UE zainwestuje 13,5 mld euro w badania naukowe i innowacje w latach 2023–2024

Komisja przyjęła główny program prac programu „Horyzont Europa” na lata 2023–24, w ramach którego około 13,5 mld euro będzie wspierać naukowców i innowatorów w Europie w poszukiwaniu przełomowych rozwiązań w zakresie wyzwań środowiskowych, energetycznych, cyfrowych i geopolitycznych.

Będąc częścią szerszego unijnego programu w zakresie badań naukowych i innowacji o wartości 95,5 mld euro, tj. programu „Horyzont Europa”, finansowanie to przyczyni się do osiągnięcia przez UE jej celów klimatycznych, zwiększenia odporności energetycznej i rozwoju podstawowych technologii cyfrowych. Poświęcone zostanie również ukierunkowanym działaniom wspierającym Ukrainę, zwiększającym odporność gospodarczą i przyczyniającym się do trwałej odbudowy po pandemii COVID-19. Finansowanie to pomoże stworzyć silniejszy europejski ekosystem badań naukowych i innowacji, w tym dzięki szerszemu udziałowi naukowców i innowatorów z całej Europy, większej mobilności i finansowaniu światowej klasy infrastruktury badawczej. 

Realizacja działań w dziedzinie klimatu i transformacja cyfrowa

Na osiągnięcie kluczowych celów działań w dziedzinie klimatu, znalezienie innowacyjnych rozwiązań w celu ograniczenia emisji gazów cieplarnianych i przystosowania się do zmiany klimatu przeznaczono 5,67 mld euro (ponad 42 proc. budżetu programu prac). Z kolei 1,67 mld euro przyczyni się do wspierania różnorodności biologicznej. 

Ponad 4,5 mld euro przeznaczono na wsparcie transformacji cyfrowej UE, w tym na rozwój podstawowych technologii cyfrowych i zachęcanie do ich wykorzystywania ich w naszym życiu.

Zapewnione zostanie również szerokie wsparcie dla nowego europejskiego Bauhausu, którego celem jest pokazanie korzyści płynących z zielonej transformacji w codziennym życiu i przestrzeniach życiowych obywateli.

Wspieranie bezpiecznej, pewnej i odpornej Europy 

Prawie 970 mln euro zostanie zainwestowanych w przyspieszenie przejścia na czystą energię, zgodnie z planem REPowerEU, oraz zwiększenie niezależności energetycznej Europy od nierzetelnych dostawców i niestabilnych paliw kopalnych. 

W 2023 r. w ramach programu prac inwestycje o wartości ponad 1 mld euro z NextGeneration EU przeznaczone zostaną na odbudowę Europy po szkodach gospodarczych i społecznych spowodowanych pandemią COVID-19. Ponadto w ramach wsparcia badań naukowych i innowacji przeznaczono 336 mln euro na zwiększenie gotowości na wypadek pandemii i reagowanie na stany zagrożenia zdrowia. Jest to zgodne z celami Urzędu ds. Gotowości i Reagowania na Stany Zagrożenia Zdrowia (HERA). 

Aby wzmocnić odporność UE, w ramach planu prac wspierana będzie również infrastruktura krytyczna na wypadek zagrożeń fizycznych i cybernetycznych.

Ukierunkowane wsparcie dla Ukrainy 

Oprócz środków specjalnych w wysokości 70 mln euro, które uruchomiono dla Ukrainy już w 2022 r., przewidziano również ukierunkowane wsparcie. Nowe działania obejmują zwiększenie dostępu naukowców z Ukrainy do europejskiej infrastruktury badawczej, dalsze wspieranie naukowców z Ukrainy zajmujących się zdrowiem oraz wspieranie neutralnej dla klimatu odbudowy kilku ukraińskich miast za pośrednictwem misji UE w zakresie neutralnych dla klimatu i inteligentnych miast.

Globalne wyzwania wymagają globalnych rozwiązań.

Program prac „Horyzont Europa” na lata 2023–2024 obejmuje działania mające na celu wspieranie i wzmacnianie międzynarodowych inicjatyw w zakresie energii ze źródeł odnawialnych, systemów żywnościowych, zdrowia na świecie, obserwacji środowiska itp. Opiera się on na inicjatywie na rzecz Afryki i wprowadza nową inicjatywę śródziemnomorską, będącą odpowiedzią na nowy program badań naukowych i innowacji opracowany wraz z Unią dla Śródziemnomorza.  

Jeśli chodzi o współpracę z Chinami, program prac skoncentruje się na stawianiu czoła globalnym wyzwaniom poprzez dwie inicjatywy przewodnie w dziedzinie żywności, rolnictwa i biotechnologii oraz zmiany klimatu i różnorodności biologicznej.

Otwartość na współpracę międzynarodową jest równoważona potrzebą ochrony interesów UE w strategicznych obszarach, w szczególności w celu promowania otwartej strategicznej autonomii UE oraz jej wiodącej pozycji technologicznej i konkurencyjności.

Misje UE

W 2023 r. w pięć misji UE zainwestowane zostanie ponad 600 mln euro. Fundusze te będą wspierać badania naukowe i innowacje, które zgodnie z oczekiwaniami doprowadzą na przykład do lepszego przygotowania władz lokalnych i regionalnych do stawienia czoła zagrożeniom związanym z klimatem, odbudowy co najmniej 25 tys. km rzek o swobodnym przepływie, umów w sprawie miasta neutralnego dla klimatu ze 100 miastami, wdrożenia programów monitorowania gleby lub optymalizacji minimalnie inwazyjnych diagnostycznych działań w zakresie raka. Komisja oczekuje, że misje pozyskają wkłady z innych źródeł finansowania, aby osiągnąć pod koniec 2023 r. ogólny poziom inwestycji przewyższający inwestycje dokonane w ramach programu „Horyzont Europa”.

Komisja Europejska