Wykłady, spotkania z gośćmi, sztuka dostępna – październik w Muzeum Śląskim w Katowicach

Wraz z zakończeniem wakacji, Muzeum Śląskie przygotowało ciekawe spotkania z gośćmi, którzy opowiedzą szerzej o muzyce, sztuce i historii Polski. Wykłady towarzyszą prezentowanym wystawom czasowym: Chopinowi Duda-Gracz, Biotekstura. Tajemnica oddechu. „Bambini” Magdaleny Abakanowicz oraz Powstali 1863–64 przygotowanej przez Muzeum Historii Polski.
W ofercie znalazł się także cykl wykładów w Polskim Języku Migowym pt. „Motywy znane i lubiane”, który adresowany jest do osób niesłyszących i słyszących.

Ruszyły także zapisy na warsztaty animacji poklatkowej „See the Sound”, które corocznie organizowane są we współpracy z Fundacją Wielki Człowiek. 

We współpracy z Muzeum Fryderyka Chopina w Warszawie przygotowaliśmy cztery wykłady zilustrowane prezentacjami, które pozwolą inaczej spojrzeć na postać Chopina – muzycznie, malarsko i rzeźbiarsko. 

Najbliższy wykład 

21 października / sobota/ godz. 17.30

Czy znasz ten kod? Recepcja gatunków chopinowskich w muzyce i sztuce

Prawykonanie Poematu symfonicznego na 100 metronomów Györgya Ligetiego w 1963 roku było szokiem dla publiczności. Przekaz tego happeningu nie byłby jednak tak mocny, gdyby nie to, że kompozytor nawiązał w tytule do nobliwego, XIX-wiecznego gatunku muzycznego. Czy w ten sposób zadrwił z tradycji, czy pokazał jej twórczy potencjał? Chopinolog Jeffrey Kallberg nazwał gatunek muzyczny kategorią komunikacyjną, wyznaczającą ramy dla przekazu znaczenia. Między kompozytorem a słuchaczem nawiązuje się „umowa gatunkowa”, która może zostać przez twórcę dotrzymana (zgodna z oczekiwaniami) lub złamana (zmieniająca znaczenie, burząca normy). W twórczości Chopina wybijają się nowe lub poddane przemianom modele dla co najmniej kilku muzycznych gatunków jak choćby nokturnów, ballad, etiud czy polonezów. Późniejsi twórcy wielokrotnie nawiązywali do dorobku Chopina poprzez kodowanie gatunkowe, również na gruncie innych sztuk. Podczas wykładu przyjrzymy się zatem szyfrom zawartym w wybranych dziełach poprzez odniesienia do pierwowzorów Chopinowskich i ich artystycznej recepcji.

Prowadzenie: Marta Tabakiernik, Muzeum Fryderyka Chopina w Warszawie
Absolwentka muzykologii na Uniwersytecie Warszawskim. Publikowała w „Musicology Today”, „Przeglądzie Muzykologicznym”, „Res Facta Nova”, „Glissando”. Uczestniczka licznych konferencji naukowych (referaty z zakresu muzyki współczesnej) i działań o charakterze popularyzatorskim i edukacyjnym. Od 2011 roku związana z Narodowym Instytutem Fryderyka Chopina. W okresie od stycznia 2019 do września 2020 roku pełniła obowiązki kuratora muzeum, obecnie sprawuje funkcję kierownika Zespołu ds. Wystaw i Wydawnictw. W latach 2019–2020 koordynowała ze strony Narodowego Instytutu Fryderyka Chopina realizację wystaw chopinowskich w Japonii, na których zaprezentowano około 200 eksponatów z kolekcji Muzeum Chopina. Kuratorka wystaw Wirtuoz (2015), Widzę muzykę (2021), współkuratorka wystaw Chopin i Przyjaciele (2020–2021), Chopin. Potęga znaku (2021–2022), Ogród mój botaniczny. Akwarele Diany Długosz-Jasińskiej (2022), Janina Barcicka. Formy muzyczne, formy kosmiczne. Aktualnie oczekuje na obronę rozprawy doktorskiej pt. „Recepcja Chopina w twórczości kompozytorskiej po 1970 r. Studium zapożyczeń” napisanej pod kierunkiem dr hab. Iwony Lindstedt, prof. UW, w której łączy interesujące ją dziedziny chopinologii i muzyki XX i XXI wieku. 

