Raport Lewiatana: Praca w niepełnym wymiarze mało popularna

Praca w niepełnym wymiarze czasu nie jest formą rozpowszechnioną w naszym kraju. Korzysta z niej tylko 5,4% zatrudnionych i jest to szósty najgorszy wynik w UE. Aby ten stan rzeczy zmienić należałoby mocniej zachęcać do niej osoby starsze oraz aktywizować osoby bierne, szczególnie kobiety – przekonują eksperci Lewiatana w raporcie „Praca w niepełnym wymiarze w dobie postpandemicznej zmiany modeli pracy”.

Dane o udziale zatrudnienia w niepełnym wymiarze w ogóle zatrudnienia, w grupie wieku 15-64 lata pokazują wyraźną dysproporcję między państwami. Na szczycie niezmiennie od przeszło dekady są Niderlandy z udziałem przekraczającym w 2022 r. ponad 42%. Dwa lata wcześniej udział ten przekraczał 50%. Daleko w tyle jest druga Austria oraz Niemcy z udziałami odpowiednio: 29,7% i 28%. Na tym tle Polska nie wygląda najlepiej. W ubiegłym roku wskaźnik wyniósł u nas 5,4% i był to szósty najgorszy wynik w całej UE.

Kto pracuje w niepełnym wymiarze?

Z zatrudnienia w niepełnym wymiarze korzystają przede wszystkim osoby młode (15-24 lata) oraz starsze (55-64 lata). W obliczu zbliżającego się kryzysu demograficznego to właśnie osoby najstarsze mają największy potencjał na szersze wykorzystanie tego modelu pracy.

– Próżno szukać w polskim prawie rozwiązań promujących, czy zachęcających do podejmowania zatrudnienia w niestandardowych godzinach. Brak jest obecnie pomysłu rządzących na zachęcenie osób starszych do podejmowania zatrudnienia w niepełnym wymiarze czasu pracy. Być może trzeba byłoby opracować system motywacji dla pracodawców, którzy zdecydowaliby się zatrudnić osobę np. na pół etatu. Należałoby też zadbać o poprawę stanu zdrowia osób starszych, a także znieść okres ochronny w przypadku zatrudnienia takich osób w zmniejszonym wymiarze czasu. Konieczna jest również aktywizacja osób biernych – szczególnie kobiet. Niestety, w tej kwestii rząd od wielu lat nie ma przemyślanej strategii – mówi Mariusz Zielonka, ekspert ekonomiczny Lewiatana.

Zalety pracy w niepełnym wymiarze

Tymczasem praca w niepełnym wymiarze godzin może stanowić etap przejściowy pomiędzy zatrudnieniem pełnowymiarowym a emeryturą. Może również podwyższać dochód rozporządzalny rodziny. Wpływa też na zachowanie dobrej kondycji psychicznej, pozwala na utrzymanie kontaktu z innymi osobami, nadając sens ich życiu. Ma to istotne znaczenie w pogarszającej się sytuacji demograficznej Polski. Zachęcanie do wydłużenia okresu aktywności nie jest jednak łatwe.

Pobierz raport Lewiatana

Ekspertyza powstała w ramach projektu: „Wpływ pandemii COVID-19 na kształtowanie się nowych modeli pracy”, który jest współfinansowany jest ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego.

Konfederacja Lewiatan