Górnośląski Król Piwny – Ignatz Hakuba

Filantrop, społecznik, ale przede wszystkim przedsiębiorca, który zbił majątek na handlu piwem. Jego działalność dobroczynna na rzecz Bytomia przyczyniła się w znacznym stopniu do rozwoju miasta. Ignatz Hakuba, czyli Górnośląski Król Piwny, to jedna z najbarwniejszych postaci Bytomia.

Od kiełbasy do handlu piwem

Ignatz Hakuba urodził się w Bytomiu 29 lipca 1841 roku. Zanim jednak został jednym z najbardziej znanych bytomian zajmujących się handlem piwem, zaczynał swoją karierę kupiecką jako właściciel niewielkiego lokalu i fabryki kiełbas. Swój biznes stale rozwijał, a sukces przyniósł mu dopiero zakup hurtowni piwnej, otwarcie piwiarni oraz funkcja generalnego przedstawiciela tyskich browarów książęcych w powiecie bytomskim, gliwickim, katowickim i lublinieckim. Interesy piwne prowadził także poza Śląskiem. Z powodzeniem handlował piwem na terenie zaboru rosyjskiego, w południowych Niemczech oraz w Austro-Węgrzech. Dzięki piwnemu biznesowi zyskał nie tylko bogactwo, ale również uznanie mieszkańców. W 1880 roku Ignatz Hakuba został radnym Rady Miejskiej, zaś od 1901 roku pełnił funkcję nieetatowego członka kolegium magistratu.

Filantrop i społecznik

Oprócz handlu piwem Hakuba zasłynął w Bytomiu również działalnością społeczną i filantropijną. Wspomagał biedną młodzież stypendiami, przeznaczył darowiznę na budowę pomnika Fryderyka II Wielkiego, który stanął na Kaiserplatz, czyli dzisiejszym pl. gen. Sikorskiego. Na jego budowę w 1904 roku Hakuba przeznaczył aż 50 tys. marek. Nie zraził się nawet faktem, że ówcześnie panujący w Niemczech cesarz Wilhelm II nie zgodził się, aby zgodnie z intencją Hakuby to jego pomnik stanął w Bytomiu. Władze w Berlinie niechętnie widziały także na cokole cesarza Wilhelma I, ostatecznie zgadzając się na uczczenie postaci Fryderyka II.

W 1909 roku kolejną ogromną sumę w wysokości aż 100 tys. marek Hakuba przeznaczył na budowę pierwszego na Górnym Śląsku ogrodu zoologicznego w Parku Miejskim (dzisiejszym parku im. Franciszka Kachla). Z tą darowizną również miasto miało problem. Po śmierci Hakuby w 1910 roku doszło do procesu sądowego z synem Hakuby – Janem oraz sporu z jego wnukiem. Powodem był brak zgody bytomskich rajców na budowę pomnika ku czci Ignatza Hakuby, który miał stanąć przed wejściem do ogrodu zoologicznego. W odwecie za nieprzychylność miejskiej rady spadkobiercy Piwnego Króla zażądali zwrotu ulokowanej w bytomskim banku kwoty. Spór definitywnie zakończono dopiero wtedy, gdy rada zgodziła się na umieszczenie tablicy pamiątkowej poświęconej Hakubie oraz wypłatę odsetek rodzinie.

Nieodebrany tytuł

Kolejnym wartym uwagi faktem związanym z postacią Ignatza Hakuby było przyznanie mu w 1910 roku przez Radę Miejską tytułu Honorowego Obywatela Miasta Bytomia za zasługi dla miasta. Zaszczytnego tytułu Hakuba jednak nie zdołał odebrać, bowiem zmarł 8 listopada 1910 roku, a więc kilkanaście dni przed zaplanowaną uroczystością. W dniu 26 listopada 1910 roku w obecności cesarza Wilhelma II odbyła się ceremonia odsłonięcia ufundowanego przez Hakubę pomnika Fryderyka II Wielkiego. Wręczenie tytułu Honorowego Obywatela Miasta Bytomia miało dopełnić całą uroczystość, którą ze względu na obecność samego władcy uważano za jedno z najważniejszych wydarzeń w mieście.

Ignatz Hakuba został pochowany na cmentarzu Mater Dolorosa w Bytomiu. W 2016 roku Rada Miejska w Bytomiu jego imieniem nazwała drogę przebiegającą przez bytomski obszar Katowickiej Specjalnej Strefy Ekonomicznej – w Dąbrowie Miejskiej.

Tajemnicza rzeźba

Z Ignatzem Hakubą związana jest również ciekawostka dotycząca rzeźby z jego popiersiem, na której Hakuba prezentowany jest z umieszczoną na głowie koroną wraz z butelką piwa i kuflami. Rzeźba znajdowała się na elewacji budynku przy ul. Jainty 27. Kamienica ta decyzją władz miejskich na przełomie lat 70. i 80. XX wieku została wraz z całym kwartałem budynków przy dzisiejszym pl. Tadeusza Kościuszki wyburzona.

Mimo że jeden z najpiękniejszych budynków w Śródmieściu zniknął z powierzchni ziemi, rzeźba Ignatza Hakuby ocalała. Przez lata nie było jednak wiadomo, gdzie się znajduje. Odnalazła się w jednym z ogrodów mieszkańców Bytomia. Ci, w 2007 roku, po odkryciu, jakim historycznym artefaktem dysponują, zdecydowali się przekazać ją miastu. W 2008 roku rzeźba Hakuby przeszła konserwację i została umieszczona w siedzibie Biura Promocji Bytomia przy Rynku 7, gdzie znajduje się do dziś.

UM Bytom