trębacz i kompozytor, który pozostaje duchem Jazzowej Jesieni, tak mówił o festiwalu: 
– Zawsze kochałem różnorodność i skrajności, zarówno w mojej muzyce, jak i sztuce w ogóle. Tutaj, podczas tworzenia programu festiwalu udało mi się pogodzić te dwie moje fascynacje i dzięki temu efekt jest tak niezwykły.

Patronat nad festiwalem objęli Prezydent Miasta Bielska-Białej Jarosław Klimaszewski, Marszałek Województwa Śląskiego i Fundacja im. Tomasza Stańko. Mecenasami festiwalu są miasto Bielsko-Biała, AQUA S.A, FCA Polandi PWS Konstanta. Festiwal dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego pochodzących z Funduszu Promocji Kultury w ramach programu “Muzyka”, realizowanego przez Narodowy Instytut Muzyki i Tańca.

Wszystkie koncerty odbędą się w Domu Muzyki Bielskiego Centrum Kultury im. Marii Koterbskiej przy ul. Słowackiego 27. Karnety oraz bilety na poszczególne dni festiwalu dostępne są na stronie www.bilety.bck.bielsko.pl oraz w kasach Bielskiego Centrum Kultury.

21. JAZZOWA JESIEŃ IM. TOMASZA STAŃKO W BIELSKU-BIAŁEJ
15–19 listopada 2023

15 listopada, g. 18:00

Marita Albán Juárez  Quartet

16 listopada, g. 18:00

Aleksandra Tomaszewska Jazz Orchestra

17 listopada, g. 18:00

Fred Frith & Susana Santos Silva: Laying Demons to Rest

Teoniki Rożynek feat. Brodka: gömböc

18 listopada, g. 18:00

Chelsea Carmichael Quartet
Sun Mi Hong/Kasia Pietrzko Special Sextet

19 listopada, g. 18:00

Nicole Mitchell’s Black Earth SWAY

Myra Melford’s Fire and Water Quintet

O festiwalu:

Jazzowa Jesień w Bielsku-Białej od trzech lat nosi imię Tomasza Stańko, który był jego dyrektorem artystycznym i wraz z Bielskim Centrum Kultury stworzył ten festiwal. Wybitny trębacz i kompozytor nadal pozostaje duchem Jazzowej Jesieni. Jego wpływ na światowy jazz zostawił swój mocny ślad właśnie tu, na Jazzowej Jesieni w Bielsku-Białej. Coroczne listopadowe spotkania i premierowe projekty pozostawiły masę wspomnień. Dyrektor artystyczny (zmarły w lipcu 2018 roku) co roku przygotowywał specjalny koncert, zawsze zapraszając ciekawych muzyków i prezentując się w różnych wcieleniach i konfiguracjach. Mimo, iż patrona Festiwalu nie ma już z nami, podążamy jego artystyczną drogą w przyszłość pełną niesamowitej muzyki.

Tomasz Stańko wypowiadając się jako dyrektor artystyczny Jazzowej Jesieni, mówił: – Zawsze kochałem różnorodność i skrajności, zarówno w mojej muzyce, jak i sztuce w ogóle. Tutaj, podczas tworzenia programu festiwalu udało mi się pogodzić te dwie moje fascynacje i dzięki temu efekt jest tak niezwykły.

Tomasz Stańko kochał bielską publiczność tak, jak ona kocha jazz. Wielkim sentymentem obdarzył też Bielsko-Białą. We współpracy z córką, Anną Stańko, zapraszał znakomitych muzyków, skupionych głównie wokół prestiżowej wytwórni monachijskiej ECM, dla której zresztą sam – jako pierwszy Polak – nagrywał. Jazzowa Jesień to przegląd – jak wielokrotnie powtarzał artysta – wyrafinowanego jazzu.

W poprzednich latach na festiwalu gościły takie gwiazdy światowej muzyki jak perkusista Manu Katche, gitarzyści John Abercrombie, John Scofield i Bill Frisell, trębacze Dave Douglas i Avishai Cohen, saksofoniści Ornette Coleman, Jan Garbarek i Andy Sheppard czy pianiści Chick Corea i Jason Moran.

Tomasz Stańko wierzył w swój festiwal, był z niego bardzo dumny i lubił go, po prostu. Tak jak Bielsko-Białą. – To piękne, napełnione muzyką miasto. Od początku mojej kariery mam kontakt z tym miejscem – mówił.

Urząd Miejski w Bielsku-Białej