Przeprowadzone przez nią badania ukazały wciąż żywy odbiór Fryderyka Chopina jako kompozytora nowoczesnego, którego oryginalne osiągnięcia w zakresie formy, brzmienia i rytmu stanowią punkt odniesienia dla kolejnych pokoleń twórców. Mimo naukowego podejścia do dorobku Chopina, Tabakiernik wciąż jest zdania, że muzykę autora Berceuse każdy powinien odkryć sam, zanurzając się w niej w skupieniu i wsłuchując w najmniejsze detale.

Bilety: 7 zł, do nabycia w kasach oraz na www.muzeumslaskie.pl

Sprawy drobne i ostateczne – wykłady towarzyszące wystawie „Biotekstura, tajemnica oddechu. Bambini Magdaleny Abakanowicz”

Bambini, wystawiane obecnie w holu centralnym, skłaniają do zadawania bardzo wielu pytań, budzą różnorodne emocje, domagają się opowieści. W ramach wydarzeń towarzyszących temu pokazowi przygotowaliśmy dla Państwa cykl wykładów poświęconych wybitnym osiągnięciom Magdaleny Abakanowicz w kontekstach ogólnokulturowych, antropologicznych, socjologicznych i materiałoznawczych. Wymiar współczesnej sztuki polskiej i światowej ze szczególnym uwzględnieniem dorobku autorki Bambini przybliżą z różnych perspektyw wszyscy pracownicy Działu Sztuki Muzeum Śląskiego.

Najbliższe wykłady: 

6 października / piątek / godz. 17.30

Ciche towarzyszenie. Rysunek i grafika w twórczości Magdaleny Abakanowicz

Wprawdzie to jej rzeźby, tkaniny i instalacje zdobyły światowy rozgłos, jednak rysunki i grafiki Magdaleny Abakanowicz, powoływane do życia gwaszem, tuszem, metodą kolażu i węglem, pozostają równie cennym, choć mniej eksponowanym zbiorem w jej niemałym dorobku. Działania na papierze, płótnie, przy użyciu rozmaitych mediów, towarzyszyły artystce przez cały okres pracy twórczej. Zarówno szkice i projekty późniejszych realizacji przestrzennych, jak i samoistne kompozycje rysunkowe są świadectwem rozwiniętej sfery wizualnej, ilustracją głębokich refleksji nad światem przyrody, jego nieustannymi przemianami, obecnością, jednostką i tłumem. Analizując rysunkowe praktyki autorki Bambini, spróbujemy ukazać ewolucję jej poszukiwań w ciągu prawie sześciu dekad.

Prowadzenie: Łukasz Szostkiewicz, Muzeum Śląskie w Katowicach

19 października / czwartek / godz. 17.30

„Przenoszenie w inne trwanie”. Tworzywa i techniki w sztuce Magdaleny Abakanowicz

Wykład będzie okazją do przyjrzenia się pracom Magdaleny Abakanowicz z bliska. Chociaż ze względów konserwatorskich haptyczny aspekt naszej percepcji jest w ich przypadku dzisiaj ograniczony, to faktura i tekstura tych rzeźb pozostają niezwykle intrygujące. Warto skoncentrować uwagę na korelacjach zachodzących między wykorzystanym tworzywem a podejmowanym przez artystkę tematem: jak bardzo na odbiór dzieła wpływa materiał, z jakiego zostało wykonane? Abakanowicz odważnie sięgała po kolejne tworzywa – miękkie tkaniny, chropowaty beton, trwały brąz – w dążeniu do osiągnięcia celu.

Prowadzenie: Magdalena Niziołek, Muzeum Śląskie w Katowicach

Motywy znane i lubiane

To cykl spotkań w ramach działań działań edukacyjnych z dostępności sztuki bez barier. Przez wiele lat dla osób niesłyszących lub słabosłyszących dostęp do sztuki w muzeach, galeriach oraz innych instytucjach kultury był mocno ograniczony. Osoby g/ Głuche i słabo słyszące chętnie uczestniczą w wydarzeniach,  które są organizowane przez osoby głuche i przeznaczone głównie dla nich.  Osoby g/Głuche czują się najlepiej, gdy wiedza jest przekazywana  w ich  własnym języku. Prelekcja Michała Justyckiego przybliży postaci i motywy mocno osadzone w kulturze, także popularnej. Wykład w polskim języku migowym tłumaczony będzie na język foniczny.

21 października / sobota/ godz. 17.30

Hieronim Bosch
Zapraszamy do wejścia w świat niezwykłej wyobraźni artysty. Nieistniejące w realnym świecie stwory zaludniające obrazy Hieronima Boscha fascynują, mimo upływu lat, do dziś. Co symbolizowały kiedyś, a jak możemy je interpretować w XXI wieku?

Prowadzenie: Michał Justycki, Muzeum Śląskie w Katowicach

See the sound 

Termin warsztatów: 20–22 października 2023

Weekendowe warsztaty z zakresu nowych mediów. Projekt jest autorskim przedsięwzięciem Marka Straszaka z UdK w Berlinie (Berliński Uniwersytet Sztuk Pięknych) oraz Wojtka Kukuczki z wrocławskiej Akademii Sztuk Pięknych realizowanym przez Fundację Wielki Człowiek. Pomysł zrodził się z czystej chęci działania i wymiany doświadczeń, twórczych aktów i kreatywnych myśli w dziedzinie multimediów – sztuki nowej i coraz bardziej popularnej oraz pożądanej. Współcześnie narzędziem młodego artysty przestaje być pędzel i ołówek, a staje się nim tablet, kamera, strona www. Jak zawsze jednak za tym gąszczem technologicznych rozwiązań stoi człowiek i jego potrzeba wypowiedzi. Warsztaty kierowane są do osób zarówno zaawansowanych w dziedzinie fotografii i animacji, jak i do całkowicie początkujących uczestników. Program jest każdorazowo profilowany do wymagań określonej grupy warsztatowiczów. Podsumowaniem trzydniowego cyklu weekendowego będzie pokaz finałowy, na którym zostaną zaprezentowane prace kursantów wykonane podczas warsztatów.

Warsztaty będą poświęcone animacji poklatkowej. Mogą w nich wziąć udział osoby, które ukończyły 14 lat i dokonają zgłoszenia pod adresem e-mail warsztaty@wielkiczlowiek.pl lub telefonicznie pod numerem 691 156 476. Warunkiem wzięcia udziału w warsztatach jest posiadanie aparatu cyfrowego oraz statywu. Na warsztaty zapraszamy też osoby z niepełnosprawnościami o szczególnych potrzebach. Warsztaty stwarzają przestrzeń do integracji takich osób z innymi uczestnikami zajęć oraz pozwalają na nawiązanie twórczych kontaktów. 

Liczba miejsc ograniczona, na zgłoszenia czekamy do 17.10.2023. Prowadzący: Wojtek Kukuczka, Marek Straszak.

Udział w wydarzeniu jest bezpłatny.

„Poświęcenie nie zna granic” – wykłady dla szkół ponadpodstawowych z okazji 160. rocznicy powstania styczniowego

27 października / piątek / godz. 10.00

W tym roku obchodzimy 160. rocznicę wybuchu powstania styczniowego, które było największym zrywem w historii Polski. W działania zbrojne oraz wspierające powstanie zaangażowało się całe ówczesne społeczeństwo. Powstanie to nie tylko blisko 1200 bitew i potyczek, ale przede wszystkim historia niezwykle interesujących osób, których poświęcenie w walce o wolność nie znało granic.

W Muzeum Śląskim na terenie zewnętrznym tylko do 9 października prezentowana jest multimedialna ekspozycja „Powstali 1863-64”.

Historię tego niezwykle ważnego dla kształtowania polskiej tożsamości powstania, chcielibyśmy opowiedzieć poprzez blok dwóch wykładów. Pierwszy z nich skupi się na przedstawieniu całościowej historii wydarzeń z lat 1863–1864. Poznamy przyczyny wybuchu zrywu, jego przebieg, ciekawych bohaterów oraz konsekwencje powstania dla polskiego społeczeństwa. Drugi temat będzie dotyczył aspektu regionalnego – opowiemy, co w latach powstania styczniowego robili mieszkańcy Górnego Śląska, czy podejmowali walkę w oddziałach powstańczych oraz w jaki sposób kultywowano pamięć o tych wydarzeniach w przedwojennym województwie śląskim.

Prelekcje wygłosi dr Kamil Kartasiński, autor książek dotyczących powstania styczniowego oraz współpracownik Muzeum Historii Polski. 

Program wydarzenia:

10.00–10.15 – część powitalno-organizacyjna

10.15–11.00 – wykład o historii powstania styczniowego

11.00–11.30 – przerwa kawowa

11.30–12.15 – wykład „Powstanie styczniowe a Górny Śląsk”

12.15–12.30 – ewentualne pytania, rozmowy w kuluarach 

12.30 – zakończenie  

Muzeum Śląskie